Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Door onze redacteur CEES BANNING
Kosovo bewijst dat Albanezen alleen in een eigen staat in vrede kunnen leven, zeggen sommigen in Macedonie. Niet iedereen denkt er zo over.

Het is een verhitte discussie in restaurant Vitamin in Gostvar. Remzi Abdullai, docent aan de universiteit van Tetovo houdt een fel pleidooi voor een eigen staat voor alle etnische Albanezen. De oorlog in Kosovo is volgens hem het zoveelste bewijs dat Albanezen en Serviers niet in vrede samen kunnen leven.

Abdullai wil de republiek Albanie uitbreiden met Kosovo; het zuiden van Montenegro; en het westen en noorden van Macedonie. ,,En eigenlijk hoort zo'n 400 vierkante kilometer van Servie er ook nog bij.'' Hij maakt een rekensom en komt tot de conclusie dat alle zes miljoen Albanezen dan in een staat wonen. De ober die hoofdschuddend achter de bar staat, mengt zich nu in het gesprek. ,,Je vergeet Griekenland'', zegt hij tegen zijn stamgast. ,,Wat een intellectuele prietpraat, je kunt toch niet de hele Balkan claimen?''

De gedachte van een `Groot-Albanie' leeft sterk bij de mensen die op dit moment de leiding hebben van de opvang van de vluchtelingen uit Kosovo. Een van hen is Zejnel Hajdini. Hij coordineert het onderbrengen van vluchtelingen in de omgeving van Ostivar; een plaatsje dertig kilometer voorbij de grens met Albanie. ``Mijn volk wordt al jaren opgejaagd. Daar moet een einde aan komen. Een eigen staat is daarvoor de beste garantie'', zei hij eerder deze week in Ostivar, waar hij zich bezig hield met de opvang van zijn duizenden gevluchte broeders en zusters.

,,We hebben een decennium van extreme onderdrukking achter de rug. Met als dieptepunt het wrede bloedvergieten van het afgelopen jaar. De geschiedenis bewijst dat we een eigen staat moeten hebben om onze bevolking te beschermen.'' De aspiraties voor een eigen staat hebben een lange traditie. De Albanezen kregen hun eigen staat in 1913. Maar de helft van de Albanezen woont niet in deze staat.

Het idee van een `Groot-Albanie' speelt op dit moment niet binnen de Albanees georienteerde DPA, zegt partijleider Arben Toaferi.

`Ze zijn bang voor opgeleide Albanezen'

Op de universiteit van Tetova zijn ze daarmee bezig. ,,Bij de Servische Macedoniers bestaat een angst voor de goed opgeleide Albanees'', zegt professor Fadil Sulejmani; hij is rector van de jonge, niet door de overheid gesubsidieerde, universiteit. Vijf jaar geleden werd de universiteit opgericht met als doelstelling de intellectuele emancipatie van de etnische Albanezen. Via giften, met name van etnische Albanezen in het buitenland, en een eigen bijdrage wordt een budget van zo'n 3,5 miljoen gulden bij elkaar gesprokkeld.

Trots laat Sulejmani papieren zien met statistische gegevens over het aantal studenten (2.208), faculteiten (13) en docenten (347). Op de universiteit wordt in het Albanees en het Macedonisch les gegeven. College in het Albanees wordt op de twee andere universiteiten in Macedonie niet gegeven. Deze universiteiten kijken ook naar de etnische achtergrond van de student en op basis daarvan worden de plaatsen verdeeld.

De universiteit is gevestigd in het zuiden van Tetovo en trots wandelt Sulejmani door de straat waar de faculteiten staan. Geen moderne gebouwen, maar verbouwde woningen, sommige half af. Informatica (82 studenten) zit midden in een verbouwing en achter een schutting van ruw hout staan de pc's te snorren. Bijna alle studenten volgen tijdens het college via het Internet de gebeurtenissen in Kosovo. ,,Direct na de NAVO-bombardementen was het ontvangen van e-mail van de universiteit van Pristina niet meer mogelijk'', vertelt Sefti Kapa.

,,De Serviers zullen de plug er wel hebben uitgetrokken''. Bij de docent valt nog wel enige sympathie te noteren voor een `Groot-Alabanie'. De studenten zijn snel klaar met de vraag. Illusie-politiek, luchtfietserij, schimmenjacht valt te noteren in de buurt van een oude vrouw die zoute pinda`s, pistachenoten en zonnebloempitten verkoopt. ,,Een intellectueel zeer interessante discussie, maar met geen enkele realiteitswaarde'', vindt de rector van de universiteit. ,,Via een goede opleiding moet de etnische Albanees werken aan zijn emancipatie. Maar dit is geen etnische universiteit, maar staat open voor alle bevolkingsgroepen van onze samenleving en die zijn ook allemaal vertegenwoordigd. Het aantal Albanezen is hoog, maar dat komt door het aannamebeleid bij de andere universiteiten''.

En met stemverheffing zegt Sulejmani: ,,En dit is een wetenschappelijke instelling, geen politieke. Dat maken de Macedonische Serviers er van. Het is een leugen en het past in het propaganda om ons geen subsidie te geven''. Sulejmani heeft een gespannen verhouding met de Serviers. Een paar keer heeft de Servische politie hem voor maanden achter de tralies gezet. Toen zijn huis in de steigers stond, is het met de grond gelijk gemaakt en kon hij weer van voren af aan beginnen. Zou dat ook gebeurd zijn in een staat waarin alleen Albanezen zouden wonen? Hij schudt meewarig het hoofd. ,,Tussen mijn christelijke en moslimbroeders is het ook niet altijd pais en vree''.