Dossier Spoorwegen

Nieuws

Nederlandse Spoorwegen

Overheid

Overige partijen

Knelpunten

Discussie

Documenten

Links

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 7 MAART. 'Nee', zeiden de FNV-leden tegen een akkoord dat hun voorman met de NS-directie had gesloten. Andries van den Berg is onderhandelaar van een ,,onberekenbare achterban''.

Het zullen ,,moeilijke en emotionele discussies worden'', voorzag FNV-bestuurder Andries van den Berg eind januari. In het gebouw van de 'Utrechtse kegelbond' stemden de zogenoemde kaderleden in met een akkoord dat de FNV-onderhandelaar na moeizame besprekingen had gesloten met de directie van de Nederlandse Spoorwegen. 'Variatie' was het kernwoord van dit akkoord. Zonder de overeenkomst van vorig jaar (rondje om de kerk') open te breken, komt er meer afwisseling voor de machinisten en conducteurs op kleinere standplaatsen.

De kaderleden gaven in Utrecht het groene licht; nu moest het akkoord nog worden voorgelegd aan de leden. Van de 41 kaderleden zou ruim zestig procent het akkoord met een positief advies voorleggen aan hun achterban (vijf kaderleden stemden tegen en elf onthielden zich van stemmen). Bij zo'n stemverhouding is een ledenraadpleging meestal een formaliteit. Immers, wanneer de leden het akkoord afwijzen, staan hun vertegenwoordigers (de kaderleden) en hun onderhandelaar (Van den Berg) in hun hemd. En dat gebeurde maandag.

Van den Berg heeft - na 27 bijeenkomsten waarbij machinisten en conducteurs werden geïnformeerd over 'ons vredesinitiatief' - de 4.477 leden gevraagd schriftelijk te stemmen. Veertig procent (1775 leden) maakte daarvan gebruik. Van deze leden waren er 1003 (58 procent) tegen het plan. 610 FNV'ers (34 procent) stemde voor en 162 (8 procent) onthield zich van stemmen.

Een pijnlijke nederlaag voor de FNV-onderhandelaar, die met het 'vredesinitiatief' zijn nek had uitgestoken. De categorale spoorwegvakbond VVMC (3.750 leden) zag niets in deze besprekingen en weigerde mee te onderhandelen. De leden van de CNV-bedrijvenbond (2.800 leden) en de VHS (319 leden) gaven hun goedkeuring.

,,De poging om het conflict tussen het personeel en de NS-directie te beëindigen, is mislukt'', constateert Van den Berg een dag later. ,,De leden hebben geen vertrouwen in de directie. Maar ze hebben tijdens de 27 bijeenkomsten niet het vertrouwen in mij opgezegd.'' Volgens hem heeft de ,,uiterst negatieve opstelling'' van de VVMC de stemming onder de FNV-leden bepaald. ,,Ze hebben alleen maar oppositie gevoerd en dat heeft de sfeer onder de FNV'ers negatief beïnvloed. Onze achterban is onberekenbaar.''

Van den Berg (41, twaalf jaar vakbondsman, en onderhandelaar namens veertig procent van de personeelsleden bij NS Reizigers) is de opvolger van Leo Vlek. In het voorjaar van 2000 stapte Vlek op, omdat hij zich door zijn achterban in de steek gelaten voelde. Als FNV-onderhandelaar stemde hij in met het reorganisatie-plan 'Bestemming Klant'. Onderdeel daarvan is het omstreden 'rondje om de kerk'. Vlek vond dat hij een goed akkoord had gesloten en dat zijn achterban hem in de steek liet. In een 'afscheidsbrief' waarschuwde hij ,,dat eigenbelang van leden weleens desastreus kan zijn voor het collectieve belang''.

,,Ik ben nog niet toe aan een afscheidsbrief'', schertst Van den Berg. ,,Maar toen ik de uitslag van de stemming hoorde, schoot Leo wel even door mijn gedachten.'' De komende weken worden volgens hem cruciaal. Houdt NS vast aan invoering van de plannen per 10 juni, dan volgen er ,,spijkerharde acties'', zo verwacht hij. ,,Wilde stakingen en bovendien heb ik vernomen dat het personeel zich collectief ziek wil melden.'' De FNV kan de stakingen niet steunen, omdat ze juridisch zijn gebonden aan het basisakkoord, waar de handtekening van Vlek onder staat.

In een brief aan de directie vraagt Van den Berg om de plannen ,,op ijs'' te zetten. Om het vertrouwen te herwinnen, moet de NS-directie ,,met brede lagen van het betrokken personeel'' een alternatief ontwikkelen. En daar is haast bij. De NS-directie krijgt van de FNV nog veertien dagen de tijd.