Zo beschermt u zich tegen Papa en Ping

Nieuwe virussen ontdekt

Papa-virus jongste schrik op computernetten

MARIE-JOSÉ KLAVER <klaver@nrc.nl>

AMSTERDAM, 31 MAART. Terwijl veel bedrijven en particuliere Internetgebruikers hun computers nog aan het beveiligen zijn tegen het pas ontdekte Melissa-virus, hebben Amerikaanse computerexperts twee nieuwe computervirussen ontdekt.

De nieuwe virussen, Papa en Ping geheten, vertonen grote overeenkomsten met Melissa. Het betreft macrovirussen die zich net als Melissa per e-mail verspreiden en gebruik maken van de zwakke plekken in enkele programma's van Microsoft. 'Papa' bevindt zich in een Excel-bestand en stuurt behalve 60 e-mailberichten ook een permanent signaal (ping) naar andere twee computers op Internet. 'Ping' legt contact met vier andere computers. Het 'pingen' kan tot gevolg hebben dat computers crashen en netwerken overbelast raken.

Een bijkomend gevaar is, volgens Amerikaanse computerdeskundigen, dat de nieuwe virussen ook in staat zijn om ongemerkt vertrouwelijke documenten per e-mail naar derden te sturen. Met 'Melissa' en 'Papa' kan elk willekeurig Word- en Excel-bestand ongemerkt worden verspreid vanaf een geïnfecteerde computer.

Afbeelding van een e-mail die een attachment met het Papa-virus bevat.

Het Papa-virus is te herkennen aan een e-mailbericht met in het subject: Fwd: Workbook from all.net and Fred Cohen. In het bericht staat de tekst 'Urgent info inside. Disregard macro warning'. De e-mail bevat een attachment in Excel-formaat. Zodra deze geopend wordt, wordt het virus geactiveerd.

Afbeelding van het Excel-attachment dat het Papa-virus bevat.

Internetgebruikers en bedrijven werden de afgelopen maanden herhaaldelijk opgeschrikt door computervirussen en aanverwante programma's (zogeheten wormen en Trojaanse paarden) met namen als Happy 99, Back Orifice, NetBus en Remote Explorer. Al deze virussen buiten problemen (bugs) in Windows en andere software van Microsoft uit en verspreiden zich razendsnel via e-mail en andere Internettoepassingen. Ze zorgen niet alleen voor overbelasting van computernetwerken. Sommige van deze virussen (Back Orifice en NetBus) maken computers en netwerken gevoelig voor digitale insluipers die gegevens kunnen stelen of vernietigen en systemen kunnen besmetten met andere virussen. Andere versleutelen gegevens op harde schijven zodat werken onmogelijk wordt. Dit overkwam telecomgigant MCI Worldcom toen het eind vorig jaar met Remote Explorer besmet raakte.

Met name in de Verenigde Staten, koploper op het gebied van Internet en computergebruik, zorgen virussen voor grote financiële schade. Volgens een onderzoek van het Amerikaanse beveiligingsbedrijf International Computer Security Association (ICSA), dat jaarlijks een grootschalige enquête over virussen onder bedrijven houdt, heeft meer dan 99 procent van alle grote en middelgrote Amerikaanse bedrijven vorig jaar last gehad van computervirussen. Ondanks preventieve maatregelen is ongeveer 8,7 procent van de computers in deze bedrijven in 1998 met een virus besmet geraakt. Op ruim 94 procent van de besmette computers was een antivirusprogramma geïnstalleerd. Terwijl het aantal incidenten toeneemt, nemen de kosten per besmetting af. Kostte het in 1996 een bedrijf nog ruim 16.000 gulden om een besmet systeem weer schoon te krijgen, in 1998 bedroegen de kosten gemiddeld een kleine 5.000 gulden per besmetting. In het geval van uitschakeling van een heel bedrijfsnetwerk door een virus kan de schade oplopen tot 300.000 gulden, aldus ICSA.

In Nederland heeft in 1998 ongeveer 10 procent van de bedrijven met virusbesmettingen te maken gehad, volgens een onderzoek onder 500 IT-managers van Heliview en antivirusbedrijf Symantec. Virusoverdracht door elektronische verbindingen, zoals e-mail of Internet, werd door 48% van de ondervraagden als bedreigend ervaren.

Op Internet is de belangstelling voor de virussen groot. Op de belangrijkste nieuwssites (CNN, New York Times en Cnet) wordt het nieuws over de virussen enkele malen per dag geactualiseerd. De websites van antivirusbedrijven Symantec en Network Associates die al programma's tegen Melissa ter beschikking stellen, zijn sinds gisterochtend nagenoeg onbereikbaar. ,,Wij hebben drie keer zoveel bezoekers als normaal,'' aldus René Visser van Symantec.

Fabrikanten van antivirussoftware als Symantec (omzet 1,1 miljard gulden over 1998) en Network Associates (omzet 1,2 miljard gulden vorig jaar) varen wel bij alle aandacht voor de nieuwe virussen. ``Een grote uitbarsting van een virus, vooral als er veel over wordt bericht zoals bij Melissa, is goed voor de antivirus-industrie'', aldus researcher Chris Christiansen van marktonderzoeksbureau International Data Corp. in een persbericht van AP.

Een antivirusprogramma voor één PC kost ongeveer 80 tot 100 gulden. Bedrijven betalen gemiddeld 30 gulden per machine. Updates kosten ongeveer 6 gulden per stuk. De updates voor Melissa en de andere nieuwe virussen worden gratis verstrekt.

Vorig jaar werd er volgens International Data Corp. voor ongeveer 2,6 miljard gulden aan antivirussoftware verkocht, in 1997 voor 1,83 miljard en in 1996 voor 860 miljoen.

Zie ook:
Virusonderzoek van International Computer Security Association (ICSA)
Dit is een zip-file (1,6 MB) die u kunt downloaden door op de link te klikken.

Technische documentatie van Symantec over het Papa-virus

Technische documentatie van Network Associates over het Papa-virus

Technische documentatie van Symantec over het Ping-virus

www.symantec.com/avcenter/venc/data/melissa.html

Informatie over Melissa

Meer informatie over virussen en macrovirussen
The Norman Book on Viruses

Macro Virus Site (Universiteit van Wisconsin)

Virussen in Office (Microsoft)