Aan ontwapening is het UÇK nog lang niet
toe
Het Kosovo Bevrijdingsleger
UÇK heeft het gezag overgenomen in wijken van Pristina. Voor de
Serviërs is het bijltjesdag.
Door onze redacteur PETRA DE KONING
PRISTINA, 15 JUNI. Twee dagen lang lagen de lijken op straat. Twee
politiemannen, een paramilitair en een Servische burger, doodgeschoten
door soldaten van het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK. De lichamen
lagen in de zon, het was meer dan 35 graden, maar het UÇK liet
niet toe dat ze door de politie werden opgehaald. Zaterdag - de
Serviërs reden om vier uur 's middags in een hinderlaag - kwam een
eind aan de Servische macht in Kosovo. NAVO-troepen waren
binnengetrokken, en in de Albanese wijk Kodra e Trimave, in het noord-
oostelijke deel van Pristina, heerste het UÇK. De lijken waren
het bewijs.
Zondag werd op het dak van de lagere school in Kodra e Trimave de rood-
zwarte UÇK-vlag gehesen, bij de ingang stonden twee UÇK-
strijders strak in de houding: dit was de eerste officiële
UÇK-basis in de hoofdstad van Kosovo. Op het plein bij de school
werd gedanst, gezongen, er was bier. Het feest duurde tot de volgende
ochtend. Maandagochtend leggen kinderen rode bloemen voor de deur van
het gebouw. In de kamer van de vroegere directeur van de school zit
UÇK-commandant Sali Mustafa (28), in felgekleurd trainingspak.
Mustafa heeft nu, zegt hij, het commando over de stad. In het nieuwe
UÇK-kantoor zal worden gewerkt aan "de toekomstige regering van
Kosovo".
Nu is er alleen nog maar een UÇK-vertegenwoordiging, maar
misschien zal er deze week nog van de school een militaire basis worden
gemaakt. "Onze militairen zitten nu al overal in Pristina."
Vanochtend kwamen twee Britse KFOR-militairen langs bij de commandant.
"Ze willen graag goed contact met ons." En of er al is gepraat over de
ontwapening van het UÇK, zoals afgesproken in het akkoord tussen
de NAVO en Belgrado? Mustafa glimlacht. Nee. En over die ontwapening
beslissen uiteindelijk de hoogste commandanten van het UÇK, als
"gedisciplineerd militair" zal Mustafa uitvoeren wat die hem opdragen.
Maar zelf vindt de commandant van Pristina dat er nog niet begonnen kan
worden met ontwapening. "Het probleem van de Albanezen is nog niet
opgelost. Het probleem is: het hele Albanese volk woont nog niet met
elkaar in vrij gebied."
'Groot-Albanië is ons doel'
De commandant bedoelt dat Kosovo, de Albanese gebieden in
Macedonië en Montenegro en Albanië één,
onafhankelijke staat moeten vormen: Groot Albanië. "Dat is ons
doel, dat is ons ideaal. Net als ieder ander Europees land hebben wij
recht hebben op een staat in gebied waar onze voorouders al eeuwenlang
wonen."
En er is nog een reden waarom het UÇK volgens commandant Sali de
wapens niet kan neerleggen nu. "De NAVO heeft Kosovo nog niet onder
controle. Militairen doen hun uniformen uit maar verstoppen hun wapens.
Wij weten dat de Servische geheime dienst actief is in Kosovo."
Serviërs plunderen nog steeds Albanese huizen, zegt Sali, ze
steken gebouwen in brand. "Als de NAVO niet in staat is nieuwe
bloedbaden door paramilitairen te voorkomen, zullen wij hen bijstaan."
Zaterdag werden vier Serviërs gedood in Kodra e Trimave. Zondag
werd een Servische man doodgeschoten. Hij probeerde naar Servië te
vluchten over de weg naar het noorden die langs de Albanese wijk loopt.
Gisterochtend raakte op die weg een andere Serviër zwaargewond. De
jongen die op hem schoot was er zeker van, zei hij later, dat de man
zijn ouders had vermoord en zijn zus verkracht. Een paar uur later
werden, ook op de weg naar het noorden, drie Servische militairen,
doodgeschoten.
Albanese inwoners van Kodra e Trimave zeggen dat het UÇK
betrokken was bij die acties, met uitzondering van de beschieting die
alleen maar leidde tot een zware verwonding. Ze zijn er trots op. Maar
de commandant ontkent. Volgens hem zijn het Albanese burgers die wraak
nemen op hun vroegere beulen. "Ze zijn niet in de hand te houden. De
emoties zijn te sterk, mensen hebben ernstig geleden."
Sali vindt dat de NAVO en het UÇK samen aandacht moeten besteden
aan de behandeling van oorlogstrauma's. Maar nu is er volgens hem tegen
de wraaknemingen weinig te doen. "We zien de oorlogsmisdadigers
vluchten." Het UÇK zelf zal volgens de commandant van Pristina
bewijzen verzamelen, zoals het hoort, om mogelijke misdadigers aan te
klagen bij het VN-oorlogstribunaal voor voormalig Joegoslavië in
Den Haag.
Maandag, aan het begin van de avond, beginnen militaire en paramilitaire
eenheden zich terug te trekken uit Pristina. Ze rijden hard door het
centrum van de stad verkeersregels gelden al een paar dagen niet meer
in Kosovo. Bij hotel Grand steken ze drie vingers omhoog, het Servische
nationalistische gebaar, naar de camera's van buitenlandse
televisiestations die hun vertrek filmen vanaf het dak. Bij een dorp
boven Pristina wachten Albanezen de konvooien op. Een van de
legertrucks wordt tegengehouden, drie Servische militairen worden eruit
gehaald en doodgeschoten.