Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Stap naar grondtroepen is 'al half gezet'

Het debat over de inzet van grondtroepen in Kosovo wordt intensiever. Maar de consensus ontbreekt nog. En als die er is, duurt het nog weken voordat de troepenmacht ter plaatse kan zijn.

Door onze correspondent BIRGIT DONKER

BRUSSEL, 8 APRIL. De NAVO praat niet èn wel over grondtroepen voor Kosovo. Formeel is het standpunt nog steeds: er worden geen troepen gestuurd vóór er een vredesakkoord is. Tegelijkertijd is het besef gegroeid dat aanvallen met kruisraketten en vliegtuigen weinig uithalen tegen Servische tanks en troepen. Daarom worden binnenkort 24 Amerikaanse Apache-helikopters ingezet, wat al een stap richting grondtroepen betekent. De helikopters vliegen laag en zijn kwetsbaarder dan jachtvliegtuigen, waardoor de oorlog 'intiemer' wordt. ,,Zeker in de Amerikaanse regering is met het zenden van Apaches de stap naar grondtroepen al half gezet'', zegt een functionaris op het hoofdkwartier.

Ook is duidelijk dat de Kosovaarse vluchtelingen enkel zullen terugkeren als er een militaire garantie op veiligheid is. De hoop is nog steeds dat de luchtaanvallen de Joegoslavische president Milosevic zullen dwingen tot het instemmen met een door de NAVO geleide vredesmacht die de veiligheid van de Kosovaren moet garanderen.

De NAVO-militairen hebben geen formele opdracht gekregen om plannen uit te werken voor het zenden van grondtroepen naar vijandelijk gebied. ,,Maar ze worden er voor betaald om een vooruitziende blik te hebben'', aldus een diplomaat. Toch wordt een politiek besluit over het zenden van NAVO-grondtroepen voorlopig niet verwacht. Er is geen politieke consensus onder de lidstaten. ,,Het is te vroeg'', zegt een diplomaat. ,,De luchtcampagne begint pas goed te gaan en is misschien wel voldoende. Dat is veel plezieriger dan er met een heel leger naar toe sjouwen.''

Het zenden van grondtroepen betekent ongetwijfeld doden in de eigen rangen. De publieke opinie is volgens peilingen de afgelopen weken steeds positiever geworden over het zenden van grondtroepen. ,,Maar dat kan heel snel omslaan mochten de eerste doden vallen'', wordt op het NAVO-hoofdkwartier gezegd. Sluipenderwijs gaan er wel steeds meer NAVO-soldaten richting Kosovo. In Macedonië is al sinds begin dit jaar een troepenmacht van twaalfduizend man gelegerd. Aanvankelijk was deze interventiemacht bedoeld om in problemen geraakte OVSE-waarnemers te ontzetten, daarna zou het de vredesmacht worden die moest toezien op de naleving van het vredesakkoord van Rambouillet, inmiddels wordt de helft ingezet voor de opvang van vluchtelingen. Deze week werd besloten zesduizend Italiaanse soldaten te sturen naar het eveneens aan Kosovo grenzende Albanië. Ook zij moeten zich inzetten voor hulpverlening aan de vluchtelingen. Dan zijn er nog de ruim tweeduizend Amerikaanse soldaten die de 24 Apache-helikopters zullen begeleiden en die eveneens in Albanië gelegerd zullen worden. In totaal dus ruim twintigduizend NAVO-soldaten in de regio.

Maar volgens NAVO-functionarissen zijn deze troepen niet getraind en geëquipeerd voor operaties in vijandelijk gebied. En het zal een moeilijk begaanbaar gebied zijn. Moeilijker dan de woestijnen van Koeweit, moeilijker zelfs dan Bosnië. En met troepen alleen ben je er niet. Er zullen ook tanks nodig zijn, wat helemaal moeizaam is op de bergpaden richting Kosovo. ,,In Albanië is het lastig met een tank te rijden.''

Het zou zes tot acht weken duren voor een troepenmacht van rond zeventigduizend man op de been is. Als die er naar toe gaan, is het ongetwijfeld voor lange tijd. Dat betekent dat drie keer zo veel soldaten nodig zijn, omdat ze elkaar moeten kunnen afwisselen. Bijkomend probleem is dat Macedonië niet wil dienen als uitvalsbasis. Morgen komt overigens een afgevaardigde uit Macedonië voor overleg naar het NAVO-hoofdkwartier.

Het grootste obstakel voor het zenden van grondtroepen is echter het ontbreken van politieke consensus. Op het moment dat die er wel is, moet nog een aantal stappen worden genomen. Eerst moet de militairen formeel worden gevraagd om een 'concept of operation' met verschillende opties en het aantal middelen dat daarvoor nodig is. Dat plan moet dan door de NAVO-ambassadeurs worden bekeken en vervolgens eventueel worden aangepast door de militairen. Daarop wordt een 'operation plan' opgesteld. Op basis daarvan kan de opperbevelhebber Wesley Clark de NAVO-lidstaten vragen wie hoeveel troepen wil leveren. Voordat het bevel over de troepen daadwerkelijk wordt overgedragen aan Clark, de zogeheten activation order, moeten de meeste regeringen hun parlement raadplegen. ,,Grondtroepen kosten bloed, zweet en tranen, dus daarvoor zullen ze zeker de instemming van hun parlement willen hebben'', zegt een NAVO- functionaris. Hoe lang de procedure in totaal zou duren, is niet te voorspellen.