'Videla is wél geïnterviewd'

Oud-dictator Videla ontkent volgens Willem-Alexander te zijn geïnterviewd voor zijn biografie. De auteurs bestrijden dat.

Door onze redacteur REINOUD ROSCAM ABBING

ROTTERDAM/BUENOS AIRES, 7 MAART. Jorge Rafael Videla is slechts één van de 120 mensen die zijn geïnterviewd voor zijn vorige week verschenen biografie El Dictador. Zijn getuigenis is ook niet eens de belangrijkste. Maar natuurlijk wel de opvallendste, zo bleek uit de voorpubliciteit rond het boek en uit de verwijzing van kroonprins Willem-Alexander gisteren naar een brief van Videla over dezelfde biografie.

Voor zover bekend zijn de drie, in totaal tien uur durende interviews, in 1998 en 1999, die de journalist Guido Braslavsky Núñez met de oud-dictator hield de enige vraaggesprekken die Videla heeft gegeven sinds de terugkeer van de democratie in Argentinië in 1983. In het voorwoord schrijven de auteurs van El Dictador, María Seoane en Vicente Muleiro, uitgebreid over de totstandkoming van de interviews door hun medewerker Braslavsky. Zo schrijven ze dat het eerste interview op 11 augustus 1998 "om 17.30 uur precies" begon. Videla "ontving als een gevangene met huisarrest in zijn pyjama" Braslavsky. Het tweede vraaggesprek had veertien dagen later plaats, het derde op 22 maart 1999, aldus de auteurs. "Videla ging akkoord met de vraaggesprekken, omdat het zwijgen dat hij zichzelf had opgelegd ook ondraaglijk was gezien zijn diepe en verborgen wens om door te gaan de Geschiedenis te modelleren".

De gekozen werkwijze wijkt af van wat doorgaans gebruikelijk is in de journalistiek en roept vragen op. In een interview met deze krant vorige week in Buenos Aires heeft auteur María Seoane, tevens redacteur van het dagblad Clarín, enkele van die vragen beantwoord. Waarom hebben de auteurs niet zelf de kans met beide handen aangegrepen om deze historische figuur te interviewen?

Seoane: "In de eerste plaats wilden we een objectieve distantie bewaren tussen het onderwerp van de biografie en de biografen. In de tweede plaats was het veldwerk voor ons zo intensief dat toen de mogelijkheid zich voordeed dat onze medewerker Videla kon interviewen, wij daarvan gebruik hebben gemaakt. Dat was na drie jaar onderzoek, na vraaggesprekken met 120 mensen, 120 bronnen, na 120 verschillende getuigenissen. We hadden er wel 500 kunnen doen, want het ging om een geschiedenis die tot nu toe absoluut niet bekend was in Argentinië.

"Wat betreft de citaten van Videla en de keuze die wij hebben gemaakt voor de manier waarop wij hem in het boek hebben verwerkt: wij hebben zijn verzoek gerespecteerd om niet tussen aanhalingstekens te worden geciteerd. Maar dit gaf ons ook de mogelijkheid zijn woorden te interpreteren."

Het zijn dus geen letterlijke uitspraken?

"Het zijn wél zijn letterlijke uitspraken, absoluut. Ze staan alleen niet tussen aanhalingstekens. Dat leggen we ook uit in het voorwoord van het boek. We hebben zijn uitspraken cursief gezet, dat is ook het enige gebruik van cursivering dat we maken."

Videla heeft zijn eigen woorden niet (terug)gelezen?

"Nee. We hebben ook niets meer van hem gehoord, behalve dan die brief in La Nación, waarin hij de aan hem toegeschreven teksten betwist in een artikel van La Nación over de publicatie van ons boek. Maar hij doet dat om juridische redenen, want alles wat hij in ons boek zegt incrimineert hem. Als hij in de brief spreekt over 'incriminerende uitspraken' dan doet hij dat op juridisch advies, om, zeg maar, een paraplu te openen. Maar hij zegt niet dat de interviews niet hebben plaatsgehad. Wat hij heeft gezegd, heeft hij gezegd."

Kunnen die uitspraken een effect hebben op de rechtszaak tegen Videla (in verband met kinderroof tijdens de dictatuur)?

"Natuurlijk. Ze zullen hem nu vragen opnieuw een verklaring af te leggen".

De bewering dat Jorge Zorreguieta een "coördinerende rol" speelde bij de voorbereiding van de militaire staatsgreep staat overigens niet in het boek, maar is een conclusie aan de hand van vraaggesprekken met verschillende onderzoeksjournalisten die aan het boek hebben meegewerkt. Zorreguieta komt éénmaal in het boek voor, als hij als staatssecretaris van Landbouw en Veeteelt Videla in 1980 begeleidt bij de opening van een veemarkt in diens geboorteplaats Mercedes. Seoane: "Wij zijn verder niet op de rol van Zorreguieta ingegaan. Voor ons was hij een secundaire figuur."

Zie ook:

Premier Kok roept prins tot de orde (7 maart 2001)
Prins is voor open discussie (7 maart 2001)
Welke brief? Welke interviews? Welke schrijver? (7 maart 2001)
Brief Videla (7 maart 2001)
'Ook Jorge Zorreguieta was een couppleger' (2 maart 2001)