Dossier Spoorwegen

Nieuws

Nederlandse Spoorwegen

Overheid

Overige partijen

Knelpunten

Discussie

Documenten

Links

LEEUWARDEN, 11 MEI. ,,Noordned moet in de ijskast'', eiste voorzitter P. van der Molen van Spoorwegvakbond FSV afdeling Leeuwarden vanmorgen op een actiebijeenkomst in de Friese hoofdstad. De FSV en de machinistenvakbond VVMC willen dat de oprichting van Noordned voorlopig wordt stopgezet.

Noordned is de naam van een nieuw op te richten vervoerbedrijf, dat op 1 juni volgend jaar zowel het treinvervoer als het streekvervoer per bus in Friesland voor zijn rekening moet nemen. Het bedrijf in oprichting is een samenwerkingsverband tussen busmaatschappij VEONN, NS Reizigers en een derde partij, waarbij de naam van rederij Doeksen uit Harlingen wordt genoemd.

Volgens hoofdbestuurder B. Jansen van de FSV is het niet zeker dat marktwerking in het openbaar vervoer in de toekomst doorgaat, nu zowel de PvdA als het CDA onlangs vraagtekens heeft plaatst bij dit concept. Jansen wijst tevens op de situatie in Engeland, waar begin jaren tachtig 81 exploitanten waren. ,,Nu zijn dat er nog maar dertien, maar er ligt wel 700 kilometer spoor te roesten.''

Jansen onderstreept de sociaal-maatschappelijke functie van het openbaar vervoer. ,,Een individu moet altijd gebruik kunnen maken van openbaar vervoer. Hij moet niet hoeven bellen voor een bus of taxi. Omdat Noordned commercieel is, zal de belbus op onrendabele trajecten zijn intree doen. Je komt dan in een neerwaartse spiraal terecht, waardoor grote delen van Nederland uiteindelijk zonder openbaar vervoer komen te zitten. We vragen de NS-directie: 'stop even met Noordned' en geef de politiek de ruimte. De Tweede Kamer is van samenstelling veranderd en de linkse hoek is tegen openbare aanbestedingen.''

Noordned zou overigens oorspronkelijk begin 1999 operationeel worden, maar het leverde plannen voor de dienstregeling niet op tijd in bij de provincie Friesland. De provincie Friesland en Minister Jorritsma (Verkeer en Waterstaat) steunen de plannen voor Noordned. De provincie zal op 1 juni volgend jaar via een onderhandse aanbesteding Noordned de exploitatie van het Friese vervoer gunnen. Het betreft hier een experiment van zes jaar. In die periode moet volgens de provincie en het ministerie zijn aangetoond dat gecombineerd openbaar vervoer kwaliteitsverhogend werkt en meer reizigers zal trekken.

De NS-directie steunt het plan omdat het de werkgelegenheid van het personeel tenminste voor zes jaar gewaarborgd is. Het NS-personeel zal op vrijwillige basis overgaan naar Noordned en anders gedetacheerd worden vanuit de NS naar Noordned. De provincie Friesland ziet in Noordned een waarborg om ook de onrendabele lijnen, zoals Workum-Stavoren en Harlingen-Leeuwarden, in stand te houden. Dankzij Noordned is de Friese reiziger verzekerd dat hij tenminste één keer per uur in bus of trein kan stappen, zo werd bij de presentatie van de plannen in september 1997 gezegd.

FNV Bondgenoten, CNV en VHS (Vereninging van Hoger Spoorwegpersoneel) sloten vorige maand een akkoord met de NS-directie, waarin werd afgesproken dat personeel niet verplicht is in dienst te treden van het nieuwe vervoerbedrijf. Mensen die dat willen, blijven in dienst van de NS en worden gedetacheerd bij Noordned. Uiterlijk per 1 januari 2000 moet er een nieuwe CAO voor de gehele openbaar vervoerbranche zijn afgesloten, als de marktwerking tenminste wordt verwezenlijkt.

De NS-directie liet de FSV eerder deze week weten niet te kunnen ingaan op de vraag om de plannen voor Noordned voorlopig op te schorten. ,,Dit zou betekenen dat wij (..) een onderhandse gunning voor Noordned laten lopen om vervolgens het vervoer in Friesland mogelijkerwijs kwijt te raken'', aldus algemeen directeur Huisinga in een brief aan de vakbond. Gedeputeerde Staten van Friesland nemen 30 mei een beslissing over de komst van Noordned. Op 1 juli buigen Provinciale Staten zich over de ingediende dienstregeling.