Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De NAVO-bommen hebben niet alleen de Chinese ambassade in Belgrado geraakt, maar ook het hart van de rood-groene regering van bondskanselier Schröder, juist op het moment dat de kanselier naar China gaat.

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD

BERLIJN, 10 MEI. Afgelopen weekeinde hebben, behalve de Groenen en duizenden demonstranten in Berlijn, nu ook prominente SPD-premiers uit de deelstaten aangedrongen op een tijdelijke stopzetting van de NAVO- bombardementen in Joegoslavië.

Schröders missie naar China, morgen, komt daarmee onder extra druk te staan. De Duitse kanselier, die in opdracht van de G8 (de zeven grootste industrielanden plus Rusland) naar Peking reist, moet niet alleen de Chinese leiders ertoe zien te bewegen hun verzet in de VN- Veiligheidsraad tegen een internationale troepenmacht voor Kosovo op te geven. Ook moet de kanselier de eigen partij en groene coalitiepartner van het gelijk van de huidige NAVO-strategie zien te overtuigen.

De onzekerheid over de uitkomst van het partijcongres van de Groenen, aanstaande donderdag, is met het bombardement van de Chinese ambassade toegenomen. Uitgerekend terwijl de kanselier in China is, gaat het op het congres van de Groenen om het voortbestaan van de coalitie. Eisen de Groenen directe stopzetting van de NAVO-bombardementen en het intrekken van de Duitse steun aan de oorlog in Joegoslavië, dan kan dat het einde van rood-groen betekenen.

Heel even leek deze dreiging te zijn verdwenen. Met trots had de groene partijtop vastgesteld dat Joschka Fischer, minister van Buitenlandse Zaken, de G8 vorige week in Bonn voor zijn vredesplan had weten te winnen. Hoewel het akkoord met tal van vraagtekens is omgeven, werd het als een eerste stap naar vrede gezien.

Het partijbestuur ging er vanuit dat Fischer - de ongekroonde koning van de Groenen - met dit succesje in de hand 'op een vliegend tapijt' het congres in Bielefeld zou komen binnenzweven en zo de strijdende facties binnen de partij zou weten te verzoenen.

Maar de nieuwste misser van de NAVO heeft roet in het eten gegooid. Gezien de stijgende reeks miscalculaties bij bombardementen, begint bij de Groenen de indruk te ontstaan, dat de NAVO oorlog voert tegen de civiele bevolking. Het bestuur van de Groenen noemt de stemming in de partij na de bombardementen op de Chinese ambassade "oncalculeerbaar". Antje Radcke, een van de twee partijvoorzitters, zei afgelopen weekeinde "geen enkele prognose meer te durven wagen" over het resultaat van het partijcongres. Zo eisten de afdelingen Brandenburg en Meckelenburg-Voorpommeren van de Groenen, die zaterdag bijeen waren, een direct einde van de luchtaanvallen. De Groenen in Nedersaksen stemden voor een eenzijdig en tijdelijk staakt-het-vuren. Minister Jürgen Trittin van Milieu zei erop te rekenen dat ook de partijleiding op het Groenen-congres een tijdelijke onderbreking van de NAVO-aanvallen zal eisen. Reinhard Bütikofer, zakelijk woordvoerder van de Groenen, meende dat een dergelijke afwijzing van de regeringspolitiek niet te verenigen is met handhaving van de coalitie.

Ook in de top van de SPD wordt de roep om stopzetting van de bombardementen steeds luider. Minister-president Heide Simonis van Sleeswijk-Holstein en de burgemeester van Hamburg, Ortwin Runde, pleitten het weekeinde voor een staakt-het-vuren zodat er meer ruimte voor politieke onderhandelingen wordt geschapen. Vorige week al had minister-president Manfred Stolpe van Brandenburg verklaard, dat de NAVO met de bombardementen een "dramatische vergissing" begaat.

Na ruim zeven weken oorlogvoeren neemt ook de steun van de bevolking voor de NAVO-acties af. Stond aan het begin van de aanvallen volgens de opiniepeilingen nog 63 procent van de Duitsers achter de regeringspolitiek. Volgens een opiniepeiling van het onderzoeksbureau Forsa vindt intussen een meerderheid van 55 procent dat de acties moeten stoppen; slechts 34 procent is voor voortzetting van de bombardementen. Hoewel een andere opiniepeiler, Emnid, nog een meerderheid ziet van 41 tegen 34 procent, is de tendens voor de kanselier duidelijk.

De situatie wordt fragiel. Dat bespeurde Schröder ook afgelopen weekeinde bij de opening van de SPD-campagne voor de Europese verkiezingen in Dortmund. " Moordenaar", riepen linkse demonstranten de kanselier toe. Zichtbaar opgewonden schalde Schröder terug: "Jullie willen van daders slachtoffers maken en van slachtoffers daders, maar dat zal jullie niet lukken." Vorige week kreeg Schröder dusdanig de wind van voren in zijn eigen partijbestuur, omdat de NAVO-actie in strijd met het internationaal recht zou zijn, dat de kanselier naar zijn Genosse, de linkse Hermann Scheer, sneerde: " Als dat zo is kun je me meteen een oorlogsmisdadiger noemen".

Schröders medewerkers corrigeren de indruk dat de kanselier steeds kribbiger wordt. Toch is er meer dat Schröder zorgen baart. Voor het eerst ziet hij zijn populariteit in de opiniepeilingen afnemen. Het maakt zijn gang naar Canossa morgen er niet gemakkelijker op. Extra hoop is gevestigd op topondernemers als VW-topman Ferdinand Piëch, die meereizen, om de Chinezen met zakelijke steun tevreden te stellen.