Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Na GroenLinks debatteerde gisteren ook de Partij van de Arbeid over de NAVO-acties in Klein-Joegoslavië. De achterban deed dat op zakelijke toon.

Door onze redacteur KEES VAN DER MALEN

UTRECHT, 7 APRIL. Hij spreekt heldere taal. Harde taal ook. Of de partijgenoten maar rekening willen houden met ,,een zeer langdurig commitment'' van de NAVO. En zich dus realiseren dat ,,we in de Balkan nog tot in lengte van jaren met militaire en politieke betrokkenheid opgezadeld zullen zijn''. PvdA-fractieleider Melkert verdedigde gisteravond langs scherpe lijnen de instemming van de PvdA-fractie met de NAVO-acties in Klein-Joegoslavië. En hij kreeg praktisch gesproken ook de steun van de achterban. Er zijn PvdA'ers die de bombardementen te ver vinden gaan en er zijn aan de andere kant ook leden die inzet van grondtroepen bepleiten, maar uiteindelijk keurde niemand de lijn van de fractie af. Zo'n honderd PvdA'ers discussieerden gisteren in het Jacobi-theater in Utrecht over de opstelling van de PvdA-fractie. Aan de bijeenkomst is weinig ruchtbaarheid gegeven. Sterker nog, aanvankelijk zou de vergadering van wat wordt genoemd een 'uitgebreid partijbestuur' besloten zijn. Camera's zouden maar tot het uitvergroten van standpunten leiden, zo was de vrees. En een bijeenkomst van de grootste regeringspartij was toch altijd nog iets anders dan één van GroenLinks, de oppositiepartij die afgelopen zaterdag in volle openbaarheid zijn verscheurdheid over de NAVO-acties etaleerde. Maar in de loop van de dag werd besloten dat de PvdA niets te verbergen heeft en beslotenheid wel eens averechts zou kunnen werken.

De discussie zelf verloopt beheerst. Standpunten worden gewisseld in een bijna zakelijke sfeer. Vragenstellers staan keurig in de rij achter de microfoon om op hun beurt hun opinie te geven. Anders dan in het tijdperk van het debat over de kruisraketten, begin jaren tachtig, wint de redelijkheid het in de discussie van de emotie. Of het moet de afgevaardigde zijn die Melkert toeroept dat er ,,veel meer humanitaire steun'' moet worden gegeven. Zij krijgt meteen applaus van de zaal.

Vlak voor de bijeenkomst wordt bekend dat Milosevic een eenzijdig staakt-hetvuren heeft afgekondigd. Dat ,,gebaar'' zien sommigen als een opening die moet worden aangegrepen. ,,Waarom zouden we daar niet op ingaan? Een paar dagen geen bommen gooien en dan keihard onderhandelen'', zo wordt gepleit. Melkert wil niet rechtstreeks reageren op het voorstel van Milosevic, dat NAVO-diplomaten in Brussel dan al hebben uitgelegd als een poging om verdeeldheid te zaaien in de kring van de bondgenoten.

De fractieleider heeft dan al het verwijt moeten incasseren dat met steun aan de NAVO-acties ,,het recht van de sterkste'' is geïntroduceerd, de NAVO volkenrechtelijk iets ,,onbestaanbaars'' onderneemt, de Verenigde Naties zo ,,een doodsklap'' krijgen en voortzetting van de bombardementen ,,een heilloze weg'' is.

Melkert houdt zijn partijgenoten vervolgens voor dat Milosevic al ruim tien jaar het recht van de sterkste praktiseert, sociaal-democraten niet aan de kant mogen blijven staan ,,als mensen over de kling worden gejaagd'' en dat het overigens niet de eerste keer is dat Nederland steun geeft aan wat hij noemt ,,humanitaire interventies'' van de NAVO.

Fractielid Thanasis Apostolou laat daarop weten dat hij tegenstander is van de NAVO-bombardementen, een standpunt dat hij eerder in de fractie en in de krant heeft uitgedragen. Waarop de politicoloog en publicist Koen Koch hem aanraadt dat standpunt ook in de Kamer, zonodig met een eigen motie, in te nemen. Hierop ontwikkelt zich een klein twistgesprek hoe ver je als dissident in de fractie mag gaan, tot partijvoorzitter Van Hees de discussie afkapt met de aanmoediging ,,dit gesprek straks bij de borrel voort te zetten''.

En niemand van de aanwezigen vat die aansporing op als ongepast.