Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Op aandringen van de Nederlandse regering zijn er veel zieke Kosovaren naar Nederland gekomen, ondanks een artsentekort.

Door onze redacteur JOKE MAT

ROTTERDAM, 8 MEI. Het was a hell of a job, verzucht P. Rasch van de Landelijke Huisartsenvereniging. Maar het is gelukt. Voor de Kosovaren in Raamsdonkveer, Ter Apel en Ermelo zijn op het nippertje voldoende huisartsen beschikbaar. Advertenties op Internet en een brief aan alle huisartsen leverden vooral reacties op van artsen die wel een of twee dagen per week wilden helpen. "Dat is leuk, maar dan heb je nog niet de huisarts om wie je een team kunt bouwen, die voor de continuïteit zorgt. Dan moet je mensen hebben die in principe niets te doen hebben, op een keerpunt in hun carrière staan, net gepensioneerd zijn." Ook die werden uiteindelijk gevonden. Nederland kampt met een tekort aan huisartsen. Een van de gevolgen is dat huisartsen voor vluchtelingen en asielzoekers steeds moeilijker te vinden zijn. "Het begint nijpend te worden", zegt A. Hermans, bij verzekeraar VGZ verantwoordelijk voor de 'zorginkoop' voor asielzoekers. VGZ, samen met verzekeraar IZA uitvoerder van de Ziektekostenregeling voor Asielzoekers, heeft tot taak de medische zorg aan asielzoekers te garanderen. De verzekeraar werkt daartoe samen met de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV).

Als ergens een nieuw asielzoekerscentrum komt, ontvangen huisartsen in de directe omgeving daarvan minimaal zes weken voor de opening bericht. De bedoeling is dat ze de nieuwe patiënten proberen in te passen in hun praktijk. Maar soms lukt dat niet, of willen ze het niet. "Je kunt huisartsen niet verplichten het te doen", zegt W. Voogt, inspecteur Gezondheidszorg aan Minderheden. "Het komt voor dat huisartsen weigeren. Zeker als hun praktijk al helemaal vol zit." Als dat gebeurt, heeft de LHV nog een landelijke pool van artsen op wie de zorgverzekeraar een beroep kan doen. Volgens Hermans is het tot nu toe "linksom of rechtsom" altijd net gelukt om genoeg huisartsen te vinden. "Artsen die terugkeren uit de tropen worden soms al op de trappen van het vliegtuig voor dit werk benaderd. Maar er zijn plaatsen in Nederland waar het huisartsentekort zo groot is dat wij hopen dat er geen asielzoekerscentrum komt." Welke plaatsen dat zijn wil hij niet kwijt. De komst van de Kosovaren was zo plotseling dat van de gebruikelijke voorbereidingstijd van zes weken weinig overbleef. Bovendien bevinden zich onder deze vluchtelingen op aandringen van de Nederlandse regering veel zieken, die in de Macedonische kampen niet behandeld konden worden. Kinderen met hartklachten die geopereerd moeten worden, diabetici, epileptici, rolstoelers, mensen met angina pectoris. "We hebben ook nog vijf nierdialysepatiënten weggehaald uit een ziekenhuis in Macedonië", zegt W. Amptmeijer, een arts van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) diemeereisde met de regeringsmissie die vluchtelingen selecteerde. "In Macedonië is de capaciteit voor zulke patiënten snel uitgeput."

Ook de niet-zieke Kosovaren zijn door hun verblijf in het vluchtelingenkamp in slechte conditie. Amptmeijer: "Ze zijn nog niet echt ondervoed, maar wel doodmoe. Ook hebben ze last van allerlei kleine infectieziekten." Waar artsenzorg in gewone asielzoekerscentra alleen op kantoortijden voorhanden is, is daarom in de kampen van de Kosovaren voorlopig van negen uur 's ochtends tot elf uur 's avonds een arts aanwezig. "Deze mensen hebben geen besef meer van wat voor dag in de week het is", zegt Rasch van de LHV. "Je kunt van hen niet verwachten dat ze zich aan kantoortijden houden."

Volgens Rasch heeft zo'n plotselinge vloedgolf van vluchtelingen zich in Nederland nog niet eerder voorgedaan. "De komst van de Bosniërs een paar jaar geleden was misschien vergelijkbaar, maar veel minder heftig. Die mensen zijn toch vooral op eigen gelegenheid gekomen." Hij is nu alweer op zoek naar artsen voor de volgende lichting Kosovaren, van wie ook een deel naar Arnhem gaat. "Voor hen hebben we vooralsnog niet genoeg mensen."

Een internist van het Academisch Ziekenhuis Utrecht heeft samen met een studentendecaan een oplossing bedacht voor het huisartsentekort in de asielzoekerscentra: Zet er de vluchtelingen in die in hun land van herkomst zijn opgeleid tot arts. "Wij worden overspoeld met buitenlandse artsen", zegt internist J. Haalboom. "Een op de acht co- assistenten is allochtoon." De meeste buitenlandse artsen uit niet-EU- landen moeten in Nederland co-schappen lopen om hier aan de slag te kunnen. Volgens Haalboom doen zij dit veelal met goed gevolg. In 1996 en 1997 werden zo 146 buitenlandse artsen 'bijgeschoold'. "Maar we hebben geen idee waar ze dan blijven. Soms vraag ik me af of we ze alleen opleiden voor de WW. Wat kun je dan beter doen dan zeggen: Ga jij maar acht, negen maanden in een asielzoekerscentrum werken." De Inspectie voor de Gezondheidszorg voelt wel iets voor het plan en heeft het voorgelegd aan verzekeraar VGZ. "Wij zijn bezig met de oordeelsvorming", zegt Hermans van VGZ. Rasch is niet enthousiast. "De gevluchte artsen zijn vaak specialisten. Daar kunnen we voor de huisartsenzorg weinig mee beginnen. "