Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Het Servische radiostation B92 is in Belgrado vrijdag definitief uit de lucht gehaald. Hoewel B92 twee weken geleden al van zijn zender was beroofd, ging de redactie door met werken via Internet, en via satelliet. Dat satelliet-signaal werd dan in Joegoslavië weer overgenomen door kleine, onafhankelijke radiozenders, die zich hebben verenigd in Anem (Associatie voor nieuwe elektronische media).

Het was een mooie formule waarin de Nederlandse Internet-provider xs4all nog een rol speelde. Want die zette het uit Belgrado ontvangen signaal op het net. Een nog krachtiger verbinding bestond tussen Belgrado en Londen, waar het signaal de satelliet op ging. Het had allemaal - denk ik - nog tijden goed kunnen gaan, wanneer de Britse minister van buitenlandse zaken, Robin Cook, niet donderdag j.l. de kwestie B92 in snoevende termen de heersers in Belgrado in het gezicht had ge[- ]slingerd. Die dagelijkse Britse briefings, te zien via CNN en BBC World, hebben mijn liefde niet. Natuurlijk moeten ook de voorlichters van de Navo in Brussel, en van het Pentagon allen gewantrouwd worden. Maar hun mededelingen zijn welhaast zakelijke uiteenzettingen, vergeleken bij de dagelijkse portie ranzige oorlogsretoriek die ons uit Londen bereikt. Zo is er een meneer die ons dagelijks organisatieschema's voortovert, die moeten aantonen dat het Westen heel goed weet wie voor welke politie- of liquidatietaken in Joegoslavië verantwoordelijk is. Als je hem mag geloven wemelt het van bijzondere politiekorpsen in Belgrado, allen onder leiding van sinistere generaals. Die komen, aldus de meneer, stuk voor stuk voor berechting in Den Haag in aanmerking.

Dat aldus de internationale rechtspraak inzake oorlogsmisdaden in Joegoslavië door politici tot een argument van propaganda wordt gemaakt, geeft al te denken. En datzelfde gold ook voor Robin Cooks behandeling van B92. De dictator Milosevic, aldus Cook, hield door een ijzeren greep op de media zijn eigen volk onkundig van de in Kosovo uit naam van het Servische volk bedreven misdaden. Maar dankzij het ingrijpen van de Britse regering werd het informatiemonopolie in Servië doorbroken. Want, zo liet hij weten, het was dankzij Londen dat B92 nog gehoord kon worden: de Britse regering had voor de satellietfrequentie gezorgd. En tot overmaat van ramp meldde Cook dat hij ook een programmatische bijdrage aan B92 had gegeven. Die ochtend nog, meldde hij donderdag, was er bij hem een correspondent van B92 op bezoek geweest. Dat interview, straks uitgezonden door B92, zou de Serviërs de waarheid over de oorlog vertellen.

Een paar uur later was het dus definitief afgelopen met B92 - een met veel goeie wil en liefde gemaakt radiostation, fijngemalen tussen de oorlogspartijen. Want, zoveel is wel duidelijk, B92 was geen geraffineerd propagandainstrument van het Westen, of een opzet van geheime diensten. De laatste dagen van zijn bestaan was de berichtgeving eerder een beetje al te voorzichtig. Maar dat B92 in zijn bulletins zonder commentaar uitspraken van Westerse politici vermeldde, was in de Servische situatie van dat moment misschien al heel wat.

Enfin het is voorbij, een leuke jongensdroom van een onafhankelijk radiostation in Belgrado, spreekbuis van een rebelse jeugd in de eerste postcommunistische jaren in Joegoslavië. Dat de ex-communisten die de oude autoritaire vormen nu onder nationalistische vlag voortzetten is geen verrassing. Maar dat een Britse minister ze daarbij een handje helpt door ze het perfecte excuus - heulen met de vijand - te verschaffen - daar sta ik toch even van te kijken.