NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DOORSTART, VOGELAANVARING, onervarenheid bemanning, leeftijd piloot, leeftijd toestel, achterstallig onderhoud, verdachte lading, bomaanslag, rakettreffer. Alleen het weer deed niet mee als optie voor een verklaring van twee vliegrampen in een week. De mantra in de media van mogelijke oorzaken maakt duidelijk dat de mensheid heeft afgeleerd een ongeval in een klein hoekje te zoeken. De ramp voor de kust van Long Island trof vooral Amerikanen en Fransen, de ramp op Welschap uitsluitend Nederlanders en Belgen. Die had dan ook nauwelijks internationale weerklank.

Nederlandse en Amerikaanse autoriteiten doen er, ieder op hun manier, alles aan om de geruchtenstroom te onderscheppen. President Clinton maande tot voorzichtigheid onder verwijzing naar de later door de feiten achterhaalde speculaties rondom de bomaanslag op een federaal gebouw in Oklahoma City vorig jaar. In Nederland wordt hulpverleners eenvoudig een zwijgplicht opgelegd. Wat het meest effectief is moet worden afgewacht.

De bittere tranen die de media vergieten over de slachtoffers staan in schril contrast met het gebrek aan kiesheid en afstandelijkheid waarmee ten overstaan van de nabestaanden maar wat raak wordt gespeculeerd. Wat dat betreft doen autoriteiten en politici het anders. Zij houden het gezicht in een strakke plooi en de lippen stijf op elkaar. Het zijn anderzijds beschikbaarheid, ervaring en onzekerheid die het speculeren in de media aanmoedigen. Beschikbaarheid van een variatie aan deskundigen en ondeskundigen en horden ooggetuigen, ervaring dat zelfonderzoek van de direct verantwoordelijken op den duur niet overtuigt en onzekerheid of uiteindelijk de waarheid wel aan het licht zal komen. De Bijlmerramp bijvoorbeeld is nog steeds goed voor wrange verhalen over wat er niet allemaal in de doofpot zou zijn gestopt.

DE EERSTE corrigerende maatregel is na de ramp op Welschap al aangekondigd. Ook voor militaire transportvliegtuigen zullen voortaan zonodig passagierslijsten worden aangelegd. Onbekendheid met het aantal inzittenden van de verongelukte Hercules heeft de hulpverlening vertraagd. De reactie van verantwoordelijke autoriteiten dat daardoor geen levens verloren zijn gegaan, versterkt, vooral gezien het vroege tijdstip waarop dit inzicht werd bereikt, nu juist het vermoeden dat men maar wat roept om eigen falen af te dekken. Afscherming van de toedracht leidt onverkort tot irritatie. Zoals inmiddels ook TWA, de maatschappij die de fatale vlucht 800 voor haar rekening nam, ondervindt.

Het is niet simpel een hulpverlenings- en voorlichtingsscenario te bedenken voor alle mogelijke rampen. Daarvoor heeft ieder ongeval toch weer te veel een eigen karakter. En de juridische aansprakelijkheid leidt, zeker in de Verenigde Staten, bij de aangesprokene tot voorzichtigheid. Maar het zou althans voor Nederland een goede zaak zijn om een werkelijk onafhankelijke instantie van deskundigen èn van kritische leken in te stellen die onmiddellijk en ter plaatse aan het werk gaat om falen en feilen in kaart te brengen, ongeacht de civiele dan wel de militaire aard van het ongeval. Als bovendien de boot niet langer met nietszeggende verklaringen en ten slotte met een zwijgplicht wordt afgehouden, zou ook minder voedsel worden gegeven aan ongewenste speculaties zoals die de afgelopen dagen rondzongen.