Door onze financiële redactie
ROTTERDAM, 10 OKT. Het personeel van verzekeraar ASR (Amersfoortse Stad Rotterdam) verdient in totaal ruim 76 miljoen gulden dankzij het bod dat concurrent Fortis gisteren op alle aandelen ASR heeft uitgebracht. Dat bedrag kan worden afgeleid uit de hoeveelheid aandelenopties die volgens het meest recente jaarverslag in handen zijn van de medewerkers en de leden van de raad van bestuur.

Fortis deed gisteren een bod op ASR in eigen aandelen plus contant geld dat neerkomt op een waarde van ruim 246 gulden per aandeel van ASR. Het bod legt een premie op de beurskoers van ASR van bijna 70 procent. Dankzij deze overnamepremie ligt het bod ver boven de koersen waartegen het personeel zijn opties op aandelen ASR kan uitoefenen. Het verschil tussen deze uitoefenprijs en de uiteindelijke waarde van het bod van Fortis is de opbrengst voor de medewerkers. Bij ASR werken ongeveer 2.450 mensen.

Volgens het jaarverslag over 1999 bezat het personeel begin dit jaar ruim 760. 000 opties op aandelen ASR. Deze opties hebben verschillende uitoefenprijzen. De drie leden van de raad van bestuur bezitten samen 60.000 opties, maar ASR geeft in haar jaarverslag niet de koersen waartegen deze opties kunnen worden uitgeoefend. Ervan uitgaande dat de bestuurders gemiddeld genomen dezelfde uitoefenprijs hebben op hun opties als de andere medewerkers verdienen zij samen 6 miljoen gulden.

De totale opbrengst voor het personeel zal overigens nog hoger uitvallen dan alleen de waarde van hun opties. Uit het jaarverslag van ASR blijkt dat het personeel ook effecten met een vaste rente bezit die in aandelen ASR omgeruild kunnen worden.

ASR is de laatste in een reeks Nederlandse bedrijven waar managers en medewerkers dankzij de waardestijging van hun opties profiteren van de overname van de onderneming. Ook bij de overnames van participatiefonds Alpinvest en tv-programma-producent Endemol verdienden de topmanagers op deze manier miljoenen.

Fortis en ASR hebben de afgelopen vijf zes weken serieus onderhandeld over de overname, maar de contacten dateerden van veel langer geleden. Op 24 september kreeg C. de Swart van ASR groen licht van zijn commissarissen om verder te praten met Fortis. Dit concern was volgens De Swart "zo slim om met een aantrekkelijk businessplan" te komen. Eerdere kooplustige verzekeraars hadden ASR slechts laten weten dat ze het bedrijf wilden " opvreten".

De macht van het kiene kapitaal

Fortis' bod op ASR toont de macht van het financiële spinnenweb. De prijs is hoog. Beleggers vinden ASR opeens niets waard.

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA

ROTTERDAM, 10 OKT. En toen waren er nog maar twee...

Voor het kiene kapitaal dat wil blijven speculeren op nieuwe overnames in de Nederlandse financiële wereld zijn er na het verrassend hoge bod van Fortis op verzekeraar ASR (Stad Rotterdam, Amersfoortse) nog maar twee grote kandidaten over: zakenbank Kempen & Co en het bankiershuis F. van Lanschot.

De dynamiek versterkt zichzelf. ASR is bijvoorbeeld de grootste aandeelhouder van Kempen, maar wil Fortis dat ook blijven? Ook ABN Amro en ING hebben noemenswaardige aandelenpakketten in de succesvolle zakenbank. De koersen van Kempen en Van Lanschot sloten overigens iets lager.

De kleinere spelers in het Nederlandse bank- en verzekeringsbedrijf worden genadeloos gestofzuigerd door kapitaalkrachtige financiële en zelfs industriële conglomeraten. Het begon met kredietverzekeraar NCM. Vorig jaar kochten de pensioengiganten ABP en PGGM de Nationale Investeringsbank. Dit jaar slokten zij ook participatiefonds Alpinvest op. Vorige maand kwam concurrent NPM in handen van familiebedrijf SHV.

De rode draad: zij waren allen leden van het financiële familieweb. Zo stabiliseerden grote banken en verzekeraars, ING voorop, de Nederlandse markt. In tijden van nood waren zij de poortwachters. Dreigt Van Lanschot, zoals in 1994, in Belgische handen over te gaan dan zorgt een financieel consortium voor nieuwe Nederlandse kernaandeelhouders.

Na elke overname incasseerde het kiene kapitaal zijn overnamepremie, om de opbrengst deels opnieuw te investeren in de volgende overnamekandidaat.

En nu verdwijnt ASR. De eeuwige overname-kandidaat. Rotterdams glorie. Na het Fortis-bod van 9 miljard gulden bijna twee keer zoveel waard als de "oude" havenfondsen Nedlloyd, Vopak en Internatio-Müller bij elkaar. Bovenmatig beschermd. Beleggers hebben geen stemrecht. ING en Fortis hebben aanzienlijke aandelenpakketten waarmee zij fusies en overnames kunnen belemmeren.

De financiële grootmachten laten nu echter de teugels vieren. ING, de informele wisselwachter, heeft geld nodig voor zijn Amerikaanse expansie en liquideert grote pakketten aandelen in Nederlandse concurrenten.

Het bod van Fortis op ASR toont de macht van het spinnenweb. Een overnamepremie van bijna 70 procent is ongehoord. Bijna de helft van die premie is te beschouwen als de prijs die Fortis moet betalen om te voorkomen dat een buitenlandse concurrent een hoger tegenbod durft te doen.

Beleggers in Fortis-aandelen reageerden echter vernietigend. Zij haalden ruim 5 miljard gulden van de waarde van Fortis op de Nederlandse en Belgische beurs af. Aan het eind van de dag was de waarde op de beurs van Fortis plus ASR vrijwel gelijk aan die van Fortis alleen op vrijdag voor het bod. Financiële markten overdrijven nog wel eens, maar waardevernietiging op deze schaal moet de kersverse bestuursvoorzitter van Fortis zorgen baren.

( a d v e r t e n t i e s )