Coalitie onder druk inzake Kosovo
Duitsland heeft succes hard nodig
Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD
BERLIJN, 6 MEI. De Duitse
regering staat vandaag bij de bijeenkomst van belangrijke
industrielanden in Bonn (G-8) onder zware druk een doorbraak in de
Kosovo-crisis te bereiken. Zowel kanselier Gerhard Schröder als de
groene minister Oskar Fischer heeft een succes dringend nodig om de
groeiende groep tegenstanders in hun eigen partijen te appaiseren.
De ministers van Buitenlandse Zaken van zeven industrienaties en
Rusland kwamen bijeen op initiatief van Duitsland. Tot de groep behoren
de VS, Groot-Brittannië, Canada, Frankrijk, Italië, Japan,
Duitsland en Rusland. De bijeenkomst maakt deel uit van het Duitse
vredesplan van 14 april dat voorziet in een bombardementspauze van 24
uur en de installatie van een VN-vredesmacht in Kosovo, zodat de
vluchtelingen kunnen terugkeren. Fischer had liever gezien dat de G-8
al in april bijeen was gekomen om een vredesplan uit te werken, maar
daar achtten de VS de tijd niet rijp voor.
Fischer hoopt dat de G-8 het eens wordt over een concreet stappenplan
voor een oplossing van het Kosovo-conflict. Duitsland wenst dat een
werkgroep in New York een VN-Veiligheidsresolutie gaat voorbereiden,
die een strategie voor een vredesplan bekrachtigt. Ook hoopt Fischer
dat de acht overeenstemming bereiken over de 'aanwezigheid' van
internationale civiele en veiligheidstroepen, die Kosovo binnentrekken
onder VN-vlag, zodra de Serviërs een begin hebben gemaakt met een
troepenaftocht. Tot nog toe heeft Belgrado een troepenmacht in Kosovo
afgewezen, maar Bonn hecht vooral aan de bemiddelende rol van Rusland
dat Joegoslavië tot andere gedachten moet brengen. De NAVO van
haar kant houdt strikt vast aan een gewapende troepenmacht onder haar
leiding.
De grote vraag is of de bijeenkomst vandaag een gezamenlijke verklaring
oplevert, waarin sprake is van toenadering tussen Rusland en de NAVO.
Moskou zal ermee moeten instemmen dat alleen troepen met een 'krachtig'
mandaat voor veiligheid in Kosovo kunnen zorgen. Washington moet zich
bereid verklaren zijn hardere, 'militaire' opstelling af te zwakken.
Duitsland ziet zich als bemiddelaar tussen Amerika en Rusland; zelfs
oud-bondskanselier Helmut Kohl is afgelopen weken ingezet om toenadering
tussen de presidenten Clinton en Jeltsin te bereiken. Van Fischer wordt
diplomatiek trapezewerk verwacht wil hij zijn vredesplan zien te
realiseren. Duitsland heeft pijnlijk moeten ervaren hoe bescheiden de
rol is van een middelgrote Europese macht, nadat het Fischer-plan in
april meteen door de NAVO terzijde werd geschoven. Het voorstel van een
staakt-het-vuren van 24 uur schoot vooral het State Department in het
verkeerde keelgat. De Duitse invloed in de NAVO is gering. 90 procent
van het materieel en van de kosten van de oorlog komt voor rekening van
Amerika, rekende kanselier Gerhard Schröder deze week voor. Dat
bepaalt wie het voor het zeggen heeft.
Maar juist met de strategie van de NAVO hebben de Groenen en een deel
van de SPD steeds meer problemen. Zelfs oppositieleider Wolfgang
Schuble (CDU/CSU) vroeg zich gisteren in een Bondsdagdebat af of de
NAVO haar doelen in Kosovo wel bereikt. Fischer is er alles aan gelegen
volgende week op het partijcongres van de Groenen over Kosovo een
succesje - hoe gering ook - te kunnen presenteren. De pacifisten willen
een motie in stemming brengen de luchtacties onmiddellijk te stoppen.
Wordt deze motie aangenomen, dan raakt Fischer geïsoleerd en kan
dit tot een breuk in de coalitie leiden. Ook in kringen rond
Schröder groeien de zorgen over het toenemend verzet tegen de
oorlog bij de bevolking. Er wordt al vanuit gegaan, dat 'van nu af aan'
de klok tegen de regering tikt.