Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Vierhonderd van de vijfhonderd militairen van de Belgische en Nederlandse luchtmacht keren na acties boven Kosovo en Servië uit Zuid-Italië terug.

Door onze redacteur WILLEBRORD NIEUWENHUIS

AMENDOLA, 13 JULI. Over de schietstoel van de F-16 is een wit lakentje gespannen. De vlieger mag het niet te heet krijgen als hij weer in actie zou moeten komen. Over de Italiaanse AMX-jachtvliegtuigen hangen dekzijltjes en de flight line waar de toestellen staan opgesteld, ligt er verlaten bij.

Geen technici meer van de flight crew die hun herenrijwielen parkeren naast de F-16's, om op het laatste moment de veiligheidspinnen bij de bommen weg te halen. Geen schouderklopjes voor de vliegers vlak voor het uitvoeren van vaak lastige opdrachten. Er wordt alleen nog afgewacht in een tot kantoor omgebouwde, gekoelde container langs de rand van het veld.

Nederlanders en Belgen moeten nog vier uur per etmaal paraaat zijn. Mocht in Kosovo het militaire geweld terugkeren, dan moeten zij binnen zestig minuten vier F-16's in de lucht hebben voor afschrikking. Maar hun commandanten geven toe dat dit onwaarschijnlijk is.

Om toch enigszins paraat te blijven, worden er soms ongewapende oefenrondjes boven Bosnië of boven de Adriatische Zee gevlogen. De onderhoudsbeurten gaan gewoon door en verschillende pakketten bommen en raketten worden onder de toestellen gehangen die op afroep beschikbaar zijn. De samenwerking met de Belgen zal in de komende weken nog op alle niveau's worden geperfectioneerd. Bij het onderhoud, de voorbereiding van missies en in de keuken is dat al ruim gelukt.

Binnen in de gekoelde eettent verzamelen zich de militairen die straks terugkeren naar Kleine Brogel in België en vliegbasis Twenthe. Zij vinden het jammer dat zij geen oorlogslintje krijgen, omdat de actie maar 78 dagen heeft geduurd in plaats van de voor een onderscheiding noodzakelijke honderd. In het algemeen zijn ze tevreden over het werk in Amendola waar vandaan 2.042 vluchten zijn uitgevoerd - twaalf procent van het NAVO-totaal - waarbij achthonderd bommen zijn afgeworpen en raketten afgevuurd.

Hoewel slechts dertien procent van het Servische militaire potentieel zou zijn vernietigd, bleek president Milosevic na 78 dagen NAVO- luchtcampagne bereid te zijn om de handdoek in de ring te gooien. "Om het breken van zijn wil ging het en dat is ons gelukt", zegt een tevreden Belgische commandant De Winne, die zelf nu een opleiding tot astronaut gaat volgen.

Personeel van vliegbasis Volkel neemt de Nederlandse taak in Amendola over. Basiscommandant kolonel-vlieger Jouke Eikelboom, die voor de commandowisseling in anderhalf uur tijd met een F-16 uit Volkel is overgevlogen, geeft toe dat het een lastige opdracht is. Na zo'n intense operatie als boven Kosovo en Servië is het moeilijk een nieuw ritme te vinden. Er wordt nauwelijks meer gevlogen. De Italianen willen met het oog op de toeristen zo min mogelijk lawaai maken. "Het is een heel kwarwei om de mannen en vrouwen 'scherp' te houden. In wezen doen ze hetzelfde werk als in Volkel, alleen laden ze daar geen bommen en raketten. Als er te weinig werk zou zijn, moet je de durf hebben om ze naar het hotel te sturen. Niets is zo erg voor het moreel als maar wat rond te lummelen", aldus Eikelboom.

Kolonel Eikelboom is van mening dat de NAVO-missie die nu is afgelopen veel korter had kunnen duren.

"Je schiet er niets mee op om, zoals in die eerste weken, uit te kijken naar een tankje of een vrachtauto en die dan te vernietigen. We hadden met een veel grotere luchtvloot meteen de burger moeten treffen. De koelkast uit. Geen benzine of diesel voor hun auto. Dat voelen de mensen, en dus Milosevic. We hebben ze daar in Belgrado veel te lang laten dansen in de straat. Zo'n popconcert voor het moreel: dat moet je stoppen. Je moet meteen zorgen dat dat niet mogelijk is, laten voelen dat Servië een formidabele afdwinger van vrede boven zijn dak kreeg. Uiteindelijk is het gelukt, maar onze vliegers hebben af en toe voor hele hete vuren gestaan. Servische raketten vonden hun weg, neem dat van mij aan. In het begin werd er door de NAVO te lang geaarzeld, maar je leert ervan."

Gele Rijders blijven langer in Orahovac

PRISTINA, 13 JULI. De problemen over de vervanging van de Nederlandse Gele Rijders in Orahovac (Kosovo) door Russische militairen zijn nog niet opgelost. Volgens de Britse KFOR-commandant generaal Michael Jackson kan het nog wel een maand duren voordat de knoop wordt doorgehakt. Tot die tijd blijven de Gele Rijders ter plaatse. Dit zei Jackson vandaag na afloop van een onderhoud dat hij in de Kosovaarse hoofdstad Pristina had met minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken.