Wie was de kale ambtenaar in Cali?

Wijdverbreide corruptie in het opsporingsapparaat verklaart waarom Nederland de favoriete bestemming is van Colombiaanse drugs. Zo blijkt uit twee vertrouwelijke, anonieme getuigenverklaringen uit het IRT-dossier.

Door onze redacteur MARCEL HAENEN

ROTTERDAM, 3 JUNI. Het zijn boeven met wroeging. Dat verklaart volgens de Haarlemse onderzoeksrechter C. Flint-van Noort waarom twee criminele getuigen in 1998 bereid waren tegenover haar uit te leggen hoe de Colombiaans-Nederlandse samenwerking op drugsgebied in elkaar steekt. De getuige heeft "de hoop dat er gerechtigheid zou geschieden", concludeert de rechter in het verbaal waarin ze uitlegt dat getuige NN-2 betrouwbaar overkomt.

De redenen om gedetailleerd uit de doeken te doen hoe onder- en bovenwereld samenwerken bij de handel in marihuana en cocaïne zijn bij beide getuigen identiek: de corruptie is te omvangrijk en de misdaad is te wreed geworden. Het geweld van de drugshandelaren is enorm toegenomen, klaagt getuige NN-1. "Nederland was vroeger een heel rustige plek. Nu treden er huurmoordenaars op, vinden ontvoeringen plaats en vallen er doden", zegt de getuige.

Ook NN-2 is naar eigen zeggen geschokt over het toenemend geweld dat wordt uitgeoefend om de ware toedracht van drugstransporten geheim te houden. "Ik ben blij dat ik een verklaring heb kunnen afleggen. Er is geen recht geschied. Ik hoop dat justitie in staat is aan de handel en de nare gevolgen daarvan een einde te maken."

De getuigen zijn, naar verluidt, van Colombiaanse afkomst. Ze werden door de Haarlemse officier van justitie Peter Snijders bereid gevonden een verklaring af te leggen. Snijders werd in 1994 aangesteld op het parket in Haarlem om de criminele inlichtingendienst "in de klauwen te krijgen", zoals hij het in de IRT-enquête noemde.

Snijders was de belangrijkste bron voor de 'bijzondere bevindingen' van de Kamercommissie-Kalsbeek die een jaar geleden rapporteerde dat de IRT- crisis nog lang niet is bezworen. Snijders die met twee rechercheurs van de Centrale recherche informatiedienst de afgelopen jaren regelmatig naar Colombia reisde om het IRT-schandaal te ontrafelen, is zo paranoïde geworden van zijn bevindingen dat hij binnen het eigen openbaar ministerie nauwelijks meer met iemand kon samenwerken. Snijders weigerde zijn materiaal met andere zaaksofficieren te delen en vond bij de top van het OM geen gehoor. "Verschillende betrokkenen weigeren verder met elkaar samen te werken of informatie te verstrekken omdat de professionaliteit en het onderlinge vertrouwen ter discussie staan", concludeerde de commissie-Kalsbeek.

Sinds eind vorig jaar probeert het Landelijk rechercheteam (LRT) onder leiding van officier van justitie G. Haverkate de open einden van de IRT-affaire alsnog op te lossen. Snijders moest zijn materiaal overdragen. Maar naar verluidt is er nog steeds geen goed zicht op de precieze omvang van de corrumptieve contacten.

Een doorbraak is wel de recente aanhouding van Kris J. Hij wordt door de anonieme getuigen de opvolger genoemd van de Nederlandse drugsbaronnen Klaas Bruinsma en Etienne U. In de Nederlandse onderwereld is volgens de getuigen ook een prominente rol weggelegd voor een vrouw die, kortweg, Thea wordt genoemd. Daarmee wordt volgens justitie gedoeld op Thea Moear. Een 48-jarige vrouw die zich in een vorige maand verschenen, door haar geautoriseerde biografie - De Godmother van Parool- journalist Bart Middelburg - omschrijft als partner van wijlen Klaas Bruinsma.

Thea is volgens de getuigen bevriend met een groot aantal Colombiaanse drugshandelaren die door de getuigen in de schriftelijke stukken met naam en toenaam zijn genoemd. De vrouw onderhield de contacten met Colombia - die dateren uit 1987 - en regelde de komst van drugscontainers: gemiddeld een transport in de twee weken.

Thea zou zich in de Colombiaanse stad Cali in ieder geval een keer hebben laten vergezellen door een man die volgens de getuigen een opsporingsambtenaar was met "een heel belangrijke functie, misschien een officier van justitie". De man wordt gedetailleerd beschreven. "Hij is een blonde Hollander. Hij was midden op zijn hoofd kaal en aan de beide zijkanten van zijn hoofd had hij nog wat donkerblond haar. Hij droeg een bril. Het waren volgens mij wat dikkere glazen en ik geloof dat deze een dubbele focus hadden. Ik schat dat hij zoiets van 1.70 meter kan zijn. Hij was aan de dikke kant. Hij was goed gekleed in een donkerblauw pak", aldus getuige NN-1.

Moear deed nog meer. "Thea was belast met de public-relations. Zij moest goede contacten onderhouden", verklaart de getuige in het voorjaar van 1998. Op datzelfde moment neemt Moear volgens journalist Middelburg contact met hem op om haar memoires te laten vastleggen. In het boek heet het dat Moear in 1985 met pensioen ging. "Ik dacht: als ik het nu niet doe, komt het er misschien wel nooit meer van", aldus Moear.

Volgens de anonieme Colombiaanse getuige heeft Moear zich evenwel met haar Italiaanse levenspartner gevestigd in Panama vanwaar ze zich is gaan bezighouden met de cocaïnetransporten die de opvolgers van de in 1991 doodgeschoten Bruinsma organiseerden.

Moear was vorige maand in Nederland voor de publicitaire lancering van haar biografie. Tot ongenoegen van een aantal Kamerleden vertelde ze op televisie vrijmoedig over de liquidaties die haar criminele firma had uitgevoerd onder deloyale medewerkers. Justitie heeft haar hier niet over gehoord. Ook niet over de cocaïnetransporten die ze zou organiseren.

Volgens een hooggeplaatst lid van het OM, belast met de bestrijding van de zware criminaliteit, is Moear niet aangehouden omdat justitie niet wist dat ze live interviews heeft gegeven en dus nog in het land was. "Maar we weten wel waar we die mevrouw kunnen vinden."

NRC Webpagina's
3 juni 2000