Afwachtende reactie op akkoord
VS manen tot 'voorzichtigheid'
Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
WASHINGTON, 4 JUNI. De
Amerikaanse regering heeft gisteren behoedzaam het nieuws verwelkomd
dat Belgrado instemt met het vredesplan voor Kosovo. President Clinton
zei dat die instemming "natuurlijk welkom" is. "Maar op basis van onze
ervaringen moeten we voorzichtig zijn."
Minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright sprak van een
"essentiële eerste stap", maar ook zij maande tot behoedzaamheid.
Alleen in haar lof voor de bemiddelaars Tsjernomyrdin en Ahtisaari, die
ze prees voor hun "heel belangrijke rol", bleek iets van opluchting dat
de luchtaanvallen van de NAVO nu toch eindelijk effect lijken te hebben.
Haar woordvoerder James Rubin zei dat het nog te vroeg is om de
champagne te ontkurken. "Het is nu de tijd om te zorgen dat de
vluchtelingen naar huis kunnen gaan en dat de Servische troepen Kosovo
verlaten." Maar de doorbraak was voor Albright wel zo belangrijk dat ze
een voorgenomen reis naar Mexico afzegde. Verschillende anonieme
regeringsfunctionarissen toonden meer opluchting dat het einde van de
oorlog in zicht is en dat Clinton op het punt staat opnieuw een grote
crisis te overleven. Minister van Defensie Cohen zei dat de NAVO nog
"geen enkele optie van tafel" heeft genomen - een verhuld dreigement dat
zonodig ook een grondinvasie van Kosovo nog mogelijk is.
De Republikein Jesse Helms, de voorzitter van de Senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen, veroordeelde "het zogenaamde vredesakkoord"
scherp. Hij waarschuwde dat president Clinton er in geen geval mee moet
instemmen dat de Joegoslavische president Milosevic, die in staat van
beschuldiging is gesteld voor oorlogsmisdaden, de macht over Kosovo
behoudt. "Het enige acceptabele akkoord met Slobodan Milosevic is er een
dat hem veiligheid in ballingschap aanbiedt, in ruil voor zijn
aftreden." Verschillende invloedrijke Amerikaanse commentatoren
waarschuwden gisteren op de televisie voor een voortijdige
overwinningsroes. Zbigniew Brzezinski, die Nationale Veiligheidsadviseur
was onder president Carter, prees de Amerikaanse regering voor de manier
waarop ze erin geslaagd is om de NAVO-bondgenoten op één
lijn te houden. Maar hij wees op een aantal "gaten" in het vredesplan.
Wat zal er bijvoorbeeld gebeuren, vroeg hij, als het Kosovo
Bevrijdingsleger UÇK naar de zin van Joegoslavië niet snel
genoeg ontwapent, en het Joegoslavische leger daarop zijn terugtrekking
opschort? Brzezinski waarschuwde de NAVO daarom de bombardementen niet
te vroeg te staken, omdat ze daarmee haar enige drukmiddel uit handen
geeft.
Warren Zimmermann, ex-ambassadeur in Belgrado, wees op de
onduidelijkheid die er nog bestaat over de autonomie van Kosovo. Als een
interim-regering van Kosovo goedgekeurd moet worden door de
Veiligheidsraad, vroeg Zimmermann, betekent dat niet dat het lot van de
autonomie van Kosovo daarmee in handen is gelegd van Rusland en China?
En Rusland, aldus Brzezinski, wilde van het begin af aan voorkomen dat
de NAVO succes had met haar actie in Joegoslavië. "Ik geloof niet
dat Moskou nu opeens wel belang heeft bij succes van de NAVO. De Russen
zullen al het mogelijke doen om de situatie te bemoeilijken."