Serviërs tonen drie militairen VS op tv
BELGRADO, 1 APRIL. Het Joegoslavische leger heeft drie Amerikaanse
soldaten in handen, die in Macedonië een routine-patrouille
uitvoerden langs de grens met Kosovo. De Servische staatstelevisie liet
vanochtend beelden zien van de drie. Hun gezichten vertoonden sporen van
mishandeling.
De soldaten, Steven Gonzales, Andrew Ramirez en James Stone, maakten
deel uit van de voormalige vredesmacht voor Macedonië UNPREDEP, die
in februari haar activiteiten staakte. De 350 Amerikaanse militairen
voegden zich daarna bij de al aanwezige NAVO-macht, die oorspronkelijk
was bedoeld om Westerse waarnemers in Kosovo te redden. Gistermiddag
meldden ze, tijdens een patrouille in de omgeving van het stadje
Kumanovo, vlakbij de grens met Kosovo, dat ze omsingeld waren en
beschoten werden.
Bij een zoekactie van NAVO-troepen en de Macedonische politie werden
noch de soldaten, noch hun Humvee-terreinwagen teruggevonden. Het is
onduidelijk of het trio gevangen genomen is door Joegoslavische troepen,
door paramilitairen of Macedoniërs van Servische afkomst. De
Servische televisie meldt dat de soldaten op Joegoslavisch grondgebied
werden ingerekend.
De vluchtelingenstroom van Kosovaren naar Albanië, Montenegro en
Macedonië neemt nog steeds toe. De VN-vluchtelingenorganisatie
UNHCR meldt dat de afgelopen negen dagen 150.000 Kosovaren het land
verlieten en mogelijk een half miljoen mensen onderweg zijn. Bij de
grens nemen Joegoslavische grenstroepen in veel gevallen paspoorten en
identiteitspapieren af en schroeven kentekens van auto's. De NAVO
meldde gisteren dat Servische troepen in Kosovo op grote schaal
archieven van de burgerlijke stand, belastingsdiensten en kadasters
vernietigen. Op die manier kunnen de vluchtelingen niet aantonen dat ze
in Kosovo woonden of eigenaar zijn van grond of huizen. Woordvoerder
Jamie Shea van de NAVO zei gisteren: ,,Dit is een soort Orwelliaans
scenario om ze te beroven van hun gevoel van cultuur, hun verleden en
hun gemeenschap''.
Langdurige campagne
De NAVO maakten gisteren bekend dat secretaris-generaal Solana
opdracht heeft gegeven het tempo en de intensiteit van de luchtaanvallen
op Joegoslavië te verhevigen.NAVO-woordvoerder Jamie Shea wilde
niet uitsluiten dat nu ook doelen in het centrum van de hoofdstad
Belgrado doelwit zijn, zoals de ministeries van Binnenlandse Zaken of
Defensie. ,,Geen gebouw, geen eenheid die wordt ingezet om de
Joegoslavische campagne tegen de Kosovaren te plannen, beramen, leiden
of uitvoeren, zal nog veilig zijn.''
NAVO-vliegtuigen waren gisternacht vooral actief rond de steden Pristina
en Pec in Kosovo. De Servische televisie toonde vanochtend beelden die
suggereren dat bij de bombardementen een historische brug en de
watervoorziening in de noordelijke stad Novi Sad zijn uitgeschakeld.
Regen en laaghangende bewolking zullen luchtacties de komende dagen
compliceren. De Duitse minister van Defensie Rudolf Scharping zei
gisteren dat de aanvallen op Montenegro wellicht worden gestaakt als
dat land zich afzijdig blijft houden in het conflict. De pro-westerse
regering van deze kleine broederrepubliek van Servië leeft in onmin
met Milosevic, maar is niettemin de afgelopen week intensief
gebombardeerd.
Woordvoerders van de NAVO, de Britse minister van Defensie Robertson en
de Amerikaanse president Clinton beklemtoonden gisteren dat campagne
tegen Joegoslavië langdurig gaat worden. Clinton vroeg het
Amerikaanse volk om geduld en om steun voor de luchtacties. Ook maakte
hij bekend dat zijn regering 50 miljoen dollar reserveert voor noodhulp
aan Kosovaarse vluchtelingen. President Clinton herhaalde gisteren dat
het niet zijn ,,bedoeling'' is grondtroepen te sturen, maar hij wilde
dat ook niet categorisch uitsluiten. De Britse minister van Defensie
Robertson zei gisteren evenwel dat de situatie in Kosovo slechts zou
verslechteren door een invasie over land. Wel wordt de NAVO-luchtvloot
voor Joegoslavië uitgebreid. De Verenigde Staten sturen vijf extra
B1-bommenwerpers, tankvliegtuigen en toestellen voor elektronische
oorlogsvoering, Engeland acht Tornado's voor aanvallen op gronddoelen,
Frankrijk zes extra Mirages, Canada CF-18 gevechtvliegtuigen. Gisteren
werd ook duidelijk dat Ibrahim Rugova, de pacifistische 'president' van
de Kosovaren, nog in leven is. De afgelopen dagen meldden Kosovaarse
bronnen dat zijn huis in as was gelegd en Rugova gewond was. Westerse
journalisten werden gisteren evenwel naar Rugova geleid, die pleitte
voor beëindiging van de bombardementen. Ook de door de NAVO
gemelde dood van Rugova's rechterhand Fehmi Agani is twijfelachtig,
evenals die van hoofdredacteur Baton Haxhiu van de krant Koha
Ditore. NAVO-woordvoerder David Wilby had eerder op basis van
,,zeer, zeer, zeer goede bronnen'' verklaard het duo met drie andere
leiders door Servische politietroepen was gedood, maar Amerikaanse en
Kosovaarse bronnen ontkenden dat gisteren.
Onze correspondent in Rome voegt hieraan toe: De Italiaanse communisten
hebben gedreigd hun twee ministers uit de centrum-linkse coalitie terug
te trekken als het kabinet niet vóór zaterdagmorgen bij
de NAVO aandringt op een paasbestand in de bombardementen op
Servië. NAVO-generaal Klaus Naumann wees gisteren zo'n paasbestand
expliciet van de hand. Het is voor de tweede keer in een week dat de
communistische partijleider Armando Cossuta dreigt met een crisis. Eind
vorige week had Cossuta gezegd dat hij zou breken met premier Massimo
D'Alema als Italiaanse vliegtuigen offensieve taken zouden krijgen. Een
vage motie hield vrijdag de coalitie bij elkaar. D'Alema zei
gisteravond tegen CNN dat het moeilijk is op dit moment.