NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARISKA GRAVELAND
"De filmgeschiedenis wordt gemaakt door jongens die meisjes filmen", zei Jean-Luc Godard ooit - Duran Duran wijdde er zelfs een liedje aan - en de laatste films van Bernardo Bertolucci vormen daarvan een bewijs. In Stealing Beauty filmde hij gretig de borsten van Liv Tyler, en ook in Besieged draait de camera wellustig om actrice Thandie Newton heen. Ze is inderdaad prachtig, de film daarentegen vooral merkwaardig.

Besieged (1998) is niet in Nederlandse bioscopen uitgebracht, en het valt wel te begrijpen waarom. Bertolucci staat vooral bekend om kleurige epossen en politieke drama's als Il Conformista, Novecento en The Last Emperor, maar in Besieged haalt hij alles uit de kast om het de kijker juist zo moeilijk mogelijk te maken. Aan de eerste tien minuten valt nauwelijks een touw vast te knopen: we zien hoe een progressieve leraar in een niet nader bepaalde dictatuur in Afrika wordt opgepakt. Zijn vrouw slaat dit huilend gade, waarna zij van het één op het andere moment het huis van een Engelse pianist aan het afstoffen is.

Ze zit in Italië, blijkt uit de taal die op straat wordt gesproken, en haar reis wordt slechts aangeduid door het geluid van een vliegtuig. De sfeer is kil, er wordt amper gesproken, zodat het nogal onverwacht komt als de in zichzelf gekeerde pianist opeens zijn liefde verklaart voor de vrouw die zijn huis stofzuigt. Aanvankelijk wil ze niets van hem weten, maar langzaam krijgt ze gevoelens voor deze kwezelige kluizenaar.

Wat ook al niet helpt is dat Bertolucci zijn ongeloofwaardige verhaal vertelt met een veelheid aan kunstmatige middelen, zoals een vervreemdende montage, waarbij de beelden verspringen, veel slowmotion en versnelling. Daarnaast worden gezichten vaak niet in beeld gebracht, hooguit een achterhoofd. Hierdoor heeft Bertolucci een onpassionele film gemaakt over liefde, een rationele studie van gebaren en handelingen, waarbij de suggestie de boventoon voert. Nu hoeft een film over liefde niet broeierig te zijn, liever niet zelfs, maar Bertolucci heeft in zijn filmische experiment suggestie met afstandelijkheid verward.

Besieged (Bernardo Bertolucci, 1998, Italië), BBC2, 23.20- 0.50u.