NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Compaq, 's werelds grootste pc-maker, verraste dit weekeinde de financiële wereld met een winstwaar- schuwing. Een incident of het begin van iets ergers? De prijzenslag is in elk geval losgebroken.

Door onze correspondent LUCAS LIGTENBERG

NEW YORK, 13 APRIL. Een winstwaarschuwing van Compaq, afgelopen weekeinde na het sluiten van de beurs, joeg de aandelen van de grootste pc-producent ter wereld gisteren met 6,69 dollar omlaag naar 24,25 dollar. Analisten, die zeer verrast waren over de fors lagere cijfers die Compaq over het eerste kwartaal verwacht, maken zich zorgen over het bedrijf uit Houston (Texas).

Compaq stond enkele maanden geleden nog op een koers van vijftig dollar. De vraag welk probleem het bedrijf het meest parten speelt wordt verschillend beantwoord. Duidelijk is in elk geval dat Compaq veel minder goed draait dan zijn grote concurrent, pc-maker Dell uit Austin (Texas). Ook is duidelijk dat de positie van Compaq-topman Eckhard Pfeiffer gevaar loopt.

Compaq verwacht een omzet te behalen van ongeveer 9,4 miljard dollar en een nettowinst van 250 miljoen. Tot vrijdag werd de omzet geschat op 9,7 miljard en de winst zou naar verwachting uitkomen op 500 tot 540 miljoen, al naar gelang welke analist je wilde geloven. Die cijfers waren het resultaat van een eerdere winstwaarschuwing door Compaq in februari.

,,Het manco van dit kwartaal weerspiegelt een lager dan verwachte vraag en toenemende prijsconcurrentie in de sector van zakelijke pc's'', aldus Earl Mason, de financieel topman van Compaq, afgelopen vrijdag. De prijs van de gemiddelde pc die via de winkel wordt verkocht is scherp gedaald in de afgelopen driekwart jaar. De prijs zakte van 1141 dollar naar 900 dollar. Analist Richard Gardner van Salomon Smith Barney gaat uit van een omzetgroei voor pc's van 0 tot 5 procent voor dit jaar. Dat wil zeggen, het aantal verkochte pc's stijgt met 15 procent, maar daar staan prijsverlagingen van 10 tot 15 procent tegenover. ,,Dit sombere beeld contrasteert scherp met de opwaartse omzetgroeiverwachtingen voor elk van de afzonderlijke pc-bedrijven'', aldus Gardner in een reactie.

De grotere Amerikaanse pc-producenten waren het gewend altijd marktaandeel te boeken. Gardner ziet ,,de toenemende commoditisation van de pc - de pc als een 'gewoon' goed -, schaalvergroting en grote veranderingen in het beeld van de ideale pc- verkopen'' als belangrijke factoren in een veranderende markt. De groten werden groter, maar nu is er geen ruimte meer voor verdere groei ten koste van anderen, alleen nog ten koste van elkaar.

De markt die nu over is, bestaat dan ook uit de merkproducten van de groten en de goedkope, 'naamloze' klonen. Het is niet moeilijk in de VS een goede pc te vinden voor prijzen onder de 500 dollar, beeldscherm inbegrepen. Sommige verkopers zitten al onder de 400. Daar valt voor bedrijven als Compaq, IBM, Gateway, Dell en Hewlett-Packard geen winst te halen. Ze zullen dus een keiharde prijsoorlog met elkaar moeten aangaan. IBM, dat in het afgelopen kwartaal ook flink geleden heeft, is daar al mee begonnen. Compaq en IBM zouden ook een grote fout hebben gemaakt door Dell te gemakkelijk een belangrijke plaats te laten veroveren op de markt voor bedrijfs-pc's. Dell kaapt nu ook de meer winstgevende producten, zoals randapparatuur voor pc's, laptops en zelfs servers (centrale computers) van de anderen weg. Daarom kon topman Michael Dell vorige week donderdag nog in New York verklaren dat hij ,,vrede heeft met de huidige winstverwachtingen van analisten''. Met andere woorden, Dell, de pure direct seller, groeit en blijft groeien in tegenstelling tot zijn concurrenten.

Compaq komt over acht dagen met zijn cijfers. Het antwoord op de vraag of dit eerste kwartaal een incident is of het begin van iets veel ergers is nog niet gegeven. Compaq nam vorig jaar zowel het in financiële moeilijkheden verkerende Digital Equipment Corporation (DEC) als Tandem over. Compaq wilde een bedrijf van 50 miljard dollar omzet worden. Topman Pfeiffer wilde groei. De verkoop van producten van die twee nieuwe loten aan de stam verloopt niet naar wens en ze kunnen de tegenvallers in de pc-sector niet compenseren. Commentaar van Compaq-topman Eckhard Pfeiffer op de commotie: ,,Dit moet niet worden opgeblazen.'' Volgens Pfeiffer heeft Compaq slechts te maken met een kwartaal waarin de omzet 600 miljoen dollar lager uitviel. Overtuigend klinkt dat niet. Ten eerste had Compaq ongeveer een jaar geleden ook te maken met volkomen verkeerde schattingen van zijn verkopen waardoor het twee kwartalen nodig had om voorraden weg te werken. Ten tweede verklaart dat de moeilijkheden met DEC en Tandem niet. Ten derde is het verbazingwekkend dat Compaq er pas negen dagen na het einde van het kwartaal achter komt dat de winst slechts half zo hoog uitvalt als voorzien. Er valt straks zeker nog wat uit te leggen.