NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARTIJN MEIJER
De heilige Martinus zou volgens de overlevering eens een bedelaar die bij de stadspoort op sterven lag de helft van zijn mantel geschonken hebben. Daarbij zei hij: "Ook al kan ik je niet genezen, je hoeft geen kou te lijden". Deze woorden geven volgens Ben Zylicz, medisch directeur van hospice Rozenheuvel in Rozendaal, de essentie weer van de palliatieve (verzachtende) zorg voor ongeneeslijk zieken.

De IKON zendt vanavond in de serie Het andere gezicht een portret uit van Zylicz, waarbij we hem dergelijke zorg in de praktijk zien brengen bij twee kankerpatiënten. Zoals Martinus alleen de helft van zijn mantel afstond, zo gaat Zylicz alleen halverwege de weg die naar de levensbeëindiging van de ongeneeslijk zieke patiënt leidt. Hij maakt een scherp onderscheid tussen actieve euthanasie ("op verzoek van de patiënt opzettelijk het leven verkorten") en passieve euthanasie, de praktijk van Rozenheuvel die hij geen euthanasie wenst te noemen maar "een ultieme manier van pijnbestrijden". Het komt erop neer dat de dosis medicijnen tot zo'n hoogte wordt opgedreven dat de patiënt bewusteloos raakt en overlijdt. De dood is dan volgens Zylicz slechts een secundair gevolg van de pijnbestrijding en niet opzettelijk teweeggebracht. Dat Zylicz op grond van de christelijke moraal euthanasie afwijst, wordt in de documentaire niet gezegd, maar wel gesuggereerd door de medische dossiermap die even in beeld komt: daarop staan naast de naam van het hospice ook de woorden 'Leger des heils' gedrukt. Zylicz' positie en die van de christelijke partijen zijn nogal in de verdrukking gekomen sinds het wetsvoorstel 'Toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding' in de zomer van 1999 aan de Tweede Kamer werd voorgelegd, maar nog niet is aangenomen. In dat wetsvoorstel wordt een eind gemaakt aan de strafbaarstelling van artsen die patiënten op hun verzoek uit hun lijden verlossen, en bovendien krijgt de zelfbeschikking van de patiënt hierin voorrang boven het oordeel van de arts. In de documentaire wordt de lijdensweg gevolgd van een longkankerpatiënt die op het eind aan een medicijnenoverdosis sterft. De man zegt: "Ik ben als mens geboren, en ik wil ook als mens weggaan". Dat is een uitspraak die op velerlei manieren uitlegbaar is. Want wat is een menswaardig einde? Volgens Zylicz betekent dat blijkbaar het zo lang mogelijk uitstellen ervan, het door God gegeven leven zo lang mogelijk in stand houden. Hij zegt: "We willen de waarde van het laatste stuk niet zien. Er zijn mensen die euthanasie gebruiken als een ontkenning van het sterven en de dood". Je zou echter ook kunnen zeggen dat patiënten onder een steeds sterkere verdoving laten wegglijden in onbewustzijn een nog veel grotere ontkenning van het sterven en de dood inhoudt. Bij vol bewustzijn het zelfgekozen einde tegemoet gaan lijkt dan een stuk menswaardiger; het leven is ons misschien wel gegeven maar dat betekent niet dat we het ook tegen elke prijs moeten vasthouden.

Het andere gezicht: Wachten op de dood?, Ned.1, 21.33-21.57u.