'Nederland loopt in kwestie-Kosovo achter bij feiten'
Door onze diplomatiek redacteur
DEN HAAG, 6 APRIL. In de Tweede Kamer groeit de kritiek op het
afwachtende beleid dat de Nederlandse regering en haar partners in de
NAVO en de Europese Unie hebben laten zien bij de hulp aan vluchtelingen
uit Kosovo. Minister De Grave (Defensie) zei dit weekeinde dat
,,achteraf'' moet worden vastgesteld dat de NAVO bij het begin van haar
luchtacties tegen Joegoslavië ,,onvoldoende'' rekening heeft
gehouden met de vergroting van het Kosovaarse vluchtelingenprobleem.
De NAVO heeft zich niet gerealiseerd dat president Milosevic op nog
grotere schaal zou doorgaan met de verdrijving van de Albanese bevolking
uit Kosovo, zei De Grave gisteren voor de NOS-radio. Hij gaf toe ,,dat
we met zijn allen misschien naïef'' zijn geweest. Schattingen dat
Milosevic mogelijk nog maar tien dagen nodig heeft voor een complete
,,etnische zuivering'' van Kosovo noemde hij ,,een dramatisch
perspectief''.
De Tweede-Kamerfracties van CDA, D66 en GroenLinks vinden dat de
regering, met name ook minister Herfkens (Ontwikkelingssamenwerking),
laks heeft gereageerd op het vluchtelingendrama. Herkens' opmerking,
vorige week, dat de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR de hulpverlening
wel aankon, heeft kwaad bloed gezet in die fracties. De minister zelf
vertrok vanmorgen voor een bezoek aan de vluchtelingen in het
grensgebied tussen Kosovo en Macedonië.
De Nederlandse regering houdt een voorkeur voor de opvang van Kosovaarse
vluchtelingen ,,in de regio'', zo verklaarden de ministers Korthals
(Justitie), Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en De Grave afgelopen
weekeinde na beraad in het kabinet. Wel is Nederland bereid
vluchtelingen op te nemen als aanvullende en tijdelijke maatregel. Het
kabinet wil hierover in Europees verband afspraken maken.
Vanmiddag zouden de ministers in de Tweede Kamer uitleg geven over de plannen voor opvang van vluchtelingen. Vorige week bleek
een grote meerderheid van de Kamer ook nog een voorkeur voor opvang in
de regio te hebben. Inmiddels vinden de meeste fracties dat Nederland
ruimhartig vluchtelingen uit Kosovo moet toelaten. VVD, CDA en D66
willen daarbij nog geen aantallen noemen, maar deze laten afhangen van
overleg in Europees verband. De PvdA denkt dat Nederland bereid moet
zijn de grenzen open te stellen voor vijf- zesduizend vluchtelingen,
evenveel als Oostenrijk, Griekenland en Noorwegen al zullen toelaten.
Wat GroenLinks betreft moet Nederland niet wachten op afspraken binnen
de EU maar nu reeds de grenzen openstellen. ,,Het hele weekeinde is
Nederland achter de ontwikkelingen aangehobbeld. Het is tijd voor
duidelijke initiatieven'', aldus GroenLinks-woordvoerder Vos.
De UNHCR zou de opvang van vluchtelingen vandaag bespreken in
Genève. De EU-ministers van Binnenlandse Zaken en van Justi[-
]tie willen morgen in Luxemburg beslissen over verdere maatregelen. Van
Aartsen zei zaterdag voor de NOS-televisie dat de NAVO nu is begonnen
met wat Nederland vorige week had bepleit. Namelijk de in Macedonië
aanwezige 13.000 NAVO-militairen inzetten om het humanitaire leed te
verzachten door veldhospitalen en tenten op te zetten, waterputten te
slaan en helikopters voor transport in te schakelen. Ook Nederlandse
genisten en een helikoptereenheid doen hier sinds zondag aan mee.
De inzet van NAVO-grondtroepen in Kosovo zelf is ,,een ander verhaal'',
aldus Van Aartsen. In de NAVO-hoofdsteden is men daar tegen, zei hij.
Het zou ook ,,weken duren'' voordat de NAVO daar werkelijk grondtroepen
kan inzetten. Dat moet pas gebeuren bij wijze van vredesmacht, als er
een akkoord over de toekomst van Kosovo is. Zonder garantie van
buitenlandse troepen zal er geen vluchteling teruggaan naar Kosovo,
zei Van Aartsen.