Dossier Spoorwegen

Nieuws

Nederlandse Spoorwegen

Overheid

Overige partijen

Knelpunten

Discussie

Documenten

Links

Door onze correspondent ANDRÉ RITSEMA
UTRECHT, 6 JAN. De vakbonden en de NS wilden gisteren samen een pakket aan maatregelen presenteren om de agressie in de trein terug te dringen. Dat lukte, zij het moeizaam.

Om half drie 's middags is de eerste schorsing. L. Vlek van FNV Bondgenoten komt fris naar beneden. Het gaat goed, zegt hij opgewekt, het zal waarschijnlijk wel lukken om vandaag spijkers met koppen te slaan. ,,De toon is goed, de sfeer constructief.''

Dan gaat hij weer naar boven, naar de elfde verdieping van het NS-gebouw in Utrecht, waar de vakbonden en de ondernemingsraad met een delegatie van de NS-directie al sinds twaalf uur vergaderen over maar één agendapunt: de agressie in de trein en hoe die te beteugelen. De inzet is duidelijk: alle partijen samen moeten tot een plan komen, waarmee de agressie in de trein kan worden teruggedrongen. Zo kan het niet langer, is de teneur. Dat er juist afgelopen maandag een conducteur is neergestoken, is voor de partijen een extra stimulans tot daden te komen.

Al snel blijkt echter dat - ondanks de optimistische geluiden van Vlek - het nog knap lastig is tot elkaar te komen. Er blijken twee belangrijke struikelblokken: het inzetten van een tweede hoofdconducteur op agressietreinen (en wat te doen als deze niet inzetbaar is) en de vorming van ,,mobiele controleploegen'', die als een soort vliegende brigades in snel tempo risico-treinen doorkruisen op zoek naar zwartrijders. De bonden willen dat deze teams uit vier mensen bestaan. ,,Anders kun je nog te weinig doen tegen zwartrijders die agressief reageren'', zegt Vlek. Hij beschouwt deze maatregel als cruciaal. Nadat hij in een eerdere schorsing nog liet doorschemeren dat een team van drie mensen wellicht ook mogelijk zou zijn, komt hij - al aardig vermoeid - tegen achten met zijn aangescherpte versie: het is voor de NS slikken of stikken, met minder dan vier medewerkers hoeft het wat betreft de bonden niet.

De vergadering begint nu echt uit te lopen. De delegaties, in totaal vijftien mensen, zijn het vrij snel eens over een groot aantal maatregelen, variërend van verscherpte camera-toezicht tot kaartcontrole op de perrons. De twee grote knelpunten zorgen voor langdurig oponthoud en ferme schorsingen. Niet dat de sfeer op zich minder goed wordt, zegt Vlek nog maar eens om kwart over elf 's avonds. ,,We proberen er echt gezamenlijk uit te komen. Normaal zijn het vergaderingen van een procentje meer, een procentje minder. Nu moeten we gewoon bij elkaar komen.'' Er is ook geen sprake van dreigen met acties. ,,We zijn allemaal van mening dat die maatregelen noodzakelijk zijn.''

In een nieuwe schorsing lijkt het erop dat het vastzit: de NS blijven van mening dat teams van twee mensen voldoende zijn, de bonden houden vast aan groepen van vier. Tegen half twee 's nachts wordt het onduidelijker. Eerst is er het bericht dat de partijen de gesprekken staken en nu schorsen om te bepalen wanneer ze verder gaan. Maar dan wordt het beneden opnieuw stil. ,,Er wordt weer vergaderd'', zegt een voorlichter van FNV Bondgenoten, die even met Vlek belt.

En dan, het is tien over drie, komt Vlek naar beneden. Hij ziet er uit alsof hij in z'n eentje een dag als conducteur heeft gediend op een agressietrein. Maar zijn boodschap is positief. Er is een soort beginsel-akkoord. ,,We zijn eigenlijk overal uit en we gaan vanmiddag verder om de tekst op papier te zetten.'' De bonden hebben ,,voor 95 procent hun zin gekregen''. De NS zullen ,,vele tientallen miljoenen'' steken in een pakket aan maatregelen, waarin ook een (nog onbekend aantal) mobiele teams van vier mensen.''

Boven wacht directeur personeel en organisatie R. Lantin van de Spoorwegen tot Vlek is uitgesproken; dan laat hij zich halen door zijn persvoorlichter. Lantin zegt blij te zijn met het ,,constructieve overleg''. Veel concreter wordt hij echter niet. Hij wil niet reageren op de grootte van de teams, noch op de vraag of en waarom de NS nu wat dat betreft ,,om'' zouden zijn. ,,Er zijn nog geen concrete afspraken. Daar gaan we vanmiddag mee verder''. Duidelijk is wel dat de kosten van het pakket aan maatregelen door de NS worden gedragen. ,,We hebben hier een maatschappelijk probleem bij de kop. Wij moeten wij maximaal bijdragen aan een mogelijke oplossing.'' Mocht minister Netelenbos (Verkeer) een financiële bijdrage willen leveren, dan zal dat geld gebruikt worden voor uitbreiding van de maatregelen, zegt Lantin.