Twee miljard over op rijksbegroting

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 7 JAN. De begroting van de Nederlandse overheid heeft voor het eerst sinds 1973 een overschot. Het overschot bedraagt 0,25 procent van het bruto binnenlands product, omgerekend ruim 2 miljard gulden.

Dat heeft minister Zalm (Financiën) vanmorgen op een speciaal ingelaste persconferentie bekendgemaakt. Het overschot wordt veroorzaakt door meevallende inkomsten en uitgaven die lager zijn dan begroot. "De belasting- en premiebedragen zijn hoger dan gepland, de uitgaven lager dan gepland en ook de niet-belastinginkomsten (zoals Europese gelden) vertonen een overschot", aldus Zalm vanmorgen.

De op zichzelf historische gebeurtenis komt niet onverwachts. In de Miljoenennota van 2000 (september 1999) ging Financiën nog uit van een EMU-tekort (het tekort volgens de regels van de Europese Unie) van 0,6 procent, de Najaarsnota (november 1999) stelde dat bedrag al bij naar 0,2 procent van het bruto binnenlands product. Berekeningen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) gaven in juli vorig jaar aan dat Nederland het boekjaar 1999 met een overschot zou afsluiten.

De minister sprak van "een overschotje" en onderstreepte dat er van vergaande conclusies over nieuwe bestedingen nog geen sprake kan zijn. "Dit is een voorlopige eindrekening. Sommige betalingen die in de loop van januari binnenkomen, kunnen alsnog aan '99 worden toegevoegd", aldus Zalm. "Pas in april weten we welk deel van de meevallers structureel is."

De discussie over het verdelen van de meevallers was eind vorig jaar al op gang gekomen. Premier Kok wil met de PvdA en D66 extra uitgeven aan onder meer zorg en onderwijs. EU-bankpresident Duisenberg wil, net als de VVD, de staatsschuld versneld aflossen. Zalm zei de uitspraken van Kok niet tegenstrijdig te vinden met zijn eigen beleidsopvattingen. "We zullen de ruimte die er binnen de afgesproken regels is, onderzoeken", aldus Zalm. Hij erkende dat er ook meer geld beschikbaar komt voor uitgaven door in de begroting van 2001 uit te gaan van realistische ramingen voor de groei in plaats van aan het behoedzame scenario uit het regeerakkoord. Zalm (VVD) zei wel te voelen voor het aflossen van de staatsschuld. "Die is de laatste jaren als percentage van het bbp weliswaar afgenomen, maar in guldens nog niet. Als het overschot van nu enige betekenis heeft, dan kan ook de schuld in guldens omlaag."