Milosevic klaar voor gevecht met oppositie
De wisseling in de samenstelling
van de Joegoslavische regering betekent de nieuwste zet van president
Milosevic in zijn verdeel- en heersstrategie om de macht te behouden.
De wisseling komt een week voor de grote confrontatie met de oppositie,
volgende week in Belgrado.
Door onze correspondent RENÉE POSTMA
BELGRADO/BOEDAPEST, 13 AUG. De Joegoslavische president Slobodan
Milosevic piekert er niet over de macht op te geven. Twee maanden na
het einde van de bombardementen tegen zijn land heeft hij zijn eerste,
nauwkeurig voorbereide zet gedaan. Een zet tegen de groeiende oppositie
in eigen land, tegen de opstandige Montenegrijnen die een nieuw
staatsverband willen, en vooral ook tegen iedereen die aanspraak maakt
op zijn positie. Dinsdag riep Milosevic de top van zijn Servische
Socialistische Partij bijeen en besloot de hakken in het zand te
zetten. Er komen geen vervroegde verkiezingen en we gaan niet praten
met Montenegro over een nieuwe verhoudingen binnen de federatie, liet
SPS-woordvoerder Dacic later weten. Een dag later mocht de premier van
de Joegoslavische federatie Momir Bulatovic bekend maken hoe Milosevic
dacht om te gaan met de uitdagingen aan zijn adres: een herschikking
van de federale regering van Joegoslavië. Wie ooit kritiek had
gehad op de gang van zaken, zoals de vice-premier en oud-president van
Joegoslavië Zoran Lilic, kon vertrekken. Niet dat Lilic of
één van de anderen die ontslagen werden veel macht
hadden, zij pasten eenvoudig niet langer in de gehoorzame eenheid die
Milosevic van zijn federale regering eist.
De vijf radicale nationalisten die nu zijn aangetreden in de federale
regering doen dat- paradoxaal genoeg - ook niet. De SRS van Vojislav
Seselj heeft grote kritiek op Milosevic vanwege de manier waarop hij
Kosovo heeft 'verkwanseld' aan de internationale gemeenschap. Zijn
mensen zullen, voor zover de federale regering ooit bijeen komt, dan
ook voor voortdurende spanningen zorgen. Maar Milosevic heeft Seselj -
die overigens zelf geen post binnen de regering bekleedt -
binnengehaald om hem niet tegenover hem te vinden. Op de rand van de
oppositie is de SRS namelijk veel gevaarlijker dan binnen de regering.
Vojislav Seselj en de ongrijpbare Vuk Draskovic (leider van de
oppositionele Servische Vernieuwingsbeweging) zijn de twee meest
gevaarlijke troonpretendenten; zeker als ze ooit de handen ineen zouden
slaan, wat niet ondenkbaar is gezien hun beider Servisch-
nationalistische achtergrond. De wisselingen binnen de federale regering
zullen naar verwachting binnen enkele dagen gevolgd worden door
mutaties binnen de Servische regering. De verwachting is dat de
radicale SRS ook daar zijn positie zal verstevigen. De partij van
Seselj maakte al deel uit van de Servische regering maar nam ontslag
uit woede over het vertrek van de Joegoslavische troepen uit Kosovo.
Een ontslag wat overigens nooit is geëffectueerd.
En zo graaft de hofhouding van Milosevic zich in met behulp van de
Servische radicalen. In plaats van één Servische en
één federale regering die ook Montenegro
vertegenwoordigt zijn er nu feitelijk twee Servische regeringen. De
enkele Montenegrijn die nu nog in de federale regering zit, zoals
premier Bulatovic zelf, steunt Milosevic onvoorwaardelijk. Ruimte voor
onderhandelingen over een mogelijk nieuw staatsverband tussen
Servië en Montenegro is er dan ook nauwelijks meer na deze laatste
zet. De spanningen met het opstandige Montenegro onder leiding van
Djukanovic zullen hiermee alleen maar verder oplopen.
In Servië wordt de nieuwe regering volgende week geconfronteerd met
de eerste grote oppositie-bijeenkomst in Belgrado zelf. Sinds begin
juli roepen demonstranten door het hele land om het aftreden van
president Milosevic. Zij eisen achterstallige lonen, protesteren tegen
de economische misère en zijn kwaad over het verlies van Kosovo.
Een paar dagen geleden kregen ze daarbij de steun van de
bisschoppenconferentie van de orthodoxe kerk die 'in het staatsbelang'
eveneens om het onmiddellijke aftreden van de president vroeg. Gisteren
richtte de voormalig stafchef van het Joegoslavische leger Momcilo
Perisic zijn eigen partij op en sloot zich aan bij het groeiend koor
van kritici.
Op 19 augustus komen al deze groeperingen samen in wat de tot nog toe
grootste confrontatie met het regiem kan worden. Voor het eerst in twee
jaar zullen de oppositie-kemphanen Draskovic (SPö) en Djindjic
(Democratische Partij) weer samen op het podium staan, naast de
kritische economen van de Groep 17, vertegenwoordigers van de kerk en
alle andere die zich de afgelopen twee maanden geroerd hebben. Het
welslagen van de manifestatie wordt gezien als het moment van de
waarheid voor de hopeloos verdeelde Servische oppositie. Inzet is het
aftreden van de president en de vorming van een overgangsregering. Een
week voor deze confrontatie heeft Milosevic met de vorming van een
nieuwe regering ondubbelzinnig te kennen gegeven dat hij bereid is tot
het éne noch het andere.