Schröder verontrust Oost-Europa

Door onze correspondent Renée Postma
BRATISLAVA, 20 DEC. De uitspraak van de Duitse bondskanselier Schröder dat nieuwe lidstaten van de EU zeven jaar lang niet welkom zijn op de Europese arbeidsmarkt is hard aangekomen in Midden- en Oost-Europa.

Kranten in Tsjechië, Slowakije, Polen en Hongarije brachten de eis van Duitsland prominent op hun voorpagina's. De Tsjechische oppositieleider Václav Klaus zag zijn donkerste vermoedens bevestigd: "Deze stap is een poging om verschillende soorten lidstaten te creëren. Wij willen volwaardig lid zijn, geen tweede- of derderangs lid."

De premiers van Tsjechië, Slowakije en Polen, in Bratislava bijeen voor een ontmoeting met de Nederlandse premier Wim Kok, probeerden de Duitse opstelling echter zoveel mogelijk te relativeren. "Dit is de opstelling van één land, niet van de hele EU. Wij wachten nog altijd op het standpunt van de EU in deze zaak", reageerde de Tsjechische premier Zeman nuchter. Hij wees erop dat Schröder in zijn omstreden rede, maandag, had afgezien van de invoering van een overgangsperiode om de Duitse arbeidsmarkt te beschermen, en ook had gesproken van versnelling van het integratieproces.

Volgens de Slowaakse premier Mikulás Dzurinda moesten de kandidaat-lidstaten 'vooral niet te nerveus reageren'. "Wij vragen allemaal overgangsperiodes, dat is een kwestie van onderhandelen", hield hij de pers voor.

Ook premier Kok, in Bratislava voor een kort werkbezoek, probeerde de zaak te relativeren. "In Nederland hebben we onze verwachtingen moeten bijstellen. Er is nu een tekort aan geschoolde arbeidskrachten. Ik denk dat de Duitse arbeidsmarkt er over een jaar of drie, vier net zo uit zal zien", aldus Kok. De Nederlandse premier verwacht dat het onderhandelingsproces over toetreding van de eerste nieuwe lidstaten nog jaren gaat duren en dat de Duitsers zich over een paar jaar wellicht minder hard zullen opstellen.

De Poolse premier, Jerzy Buzek, hield zich in Bratislava opvallend op de vlakte. Wel speelde hij handig in op de arbeidskrapte op de Nederlandse markt. "Ik heb met mijn vriend Wim afgesproken dat gezocht wordt naar mogelijkheden om 40.000 Poolse verpleegsters in Nederland aan het werk te helpen", verklaarde hij triomfantelijk. In Polen worden juist deze week harde acties gevoerd door verpleegsters die hogere lonen eisen.

Ondanks de hartelijkheid tussen de Nederlandse premier en zijn Midden- Europese collega's trapte Kok onmiddellijk op de rem. "Er zijn geen afspraken gemaakt anders dan dat ik collega Borst zal vragen met de Poolse minister van Gezondheid te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn." Hij zei wel in principe voorstander te zijn van het aantrekken van arbeidskrachten uit Midden-Europa in plaats van uit Zuid-Afrika en de Filippijnen.

( a d v e r t e n t i e s )