Kosovo Conflict

Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

Plan: Kosovo als protectoraat

Door onze redacteur ROBERT VAN DE ROER
BRUSSEL, 2 APRIL. Westerse functionarissen discussiëren over een plan waarbij NAVO-troepen Kosovo-Albanezen begeleiden bij hun terugkeer naar Kosovo, nadat Servische troepen daar zijn verjaagd door NAVO- bombardementen. Volgens dat plan zou de NAVO in Kosovo een enclave met zelfbestuur moeten opzetten en deze moeten beschermen.

Dit schrijft vandaag The New York Times, die onder anderen Amerikaanse diplomaten citeert. Het plan voor een 'protectoraat' verkeert volgens Westerse functionarissen nog in een prille fase, zowel bij de NAVO als het Pentagon. NAVO-opperbevelhebber Clark wekte gisteren tijdens een persconferentie de indruk dat de NAVO zich beraadt op een dergelijke inzet van grondtroepen. Hij wilde niet ingaan op de vraag of de NAVO-macht van 12.000 man in Macedonië, de voorhoede van een beoogde NAVO-vredesmacht in Kosovo, zo'n 'toevluchtoord' moet opzetten, noch op 'andere aspecten van zo'n missie'. ,,Dat is niet gepast hier'', zei Clark.

De NAVO heeft tot nu toe de inzet van grondtroepen uitgesloten om de etnische zuivering van Kosovo-Albanezen door de Joegoslavische president Milosevic tegen te houden. Volgens Westerse functionarissen zouden wel grondtroepen kunnen worden gestuurd om na een terugdringing van Servische troepen een 'protectoraat' op te zetten. Of deze troepen ook kunnen worden gestuurd naar een vijandige omgeving waarin Servische troepen nog verzet bieden, is een van de nog onbeantwoorde vragen. Zo'n protectoraat, beschermd door NAVO-troepen, zal volgens diplomaten in elk geval niet te vergelijken zijn met de 'veilige gebieden' van de VN tijdens de oorlog in Bosnië, waar VN-troepen machteloos stonden tegenover de Bosnische Serviërs.

De discussie over een protectoraat weerspiegelt een groeiend besef onder Westerse diplomaten dat het huidige geweld van Belgrado het samenleven van Serviërs en Albanezen moeilijk, zo niet onmogelijk maakt, ook onder de autonomie die het Rambouillet-akkoord aan de Kosovaren geeft. President Clinton heeft Milosevic gewaarschuwd heeft dat hij zijn recht in gevaar brengt om over Kosovo te regeren. NAVO-chef Solana zei eerder deze week dat 'Rambouillet' waarschijnlijk moet worden aangepast, maar gaf niet aan hoe. Gisteren zei Solana dat het politieke doel van de NAVO nog steeds een oplossing is, die gebaseerd is op Rambouillet. Maar op de vraag of de Kosovaren nog wel gevraagd kan worden te leven onder de jurisdictie van Joegoslavië - ook tijdens een drie jaar durende periode van zelfbestuur - zoals 'Rambouillet' voorstelt, zei Solana: ,,Het is niet aan mij om die vraag te beantwoorden.''

Solana herhaalde gisteren dat de NAVO niet bereid is grondtroepen te sturen vóórdat een akkoord is ondertekend door beide partijen. Solana en Clark bleven gisteren hun tevredenheid uitspreken over de luchtcampagne. ,,President Milosevic moet luisteren naar de boodschap van de NAVO'', zei Solana. ,,Nu onze druk toeneemt, zal hij gedwongen worden om op te houden met zijn agressie. De NAVO zal pas ophouden, als hij stopt.'' Clark erkende dat ,,wij al vanaf het begin hebben verklaard dat geweld vanuit de lucht het moorden door paramilitairen op de grond niet kan tegenhouden''. ,,En dat is wat er nu gebeurt.'' Het is aan de politieke leiders, niet aan de militairen, om over een andere aanpak te beslissen, zei Clark.