Clinton sluit concessie uit
'Geen pauze tenzij Belgrado inbindt'
Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
WASHINGTON, 4 MEI. President Clinton
heeft gisteren een mogelijke onderbreking van de NAVO-bombardementen op
Joegoslavië afhankelijk gesteld van de bekende voorwaarden die de
NAVO stelt: Belgrado moet een begin maken met een troepenaftocht uit
Kosovo en instemmen met de legering van een internationale vredesmacht
in Kosovo.
Clinton zei dat kort voor een bespreking met de Russische oud-
premier Tsjernomyrdin, die als president Jeltsins speciale afgezant voor
Kosovo naar Washington is gekomen. De Joegoslavische president Milosevic
moet eerst instemmen met de eisen van de NAVO, aldus Clinton, en
opdracht geven om "tenminste te beginnen met de terugtrekking van
Servische troepen" uit Kosovo.
"We zouden een pauze in de
bombardementen kunnen hebben als dat grotere doel daarmee duidelijk
dichterbij wordt gebracht."
In Washington werden Clintons woorden
uitgelegd als een aanmoediging voor de Russische poging om in het
conflict te bemiddelen. Hoge adviseurs van de president haastten zich
echter om te verzekeren dat Clintons uitlating niet betekent dat de NAVO
nu aan het inbinden is. Tsjernomyrdin zei na zijn gesprek met Clinton,
dat anderhalf uur duurde: "We zijn dichter bij een diplomatieke
oplossing." De voormalige Russische premier spreekt vandaag Kofi Annan,
de secretaris-generaal van de VN.
In binnen- en buitenland neemt de
druk op Clinton toe om een diplomatieke uitweg uit de crisis te zoeken.
Dominee Jesse Jackson, die zondag in Belgrado de drie Amerikaanse
krijgsgevangenen wist vrij te krijgen, drong er bij Clinton op aan om
met Milosevic om de tafel te gaan zitten, zoals deze had voorgesteld in
een brief die hij zaterdag Jackson voor Clinton had meegegeven en die de
Amerikaanse president zondag ontving.
Clinton wees het voorstel van
een direct gesprek echter af. Volgens Jackson zou de NAVO "het moment
moeten aangrijpen om de stap te maken van een slepende, bloedige oorlog
naar dramatische diplomatie. We hebben de macht om te bombarderen. We
zouden de kracht moeten hebben om te onderhandelen." Dat de NAVO haar
bombardementen ook na de vrijlating van de drie Amerikaanse gevangenen
had voortgezet, omschreef Jackson in een tv-programma als "de arrogantie
van de macht". Hij toonde zich teleurgesteld dat Clinton niet heeft
willen instemmen met zijn voorstel om de twee Joegoslavische
krijgsgevangenen vrij te laten die de Amerikanen vasthouden.
In het
Congres gaan ook steeds meer stemmen op om de oorlog via
onderhandelingen te beëindigen.
De leider van de Republikeinse
meerderheid in de Senaat, Trent Lott, pleitte er dit weekeinde voor om
"vrede een kans te geven".
De Democratische senator Paul Wellstone
riep gisteren op tot een gevechtspauze om te kunnen beginnen met
onderhandelen. En vanuit het buitenland riep de Zuid-Afrikaanse
president, Nelson Mandela, op bezoek in Hongarije, de Verenigde Staten
op om via onderhandelingen met Rusland tot een akkoord met Milosevic te
komen.
Clinton gaf gisteren alvast aan waarover eventueel valt te
praten: de samenstelling van een vredesmacht voor Kosovo. "Ik denk dat
er ruimte voor discussie is, binnen bepaalde grenzen, over wie deel
uitmaakt van die vredesmacht en zo. Persoonlijk geloof ik dat het heel
belangrijk is dat de Russen, en misschien de Oekraïeners, en
misschien anderen uit de orthodoxe traditie die nauwe banden met de
Serviërs hebben, deelnemen aan zo'n missie."