Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De diplomatie liep in de Kosovo- crisis een voltreffer op, in de vorm van Chinese en Russische woede over het NAVO-bombardement op de Chinese ambassade in Belgrado.

Door onze redacteuren BIRGIT DONKER en PETER MICHIELSEN

BRUSSEL, ROTTERDAM, 15 MEI. De Serviërs maakten gisteren melding van een nieuwe misser bij de NAVO-luchtacties: clusterbommen zouden een dorp in Kosovo hebben geraakt, met honderd doden als gevolg. Als de melding blijkt te kloppen - en een journalist van het Franse persbureau AFP heeft hoe dan ook 48 verminkte lijken geteld in het mortuarium van het nabijgelegen Prizren, waarbij veel lichamen van kinderen - is het de bloedigste NAVO-misser in de bombardementscampagne.

De NAVO moest deze week nog een schot in eigen doel incasseren: de bommen die vorige week zaterdag de Chinese ambassade in Belgrado troffen, troffen deze week óók het diplomatieke proces. China was razend, eiste (en kreeg) excuses, zette in eigen land massabetogingen op touw en boycotte elke poging de zaak via de Veiligheidsraad van de VN op te lossen zolang de bombardementen voortduren. De Russen, even woedend, schoven op hun beurt op en eisten eveneens een stopzetting van de luchtacties als voorwaarde voor verdere bemiddeling.

Het diplomatieke proces kwam niet geheel tot staan. Kanselier Gerhard Schröder ging op boetetocht naar Peking en de Franse president Chirac toog naar Moskou. Tsjernomyrdin en de Amerikaanse onderminister Strobe Talbott zochten de diplomatiek ervaren Finse president Martti Ahtisaari als bemiddelaar aan, de vier de speciale gezant al na Tsjernomyrdin en het VN-duo Bildt en Kukan. Ahtisaari gaat dinsdag met Tsjernomyrdin naar Belgrado. Maar al met al is het diplomatieke proces door het fatale bombardement wel drastisch gecompliceerd.

Rusland en de NAVO verschillen nog steeds heftig van mening. Rusland eist een stopzetting van de NAVO-acties en is het ook niet eens met de NAVO-eisen dat Belgrado lle troepen uit Kosovo moet terugtrekken en dat de voorgestelde vredesmacht onder NAVO- in plaats van onder VN-bevel moet staan.

Belgrado toont nog steeds geen bereidheid te zwichten voor enige van de vijf NAVO-eisen, al meldde Le Monde wel, op basis van Russische bronnen, dat Belgrado instemt met een VN-macht in Kosovo, zij het op voorwaarde dat president Milosevic juridische immuniteit krijgt. De 'etnische zuivering' van Kosovo gaat intussen door en de humanitaire crisis blijft nijpend. In totaal zijn volgens de VN sinds maart vorig jaar 790.000 Kosovaren naar buurlanden gevlucht of verdreven. Belgrado trok enkele honderden leden van zijn speciale politiemacht uit Kosovo terug - te weinig om de NAVO te vermurwen. Die blijft ook na ruim vijftig dagen de frequentie van de luchtaanvallen opvoeren. Wederom werd deze week gemeld dat het grootste aantal missies tot nu toe werd uitgevoerd: ruim zeshonderd waren het er woensdag, waarvan 327 bombardementsvluchten. De NAVO maakte ook bekend dat bases in Hongarije en Turkije gebruikt zullen worden voor de luchtacties, om het net rond Joego slavië aan te halen. Tot nu toe vertrokken de vliegtuigen van bases in West-Europa en de VS en van vliegdekschepen in de Adriatische Zee.

De NAVO houdt vol dat de luchtaanvallen effect hebben op het militaire potentieel van Joegoslavië. Dat de Joegoslavische luchtafweer relatief weinig actief was is "een teken van verzwakking", zei de Duitse generaal Jertz. Hij zei verder dat bijna veertig procent van het aantal Joegoslavische vliegtuigen (ruim honderd) is vernietigd, evenals 432 tanks en artilleriestukken, tweederde van de productiecapaciteit van munitie en de helft van de opgeslagen munitie. Ook het Servische moreel zou inmiddels zijn aangetast. De eerste erkenning deze week van de Joegoslavische president Milosevic dat veel soldaten en leden van de speciale politie zijn gedood, werd door NAVO-woordvoerder Shea uitgelegd als een teken van barsten in het moreel. De defensiestaf van het Belgische leger maakte deze week evenwel cijfers bekend die de NAVO- successen aanzienlijk nuanceren. Zo zou slechts twaalf procent van de mobiele luchtafweer zijn vernield, terwijl opperbevelhebber Wesley Clark onlangs zei dat de helft van de luchtafweer is uitgeschakeld. Voorts is volgens de Belgen niet twintig maar slechts zes procent van de Servische tanks vernietigd en zou nog twintig procent van de raffinagecapaciteit functioneren, terwijl de NAVO vorige week nog zei dat deze volledig is uitgeschakeld. Ook zouden wapen- en munitievoorraden van depots zijn overgebracht naar ziekenhuizen, kerken en moskeeën. De Belgische chefstaf zei zich te baseren op dezelfde inlichtingsdiensten als de NAVO. Maar deze zou termen als 'geraakt', 'beschadigd' en 'vernietigd' door elkaar gebruiken waardoor de zegebulletins gunstiger lijken dan ze zijn. Milosevic liet zich deze week niet de les lezen door de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Mary Robinson. De ex- president van Ierland zei in Belgrado "zeer ongerust" te zijn over de NAVO-acties die leed berokkenen en levens eisen; volgens Belgrado zijn er tot nu toe 1200 burgers gedood. Maar Robinson hekelde ook de 'etnische zuivering' en had aangekondigd die bij Milosevic aan de kaak te stellen. Die evenwel verkoos het geen tijd voor haar te hebben.

De NAVO kondigde aan dat haar soldaten in Albanië tweeduizend opvangplaatsen voor vluchtelingen per dag bouwen, "tijdelijke" opvang, want de vluchtelingen zullen terugkeren onder bescherming van een internationale troepenmacht. Er werken nu 20.000 NAVO-soldaten aan de opvang van vluchtelingen. Woordvoerder Shea zei dat Kosovaren bij een bezoek van NAVO-chef Solana aan enkele kampen scandeerden: "NAVO-NAVO." Belgrado blijft echter bij de standaardmelding dat de Kosovaren voor de NAVO-bommen naar de buurlanden vluchten.