'Wij zijn de enige neutralen hier in Kosovo'
De Russen komen naar Kosovo.
Voor de Serviërs zijn ze welkom, als beschermers tegen Albanese
wraakacties. Het UÇK beschouwt de Russische KFOR-soldaten echter
als vijanden, als ze niet onder NAVO-bevel opereren.
Door onze redacteur PETRA DE KONING
KOSOVO POLJE, 7 JULI. Voor het ziekenhuis van Kosovo Polje, een Servisch
dorp in de buurt van Pristina, staat een Russische tank. Twee Russische
militairen bewaken de ingang, om hen heen zitten Servische
verpleegkundigen, zigeuners, vrouwen, kinderen, en drie mannen uit het
dorp die zaken willen doen met de Russen. Ze kunnen, zegt een van de
mannen, leveren wat de soldaten maar nodig hebben: suiker, olie, meel,
vrouwen. "Ze komen iedere dag", zegt Pavel Demidov uit Moskou,
commandant van de eenheid bij het ziekenhuis. Hij glimlacht. "Gisteren
veroorzaakten ze een rel: ze joegen twee Amerikaanse journalisten weg."
Nee, natuurlijk grepen de Russen niet in. De commandant wijst naar twee
Britse KFOR-militairen die zich verdekt hebben opgesteld aan de overkant
van de straat, bij het benzinestation. "Dat moeten zij maar doen. Wij
mogen nog niets."
Bijna vier weken zijn deze Russen nu al in Kosovo. Zo'n tweehonderd
Russische soldaten trokken toen - onaangekondigd - een halve dag eerder
dan de andere KFOR-troepen Kosovo bimnnen. Vanuit Bosnië, waar ze
deel uitmaken van de internationale vredesmacht SFOR, reden ze naar het
vliegveld bij Pristina, uitbundig toegejuicht door Serviërs, mede-
orthodoxen en bondgenoten.
Maar de enige taak die de Russen tot nu toe, en pas sinds een paar
dagen, mogen uitvoeren, is: de bewaking van de kliniek in Kosovo Polje.
In de kliniek zal deze zomer een militair ziekenhuis voor de Russen
worden gevestigd. Demidov: "Het is niet de bedoeling dat de kliniek
wordt geplunderd en in brand gestoken voordat wij erin trekken."
Er is nu een akkoord over de Russische deelname aan KFOR, de
internationale vredesmacht voor Kosovo. Gisteren landden vier
vliegtuigen met militairen en materieel op het vliegveld bij Pristina.
De komende dagen worden vanuit Rusland vijftig vluchten uitgevoerd.
3.600 Russen zullen worden verdeeld over de Amerikaanse, de Franse en de
Duitse sector in Kosovo.
Wat de Russen precies zullen gaan doen om de vrede te bewaren in Kosovo,
weet commandant Demidov nog niet. Ze hebben ook nog niet met andere
KFOR-militairen samengewerkt. Maar Demidov heeft ze aan het werk gezien,
hij zegt: "Wij zijn de enigen die neutraal zullen zijn hier. Wij zullen
de Albanezen én de Serviërs beschermen."
Een paar dagen geleden zag Demidov dat een Servisch echtpaar met twee
kleine kinderen uit hun huis werden gezet door soldaten van het Kosovo
Bevrijdingsleger UÇK. "We hebben onmiddellijk de Britten
gewaarschuwd, maar die deden niks." De Russen kunnen de Serviërs nu
nog niet beschermen, zegt de commandant. "Dit is de Britse sector, wij
mogen hier niets doen."
De Serviërs en zigeuners van Kosovo Polje verwachtten die
bescherming wel. Aan het eind van de ochtend staan er zo'n vijftien
Serviërs en zigeuners bij het ziekenhuis. Ze zeggen dat ze door
Albanezen zijn aangevallen, dat hun huizen in brand zijn gestoken. De
Russische commandant klimt op de tank voor het ziekenhuis en roept:
"Alle spullen die jullie nog hebben kunnen meenemen, kunnen jullie bij
ons veilig laten staan." Meer kan hij niet doen.
Volgens Demidov zijn de Albanezen in Kosovo begonnen met vechten. "De
Serviërs vochten terug, en dat zullen ze na deze wraaknemingen weer
doen. Zo zijn ze. Serviërs zijn geweldige vechters. De commandant
denkt dat de enige oplossing voor Kosovo is dat Albanezen en
Serviërs gescheiden van elkaar gaan leven: "Zoals de moslims en de
Serviërs in Bosnië."
Demidov was bijna een jaar lang in Bosnië voordat hij naar Kosovo
kwam. Hij wilde graag naar Kosovo: in Bosnië kreeg hij
twaalfhonderd dollar per maand, in Kosovo vijftienhonderd. Omdat het in
Kosovo gevaarlijker is. Demidov lacht hard. "Maar gevaarlijk is het in
Rusland ook."
Van de Russen zullen er 220 een basis inrichten in het dorp Malisevo, in
de Duitse KFOR-sector. Malisevo was vorig voorjaar een van de eerste
dorpen die door het UÇK werden uitgeroepen tot 'bevrijd gebied'.
In Malisevo werd het het hoofdkwartier van het UÇK gevestigd.
Nee, zegt Vllaznim Kryeziu, UÇK-commandant in het dorp, "de
Russen zijn hier niet welkom. Voor ons zijn zij even erg als de
Serviërs." Kryeziu begrijpt ook niet wat ze in Malisevo komen doen:
"Er wonen hier alleen Albanezen." Maar er is nu eenmaal een akkoord
tussen Rusland en de NAVO. "We wachten af hoe ze zich zullen gedragen."
Eind vorige week kwam de Russische generaal Aleksandr Popov op bezoek
bij het UÇK in Malisevo. Kryeziu: "Hij begon op hoge toon tegen
ons te praten. Wij lieten ons niet intimideren, wij hebben hem uitgelegd
dat we grote problemen hebben met Russen in ons dorp. Er was een
Russische officier die tijdens de NAVO-bombardementen meevocht met het
Servische leger. Hij werd door ons doodgeschoten, zijn lichaam was het
bewijs van Russische betrokkenheid bij de oorlog tegen ons." De generaal
kon het volgens Kryeziu niet ontkennen, maar hij vond dat het UÇK
een onderscheid moest maken tussen individuele Russische vrijwilligers
en het Russische leger.
De UÇK-commandant en de UÇK-burgemeester van Malisevo
wilden van de Russische generaal horen of de Russen wel echt onder NAVO-
bevel zouden staan. Als dat niet zo was, zou het UÇK de Russen
beschouwen als een vijandelijke macht. De generaal gaf geen antwoord.
Kryeziu: "Hij zei dat de Russen als bewaarders van de vrede waren
gekomen en dat hij niet op details wilde ingaan."