Vertrekken
Hollandising
Radarbeelden
Surabaya
Roestwolk
Neergezet om nooit meer te vertrekken
In de hal van station Schiphol hangen aan het plafond enorme ventilatoren als kleine, grijsgroene ruimteschepen. Er staan pilaren in dezelfde kleur, roltrappen schuiven naar boven en beneden, borden met aankomst-en vertrektijden van treinen en vliegtuigen knipperen om aandacht en daar tussendoor lopen de reizigers - gehaast, om met hun koffers en kinderen zo snel mogelijk trein of vliegtuig te bestijgen.In dit pandemonium staat, stokstijf, een fel rood-wit geblokt gebouwtje, dat nog het meeste lijkt op een vierkante versie van de raket uit het Kuifje-album Raket naar de maan. Het staat er alsof het door professor Zonnebloem is neergezet om nooit meer te vertrekken - zo sterk valt het uit de toon van de omgeving. Dat komt ook goed uit: het gevaarte is bedoeld als ontmoetingsplaats voor aankomende en vertrekkende reizigers, al bleek het afgelopen jaar dat het ding zo opvallend is dat de meeste mensen het niet als trefpunt herkennen en er een bordje 'meeting point' bij geplaatst moest worden.
Dennis Adams: Coda (1995). Schiphol Plaza. (c) Vincent Mentzel
Hoewel de blokkendoos in de eerste plaats is ontworpen als trefpunt is het ook een kunstwerk, onderdeel van een van de grootste beeldenparken van Nederland. Het werd in 1995 gemaakt door de Amerikaanse kunstenaar Dennis Adams onder de titel Coda, en waarschijnlijk is het het bekendste beeld uit de collectie van luchthaven Schiphol, die zo'n honderd werken omvat. De werken die daarvan de meeste aandacht trekken zijn opvallend genoeg allemaal het afgelopen jaar geplaatst, met de laatste uitbreiding van de luchthaven. Naast Coda zijn dat onder andere dertien monitoren van Niek Kemps in de vloer van Vertrekhal 2, waarop de wachtende reiziger radarbeelden voorbij ziet trekken, en een verticale tekstbalk van de Amerikaanse kunstenares Jenny Holzer tussen Vertrekhal 1 en 2, waarop in felgekleurd rood of geel licht zinnen voorbij trekken als 'Much was decided before you were born' of 'People are nuts if they think they are im portant'. De meeste van de honderd Schipholwerken zijn niet voor het publiek zichtbaar, omdat ze in kantoren, privévertrekken en vip-ruimtes hangen. Zo'n dertig zijn wel toegankelijk voor het publiek, en een toeschouwer die alle werken wil bekijken is al gauw zo'n tweeënhalf uur aan het wandelen - wat slechts een optie lijkt voor reizigers met veel vertraging.