Nieuws

Achtergrond

Nasleep

Conflict

Vluchtelingen

Etnische zuivering

Internet en Media

Links

BELGRADO, 1 APRIL. Het Joegoslavische leger heeft drie Amerikaanse soldaten in handen, die in Macedonië een routine-patrouille uitvoerden langs de grens met Kosovo. De Servische staatstelevisie liet vanochtend beelden zien van de drie. Hun gezichten vertoonden sporen van mishandeling.

De soldaten, Steven Gonzales, Andrew Ramirez en James Stone, maakten deel uit van de voormalige vredesmacht voor Macedonië UNPREDEP, die in februari haar activiteiten staakte. De 350 Amerikaanse militairen voegden zich daarna bij de al aanwezige NAVO-macht, die oorspronkelijk was bedoeld om Westerse waarnemers in Kosovo te redden. Gistermiddag meldden ze, tijdens een patrouille in de omgeving van het stadje Kumanovo, vlakbij de grens met Kosovo, dat ze omsingeld waren en beschoten werden.

Bij een zoekactie van NAVO-troepen en de Macedonische politie werden noch de soldaten, noch hun Humvee-terreinwagen teruggevonden. Het is onduidelijk of het trio gevangen genomen is door Joegoslavische troepen, door paramilitairen of Macedoniërs van Servische afkomst. De Servische televisie meldt dat de soldaten op Joegoslavisch grondgebied werden ingerekend.

De vluchtelingenstroom van Kosovaren naar Albanië, Montenegro en Macedonië neemt nog steeds toe. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR meldt dat de afgelopen negen dagen 150.000 Kosovaren het land verlieten en mogelijk een half miljoen mensen onderweg zijn. Bij de grens nemen Joegoslavische grenstroepen in veel gevallen paspoorten en identiteitspapieren af en schroeven kentekens van auto's. De NAVO meldde gisteren dat Servische troepen in Kosovo op grote schaal archieven van de burgerlijke stand, belastingsdiensten en kadasters vernietigen. Op die manier kunnen de vluchtelingen niet aantonen dat ze in Kosovo woonden of eigenaar zijn van grond of huizen. Woordvoerder Jamie Shea van de NAVO zei gisteren: ,,Dit is een soort Orwelliaans scenario om ze te beroven van hun gevoel van cultuur, hun verleden en hun gemeenschap''.

Langdurige campagne

De NAVO maakten gisteren bekend dat secretaris-generaal Solana opdracht heeft gegeven het tempo en de intensiteit van de luchtaanvallen op Joegoslavië te verhevigen.NAVO-woordvoerder Jamie Shea wilde niet uitsluiten dat nu ook doelen in het centrum van de hoofdstad Belgrado doelwit zijn, zoals de ministeries van Binnenlandse Zaken of Defensie. ,,Geen gebouw, geen eenheid die wordt ingezet om de Joegoslavische campagne tegen de Kosovaren te plannen, beramen, leiden of uitvoeren, zal nog veilig zijn.''

NAVO-vliegtuigen waren gisternacht vooral actief rond de steden Pristina en Pec in Kosovo. De Servische televisie toonde vanochtend beelden die suggereren dat bij de bombardementen een historische brug en de watervoorziening in de noordelijke stad Novi Sad zijn uitgeschakeld. Regen en laaghangende bewolking zullen luchtacties de komende dagen compliceren. De Duitse minister van Defensie Rudolf Scharping zei gisteren dat de aanvallen op Montenegro wellicht worden gestaakt als dat land zich afzijdig blijft houden in het conflict. De pro-westerse regering van deze kleine broederrepubliek van Servië leeft in onmin met Milosevic, maar is niettemin de afgelopen week intensief gebombardeerd.

Woordvoerders van de NAVO, de Britse minister van Defensie Robertson en de Amerikaanse president Clinton beklemtoonden gisteren dat campagne tegen Joegoslavië langdurig gaat worden. Clinton vroeg het Amerikaanse volk om geduld en om steun voor de luchtacties. Ook maakte hij bekend dat zijn regering 50 miljoen dollar reserveert voor noodhulp aan Kosovaarse vluchtelingen. President Clinton herhaalde gisteren dat het niet zijn ,,bedoeling'' is grondtroepen te sturen, maar hij wilde dat ook niet categorisch uitsluiten. De Britse minister van Defensie Robertson zei gisteren evenwel dat de situatie in Kosovo slechts zou verslechteren door een invasie over land. Wel wordt de NAVO-luchtvloot voor Joegoslavië uitgebreid. De Verenigde Staten sturen vijf extra B1-bommenwerpers, tankvliegtuigen en toestellen voor elektronische oorlogsvoering, Engeland acht Tornado's voor aanvallen op gronddoelen, Frankrijk zes extra Mirages, Canada CF-18 gevechtvliegtuigen. Gisteren werd ook duidelijk dat Ibrahim Rugova, de pacifistische 'president' van de Kosovaren, nog in leven is. De afgelopen dagen meldden Kosovaarse bronnen dat zijn huis in as was gelegd en Rugova gewond was. Westerse journalisten werden gisteren evenwel naar Rugova geleid, die pleitte voor beëindiging van de bombardementen. Ook de door de NAVO gemelde dood van Rugova's rechterhand Fehmi Agani is twijfelachtig, evenals die van hoofdredacteur Baton Haxhiu van de krant Koha Ditore. NAVO-woordvoerder David Wilby had eerder op basis van ,,zeer, zeer, zeer goede bronnen'' verklaard het duo met drie andere leiders door Servische politietroepen was gedood, maar Amerikaanse en Kosovaarse bronnen ontkenden dat gisteren.

Onze correspondent in Rome voegt hieraan toe: De Italiaanse communisten hebben gedreigd hun twee ministers uit de centrum-linkse coalitie terug te trekken als het kabinet niet vóór zaterdagmorgen bij de NAVO aandringt op een paasbestand in de bombardementen op Servië. NAVO-generaal Klaus Naumann wees gisteren zo'n paasbestand expliciet van de hand. Het is voor de tweede keer in een week dat de communistische partijleider Armando Cossuta dreigt met een crisis. Eind vorige week had Cossuta gezegd dat hij zou breken met premier Massimo D'Alema als Italiaanse vliegtuigen offensieve taken zouden krijgen. Een vage motie hield vrijdag de coalitie bij elkaar. D'Alema zei gisteravond tegen CNN dat het moeilijk is op dit moment.