Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

De NAVO heeft met de misser van dit weekeinde China in de Kosovo-crisis gesleept, en daarmee een nieuwe mogelijke stoorzender van haar eigen beleid. De greep van de VS op de NAVO-campagne wordt er niet steviger op.

Door onze redacteur ROBERT VAN DE ROER

ROTTERDAM, 10 MEI. Het onbedoelde bombardement op de Chinese ambassade in Belgrado is het zwaarste schot in eigen voet van de NAVO tot nu toe tijdens haar luchtcampagne tegen Joegoslavië: de zoveelste NAVO- misser heeft onverwacht China in stelling gebracht in de Kosovo- crisis - en daarmee het laatste van de vijfde vaste leden (met vetorecht) van de VN-Veiligheidsraad.

Het Westen en de NAVO hadden zich de afgelopen weken al voor een diplomatieke oplossing grotendeels afhankelijk gemaakt van Rusland, omdat zij zelf niet alle mogelijke militaire middelen willen gebruiken om de Joegoslavische president Milosevic op de knieën te dwingen. Maar nu heeft de NAVO dankzij haar eigen slordigheid ook nog China ten tonele gevoerd in de kwestie-Kosovo, en daarmee zelf een nieuwe potentiële stoorzender van haar beleid geïntroduceerd.

China en Rusland koesteren na de Koude Oorlog nog steeds rivaliserende gevoelens tegenover de Verenigde Staten en door de VS geleide organisaties als de NAVO. Zij waren dan ook van meet af aan tegen de "barbaarse" luchtaanvallen van de NAVO. De exacte consequenties van deze NAVO-misser zijn nog niet te overzien, maar zeker is wel dat deze nieuwe blunder van de alliantie de speurtocht naar een diplomatieke oplossing alsook de eigen NAVO-campagne bemoeilijkt. Het geeft Rusland en China meer armslag om de operatie tegen Milosevic te kritiseren of te dwarsbomen, en tevens de kans om een grotere stem in het diplomatieke traject op te eisen.

De NAVO-misser komt extra ongelegen omdat de zeven rijkste industrielanden en Rusland juist afgelopen donderdag hadden afgesproken te werken aan een diplomatieke oplossing via de VN, door een VN- resolutie op te stellen voor een vredesmacht. Zij wilden dit doen in overleg met China dat geen lid is van de G8, maar wel van de V-raad. Daarmee had de G8 zich ook een tikje afhankelijk gemaakt van China. Sinds dit weekeinde weet China zich nu opgewaardeerd van edelfigurant tot hoofdrolspeler.

China heeft 'Kosovo' altijd beschouwd als een binnenlandse kwestie, waar de NAVO en de VN zich niet mee moeten bemoeien. Hoe weinig oog China heeft voor deze regio, bleek eerder dit jaar al toen Peking eenzijdig een verlenging van de succesvolle VN-vredesmacht in Macedonië vetode omdat Skopje Taiwan had erkend. Vorige week koesterden de G8 de hoop dat de Chinezen zich in de V-raad zouden onthouden van stemming over een eventuele resolutie. China heeft inmiddels het overleg met de VS over mensenrechten en wapenbeheersing voor onbepaalde tijd opgeschort. Maar of China ook inzake 'Kosovo' dwars zal gaan liggen in de V-raad, is niet te voorspellen.

Van belang is ook hoe Rusland reageert. De Russische gezant Tsjernomyrdin reist vandaag naar Peking, vrijwel zeker om de Chinese regering te vragen mee te werken aan een diplomatieke oplossing. Een diplomatiek succes in Kosovo blijft van groot belang voor Rusland omdat dit Moskou iets van zijn status als politieke grootmacht kan teruggeven, en daarin past geen Chinese blokkade. Westerse waarnemers verwachten dat de Chinese emoties vanzelf zullen betijen. Maar niemand heeft daarover zekerheid. Dat gebrek aan zekerheid illustreert in welk netelig parket de NAVO en vooral Amerika als enige supermacht en NAVO- leider zich hebben gemanoeuvreerd. De NAVO vecht al vanaf 24 maart een halve oorlog tegen Milosevic uit, die tot nu toe bitter weinig zichtbaar resultaat heeft gehad voor wat betreft de verzwakking van zijn bewind. De alliantie heeft daarentegen wel voortdurend missers moeten toegeven en excuses moeten aanbieden.

Door de grotere diplomatieke rol van Rusland, indirect versterkt door de jongste NAVO-misser, en de onberekenbare Chinese rol wordt de Amerikaanse greep op de hele crisis er allesbehalve steviger op. En zelfs nu nog lijkt de NAVO nog altijd niet bereid om snel af te rekenen met Milosevic. De NAVO is voorlopig sneller in de vermenigvuldiging van haar eigen handicaps dan in de aanpak van een dictator.