Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Bedachtzaam en gematigd

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 10 MEI. In hun onderduikadres in Pristina had prof. Redjep Ismajli eind maart nog grappen gemaakt met zijn vriend Fehmi Agani (66) toen die door de NAVO dood was verklaard. Voor de NAVO - en voor vele media, waaronder NRC Handelsblad - was het een genânte episode. De rechterhand van Ibrahim Rugova zou door Serviërs zijn vermoord. De necrologie was al klaar, maar Agani bleek springlevend.

Donderdag werd Fehmi Agani doodgeschoten bij het plaatsje Lipjan, en alles wijst er ditmaal op dat de moordenaars bij de Servische politie werken. Agani, een rasoptimist, was in Pristina gebleven omdat de oorlog nooit lang kon duren. Donderdag nam hij toch maar de trein naar Skopje. De Macedoniërs hielden de grens evenwel dicht en de trein moest terugkeren. Bij het dorp Lipjan haalde de politie Agani volgens zijn vrouw uit de trein. Informanten van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigen dit verhaal. Een dag later kreeg de familie te horen dat Agani in het mortuarium van Pristina lag.

Belgrado liet weten dat het Kosovo Bevrijdingsleger UÇK Fehmi Agani heeft omgebracht en prees hem als "man van de dialoog". Het zal wel macabere ironie zijn dat erbij werd gezegd dat de Kosovaarse leider Ibrahim Rugova, vorige week onverwachts vrijgelaten, hetzelfde lot had kunnen treffen. Het lijkt op Milosevic' oude spel van gemengde signalen: de ene hand aait, de andere slaat.

Agani, die in betere tijden een leerstoel sociologie aan de universiteit van Pristina bekleedde, gold als intellectuele voorman van de nationalistische beweging. Na 1989, toen Milosevic Kosovo annexeerde, werd hij de naaste adviseur van Ibrahim Rugova. Journalisten ontmoetten een zacht pratende, bedachtzame politicus met een rotsvast vertrouwen dat de rede uiteindelijk zou zegvieren.

Agani en Rugova richtten na 1989 de eenheidspartij LDK op, de Democratische Liga van Kosovo. Ze kozen voor een Gandhi-achtig verzet: de Kosovaren keerden zich van de Servische staat af en bouwden in zelfgekozen segregatie een ondergrondse parallelstaat op. 'Dayton' maakte in 1995 duidelijk dat Realpolitik geen boodschap heeft aan stil verzet. Het tijdperk van het gewapend verzet brak aan, de LDK moest radicale partijen naast zich dulden. Toen de oorlog vorig jaar lostbarstte, werden Rugova en Agani irrelevant. In Rambouillet leidde Agani het geslonken gematigde smaldeel binnen de Kosovaarse delegatie. Iedereen wilde nu praten met de 29-jarige UÇK-leider Thaçi. De rede en het gezonde verstand hadden het verloren.