Kabinet kritiseert solisme van VS in oorlog om
Kosovo
Door onze diplomatiek redacteur
DEN HAAG, 22 MAART. De VS en in
mindere mate ook Frankrijk en Groot-Brittannië hebben zich vorig
jaar tijdens de NAVO-luchtoperaties boven Servië en Kosovo te veel
zelf met de doelenkeuze bemoeid.
Dat heeft duidelijke bezwaren
meegebracht voor de transparantie van de acties en de solidariteit
tussen grote en kleine NAVO-partners. Dit concluderen premier Kok en de
ministers Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) en De Grave (Defensie) in
hun langverwachte en vandaag verschenen evaluatie van de luchtaanvallen
op Servië tussen eind maart en midden juni vorig jaar. Over de
evaluatienota is sinds december in het kabinet touw getrokken. Net als
de PvdA-fractie in de Tweede Kamer, die via voorzitter Melkert om de
nota had gevraagd, vonden PvdA-ministers in het kabinet, minister Pronk
(VROM) voorop, hun collega's Van Aartsen en De Grave (beiden VVD)
namelijk oorspronkelijk niet kritisch genoeg over de rol van de VS, het
Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. Wegens zulke bezwaren, waaraan Pronk
tot vorige week vrijdag in het kabinet vasthield, moesten Van Aartsen
en De Grave hun conceptnota de afgelopen dagen opnieuw aanpassen. In
haar definitieve versie spreekt de nota ook kritisch over de dagelijkse
persconferenties die NAVO-voorlichter Jamie Shea vorig jaar in Brussel
over de luchtacties gaf en die in 'stijl en toonzetting sterk
contrasteerden met de sobere en zakelijke aanpak die in Nederland was
gekozen'. De sterke bemoeienis van de VS met de doelenkeuze in de acties
werd vooral merkbaar nadat op aandrang van de grote NAVO-lidstaten was
overgegaan tot het intensiveren van de operaties en tot aanvallen op
strategische civiele doelen. Voor deze zogeheten Fase 3 was eigenlijk
politieke instemming van alle NAVO-lidstaten nodig. Maar om dit te
omzeilen is de zogeheten Fase 2 plus ingevoerd, die zonder deze
politieke instemming kan.
Nederland heeft bij het begin van de luchtacties zestien F16-
jachtbommenwerpers van de vliegbasis Leeuwarden naar de Italiaanse
luchtmachtbasis Amendola gestuurd om mee te gaan vechten.
Het kabinet stuurt de evaluatie vandaag naar de Tweede Kamer. Een
toelichting op de evaluatie zou vanmiddag worden gegeven door premier
Kok, minister Van Aartsen en Minister De Grave.
Kosovo evaluatie van het kabinet.