Europa's identiteit
KOSOVO WERKT DE Europeanen op
hun zenuwen. De luchtoorlog is overwegend een Amerikaanse
aangelegenheid. Als het daar van een interventiemacht komt, zal Europa
weliswaar het leeuwendeel van de manschappen leveren, maar die zullen
toch weer grotendeels afhankelijk zijn van Amerikaanse ondersteuning.
Een moderne oorlog of de afschrikking ervan kan nu eenmaal niet meer
worden gevoerd dan wel worden gewaarborgd zonder de producten van de
Amerikaanse high tech-cultuur. De scheidende NAVO-gene raal Klaus
Naumann heeft daarover onlangs behartenswaardige woorden gesproken.
Nog maar een paar weken geleden, ter gelegenheid van het vijftigjarig
bestaan van de NAVO, hebben de Europese le den van die organisatie zich
aangesloten bij het zogenoemde nieuwe strategische concept dat voorziet
in bondgenootschappelijke vredeshandhaving in het Euro-Atlantische
gebied. Volgens dit concept kunnen Europese landen, met Amerikaanse
steun, vredesinitiatieven ontwikkelen ook daar waar de Verenigde Staten
zelf niet rechtstreeks betrokken willen raken. Maar kennelijk is dit
niet voldoende om de Europese Veiligheids en Defensie Identiteit (EVDI)
voldoen de te markeren. In Toulouse hebben Frankrijk en Duitsland
afgelopen weekeinde hun al weer half vergeten Eurokorps opgepoetst als
de kern van een dergelijke Identiteit die onafhankelijk van de VS in
crisisgebieden zou moeten kunnen opereren.
HET IS MISSCHIEN wat flauw om meteen te wijzen op de volgehouden
Duitse weigering om in Kosovo gewapenderhand op te treden. Tenslotte
gaat het daar om een wel heel specifiek geval. Maar het feit dat de
Duitse strijdkrachten grotendeels uit dienstplichtigen bestaan en
nauwelijks voor vredesmissies in aanmerking komen geeft toch te denken
over de slagkracht van het Eurokorps. Het korps zou een snelle
interventiemacht kunnen afscheiden, zoals het voornemen heet te zijn,
maar de ervaringen in Bosnië en Kosovo leren nu juist dat ook op
het terrein van de vredeshandhaving liefst drie zetten vooruit moet
worden wordt gedacht. Wat begint als een blauwhelmenactie kan in korte
tijd escaleren tot een volwassen oorlog. De beperkte mogelijkheden van
een EVDI springen onmiddellijk in het oog.
Een werkelijk onafhankelijke EVDI zou een investerings programma vergen
dat de politieke en economische mogelijkheden van een half verenigd
Europa ver te boven gaat. De kracht van Europa ligt in zijn markt en in
de economische en sociale potentie van die markt. Op den duur zal aan de
ene markt de stabiliteit moeten worden ontleend die ontsporingen als op
de Balkan kan helpen voorkomen. De stabiliteit in de Europese Unie zelf
komt immers voort uit de economische eenheid die door de jaren heen is
ontstaan en ontwikkeld. Die eenheid belasten met een loodzwaar militair
ontwikkelingsprogramma dat een achterstand van decennia zou moeten
helpen overbruggen, zou averechts werken. Dat alleen al maakt een EVDI
omstreden.