Dossier BSE

Nieuws

Wat is BSE?

Maatregelen Europese Unie

Maatregelen Nederland

BSE in het buitenland

Chronologie

Vroege jaren tachtig	Melkvee krijgt op grote schaal krachtvoer toegediend waarin bij de bereiding onvoldoende verhit beendermeel is gemengd.
December 1984	In de Britse provincie Hampshire onderzoekt een veearts een koe die lijdt aan gewichtsverlies en zenuwtrekkingen. Hij vermoedt een geval van de kwaadaardige schapenziekte scrapie, die de hersenen aantast en die zou zijn overgesprongen naar koeien.
November 1986	BSE wordt in Groot-Brittannië officieel erkend als ziekte, maar de Britse regering wordt pas een jaar later ingelicht.
Oktober 1987	Experts concluderen dat de enige oorzaak van BSE het beendermeel kan zijn, waarin karkassen van schapen met scrapie, afkomstig uit destructiebedrijven, zijn vermengd.
Juni-juli 1988	Het voeren van beendermeel waarin slachtafval van runderen en karkassen van zieke koeien zijn verwerkt wordt verboden. Alle dieren die verschijnselen van BSE vertonen worden geslacht.
Februari 1989	De werkgroep concludeert dat de risico's voor mensen gering zijn. Regering verbiedt gebruik van slachtafval in voedselprodukten voor mensen.
Maart 1992	Experts van de Britse regering ontdekken dat de nieuwe regels op grote schaal worden overtreden door slachthuizen.
Maart 1993	De hoogste medische ambtenaar van groot-Brittannië verzekert nogmaals dat het veilig is om rundvlees te eten.
Mei 1995	Stephen Churchill (19) overlijdt. Hij is het eerste slachtoffer van de menselijke variant van BSE, de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Lees ook: Mark at geen hamburgers meer Mark Keleghar (22) nam opeens ontslag, klaagde over pijn in z'n benen en begon onduidelijk te spreken. Familie noch dokter begreep er iets van. Een jaar later was hij dood.
Augustus 1995	De Britse regering verscherpt regels om slachtafval uit voedsel voor mensen en dieren te houden.
Maart 1996	Het voederen van beendermeel wordt 30 maanden lang verboden om het uit de voedselketen te krijgen. De Europese Unie verbiedt de import van Brits rundvlees.
Maart 1997	In Nederland wordt de eerste BSE-besmette koe, Anja 3, aangetroffen. Zij en haar 110 stalgenoten worden afgemaakt, en partijen vlees ter waarde van 100.0000 gulden vernietigd.
Mei 1997	De Labourregering introduceert verbod op en verkoop van rundvlees-aan-het-bot en kondigt onderzoek naar BSE-crisis aan.
December 1997	De Algemene Inspectiedienst doet enkele invallen in Nederlandse vleesbedrijven, die ervan verdacht werden illegaal Brits rundvlees naar Oostbloklanden te exporteren.
Augustus 1999	Europese Unie heft verbod op import Brits rundvlees op. Frankrijk volhardt in een embargo.
December 1999	Verbod op verkoop rundvlees-op-het-bot in Groot- Brittannië opgeheven. De consumptie van rundvlees daalde tussen 1990 en 1998 tussen in het Verenigd Koninkrijk daalde met twintig procent. De Britten ruilden hun Oxo-bouillonblokjes massaal in voor het plantaardige Marmite, en het aantal vegetarische restaurants steeg explosief. Maar eind 1999 aten Britten weer meer rundvlees dan ooit tevoren. Voor heel Europa gold afzetvermindering van zes procent.
Oktober 2000	Het rapport van de commissie-Phillips over de Britse BSE-crisis verschijnt. De Britse regering wordt verweten dat zij het publiek misleidde. Critici verwijten de officiële Britse BSE-rapporteur te grote vergevingsgezindheid jegens verantwoordelijke politici en ambtenaren.
November 2000	Uit Nederlands onderzoek blijkt dat de Nederlandse rundveehouderij in de jaren tachtig vanuit Groot-Brittannië moet zijn geïnfecteerd door de import van besmette runderen en besmet diermeel. De spiraal is doorbroken door maatregelen die Nederland trof, onder meer in 1990, in 1997 en in 1999. In Franse supermarkten wordt met BSE-besmet vlees gevonden. En voor het eerst is ook bij Duitse runderen de gekkekoeienziekte (BSE) geconstateerd. In Duitsland, dat leek gevrijwaard van het BSE-gevaar, is geschokt gereageerd. De Duitse regering besluit tot een totaalverbod op diermeel in veevoer.
December 2000	Aantal bevestigde gevallen van BSE in totaal 179.000 runderen. Werkelijke getal is waarschijnlijk 1 miljoen geweest. Inmiddels zijn 84 patiënten met de BSE-variant van Creutzfeldt-Jakob bekend. De meesten zijn overleden, de volledige omvang van epidemie onder mensen is vanwege de jarenlange incubatietijd nog onbekend.
Januari 2001	Op 12 januari wordt bekend gemaakt dat in Olst (Overijssel) bij een zevenjarige koe gekkekoeienziekte BSE vastgesteld. Het is het negende geval in Nederland. In Italië is een eerste vermoedelijk geval van BSE ontdekt, bij een zes jaar oude koe uit een boerderij in de Noord-Italiaanse stad Pontevico. Het gebrekkige crisismanagement in de BSE-affaire heeft in Duitsland tot het aftreden geleid van minister van Volksgezondheid Andrea Fischer (Groenen) en minister van Landbouw Karl-Heinz Funke (SPD). In Nederland wordt een Lijst met 'gevaarlijke'rundvleesproducten samengesteld.