Door onze politieke redactie
DEN HAAG, 7 MAART. Prins Willem- Alexander zei het eerder in Japan, vorig jaar, en gisteren zei hij het opnieuw in New York: de monarchie is "een zich constant moderniserend bedrijf" en moet derhalve "altijd onderwerp kunnen zijn van discussie". Het is een pleidooi voor openheid, voor 'debat zonder kramp' met minimaal één complicerende factor: de prins zelf kan aan deze discussie niet of nauwelijks deelnemen, levend onder de strikte beperking van de ministeriële verantwoordelijkheid.

De prins verwees gisteren in New York met nadruk naar de ingezonden brief in een Argentijnse krant die bij nadere beschouwing van ex- dictator Videla afkomstig bleek te zijn. De prins riep hiermee meer nieuwe vragen op dan dat hij vragen beantwoordde, zo reageren diverse leden van de Tweede Kamer. Maar de prins zelf kon deze vragen niet beantwoorden en de minister-president, namens deze, had vanmorgen alle tijd nodig om wel met antwoorden te komen.

De vragen kwamen aan het begin van ochtend van de zijde van GroenLinks- leider Rosenmöller. Samengevat: is het wel gelukkig dat de prins verwijst naar een brief van ex-dictator Videla in een pleidooi voor evenwichtiger berichtgeving in de Nederlandse media? En: was de premier vooraf op de hoogte van deze interventie van de prins?

"Ik wil niet meteen allerlei veroordelingen uitspreken", zegt Rosenmöller in een toelichting. "Maar de vraag mag toch wel worden gesteld of de prins nu uitgerekend moet komen aanzetten met een man die de spil is geweest in een moorddadig regime die zichzelf in een kort briefje zit vrij te pleiten. Ik denk dat premier Kok hiermee niet blij zal zijn. Hij heeft heel wat uit te leggen."

Tweede-Kamerlid Scheltema, lid van coalitiefractie D66, noemt het eveneens "merkwaardig" dat de prins "deze woorden heeft gesproken". Ze ziet de antwoorden van de premier op de vragen van GroenLinks "met belangstelling tegemoet", waarna ze volgende week in de fractie wil bespreken of er nog nadere vragen zijn te stellen.

De grootste coalitiefracties, PvdA en VVD, deden er vanmorgen het zwijgen toe. De royalty-woordvoerder van de PvdA, Rehwinkel, is op reis in het buitenland. Een PvdA-woordvoerder verwees naar eerdere uitspraken van fractieleider Melkert die heeft besloten dat hij zich niet over de kwestie zal uitlaten totdat het kabinet met een Toestemmingswet voor een eventueel huwelijk naar de Kamer komt.

VVD-woordvoerder Te Veldhuis liet zich uit vergelijkbare bewoording: "Ik kan elke dag wel reageren want er is elke dag wel een incidentje. Ik hoor het wel als de prins en zijn vriendin echt trouwplannen hebben. Tot die tijd heb ik geen mening."

Zie ook:

Premier Kok roept prins tot de orde (7 maart 2001)
Welke brief? Welke interviews? Welke schrijver? (7 maart 2001)
'Videla is wél geinterviewd' (7 maart 2001)
Brief Videla (7 maart 2001)
'Ook Jorge Zorreguieta was een couppleger' (2 maart 2001)