Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Het overgrote deel van Servië zat vannacht urenlang zonder stroom, door een "koolstofbombardement' van de NAVO.

Door MENNO STEKETEE

ROTTERDAM, 3 MEI. Ze vallen onder de categorie non-lethal, "niet-dodelijke' wapens. Ze richten grote materiële schade aan, maar de bevolking komt er met de schrik vanaf. Vannacht bestookte de NAVO een reeks Servische elektriciteitscentrales met dergelijke projectielen, waarschijnlijk Tomahawk-kruisraketten. Aangekomen boven het doel ploft de lading van honderden spoeltjes, op elk waarvan tientallen meters dunne koolstofvezel is gewikkeld. Door de kracht van de explosie ontrollen deze klosjes waardoor een web van geleidende draden over de open en bloot liggende hoogspanningsleidingen wordt gesponnen. Het resultaat van de aanval was, aldus Servische bronnen, ,,een gigantische kortsluiting.' Tot zeventig procent van de openbare stroomvoorziening zou zijn weggevallen.

Doordat het koolstofweb betrekkelijk eenvoudig is te verwijderen, was de spanning op het Servische net vanochtend grotendeels weer teruggekeerd. Maar als boodschap kan de NAVO-aanval moeilijk mis te verstaan zijn geweest: Belgrado mag drie Amerikaanse krijgsgevangenen hebben vrijgelaten, de NAVO blijft onvermurwbaar over de concessies die het regime aangaande "Kosovo' moet doen.

Het is niet voor het eerst dat dit type wapen is ingezet, dat ook wel als een omgekeerde neutronenbom wordt omschreven, die immers juist mensen doodt, maar materieel ongemoeid laat. Zo waren tijdens de Golfoorlog in 1991 Iraakse energiecentrales het doelwit. Amerikaanse kruisraketten waren toen ook met een andere niet-dodelijke "kop' uitgerust, waarvan niet bekend is of deze tijdens de jongste aanval op Servië is ingezet. Het gaat om de zogeheten Explosive Magnetocumulative Generator Warhead, EMG. Deze bestaat uit conventionele springstof waarin een koperen spoel is verwerkt. Vlak voor de ontsteking van de lading wordt de spoel onder spanning gezet. De samenpersende werking van de detonatie zorgt voor een ultrakorte, maar zeer hevige elektromagnetische puls, die binnen een beperkt bereik alle elektrische bedrading vernielt. Alle circuits branden door. Dit type lading wordt, ironisch genoeg, geperfectioneerd door een gezamenlijk Russisch-Amerikaans onderzoeksteam in het Amerikaanse kernwapenlaboratorium Los Alamos.

Intussen heeft de NAVO bekend gemaakt ook een projectiel te hebben ingezet dat in de categorie "uiterst dodelijk' past: de GBU-28 lasergeleide bom van bijna 2.500 kilo.

Dit projectiel, dat ook wel bunker buster of deep throat wordt genoemd, is speciaal ontworpen om ondergrondse bunkers te treffen.

Donderdag wierp een Amerikaanse F-15E een GBU-28 af tegen een diep ingegraven tunnel met munitievoorraden onder het vliegveld van Pristina.

De Joegoslaven hebben veel wapentuig in grotten en betonnen bunkers in veiligheid gebracht, maar ook maakt de militaire top gebruik van ondergrondse schuilplaatsen. De bunker buster wordt in staat geacht door vele meters aarde en beton te dringen.