Montenegro wil radicaal andere band met
Servië
PODGORICA, 6 AUG. De regering
van Montenegro heeft gisteren formeel een plan voor radicaal nieuwe
relaties met Servië binnen de Joegoslavische federatie op tafel
gelegd. Als Servië daar niet mee instemt, zullen de Montenegrijnen
in een referendum uitmaken of ze onafhankelijk willen worden.
In Belgrado heeft de Servische ultranationalist Vojislav Seselj het
Montenegrijnse plan al als "nonsens" van de hand gewezen en gezegd dat
het Joegoslavische leger zal ingrijpen als Montenegro zich zou
afscheiden.
Over het plan van de Montenegrijnen is met de Serviërs al uitvoerig
gepraat zonder dat daarbij overigens veel vorderingen zijn gemaakt. Maar
pas gisteren slaagde de belangrijkste partij in Montenegro erin de
coalitiepartijen achter het programma te krijgen en kon het 'platform'
worden gepresenteerd als een voorstel van de regering van Montenegro.
Tot dusverre bestonden bij de coalitiepartners van president Milo
Djukanovic nog aanzienlijke bezwaren tegen het document. Eén
coalitiepartner vond het te ver gaan, een andere vond dat het niet ver
genoeg ging. Na vier uur praten zaten gisteren de partijen op
één lijn. De regering van Montenegro is pro-Westers, pro-
NAVO, voor economische en politieke hervormingen en fel tegen de
Joegoslavische leider Milosevic. De Montenegrijnen eisen dat de huidige
federatie Joegoslavië wordt omgevormd tot een zeer los
staatsverband onder de naam "Associatie van de Staten Servië en
Montenegro". Binnen die gemeenschap regelen beide staten verreweg de
meeste zaken zelf. Anders dan nu in de Joegoslavische federatie het
geval is, moeten volgens de Montenegrijnen beide landen hun eigen
legers, hun eigen opperbevel en hun eigen minister van Defensie krijgen.
Dat geldt ook voor het buitenlands beleid en het economisch beleid.
Montenegro zou een eigen munteenheid moeten krijgen; als er een
gezamenlijke munteenheid komt, dan moet die hoe dan ook convertibel
worden. Het huidige parlement van twee kamers moet plaatsmaken voor een
gezamenlijk parlement van één kamer. De federale regering
moet worden vervangen door een gezamenlijke 'raad van ministers' met
minder bevoegdheden dan de huidige Joegoslavische regering.
Volgens de Montenegrijnse premier Filip Vujanovic is het vijftien
pagina's tellende 'platform' een "discussieaanbod". Behalve de
instemming van de Serviërs is ook nog die van het Montenegrijnse
parlement nodig. Maar Vujanovic onderstreepte dat Montenegro "niet
langer kan wachten" op een fundamentele herdefiniëring van de
betrekkingen met Servië en ook "niet langer wil lijden". Het
platform is geen ultimatum, maar, zo maakte hij duidelijk, Montenegro is
niet bereid veel water in de wijn te doen. (Reuters, AP, AFP)