BRUCE SPRINGSTEEN  BRUCE SPRINGSTEEN

[ NIEUWS | TEGENSPRAAK | AGENDA | SUPPLEMENT | ARCHIEF | TREFFERS | SERVICE ]
verlos mij uit het niets & verzoening & amerikaanse droom & grens-gevallen & naamloos beest & handvest & de ware amerikanen & aard der dingen

Handvest

Op Born To Run, de monumentale elpee - een samenvatting van twintig jaar jukebox openbaringen - waarmee hij in 1975 de rock 'n' roll-gemeenschap van een nieuw handvest voorzag, heeft hij nog een onwrikbaar vertrouwen in de rock 'n' roll als het Grote Voertuig voor het verwezenlijken van onze dromen, zoniet vandaag, dan toch in ieder geval morgen, of liever gezegd: Tonight! Het geloof in The Promised Land, daar gaat het om - en juist dat stelt Springsteen op de proef op "Darkness", wanneer hij, in het besef dat veel van zijn vrienden nog slechts met hun nagels aan de Amerikaanse droom hangen, en bij wijze van spreken al bijna de stad uit zijn, zijn wagen keert en de confrontatie aangaat met alle dingen die je in je leven van je kracht kunnen beroven, met de prijs die je betaalt als je niets hebt en alles wilt.

Op zijn volgende, The River, niet voor niets een dubbel-elpee, is de stemming van grimmige vastberadenheid die op "Darkness" overheerste uiteengevallen in de af en toe nogal geforceerd aandoende uitgelatenheid van iemand die koste wat kost vast wil houden aan zijn rock 'n' roll geloof enerzijds en anderzijds de wanhoop van iemand die voelt hoe alles, niet alleen zijn geloof, maar ook zijn hoop, zijn liefde en ten slotte zijn hele leven hem door de vingers aan het glippen is zonder dat hij daar zelf enige controle over lijkt te hebben. De hoofdpersonen op Nebrask a , de elpee die hij in 1982 thuis in z'n eentje op een bandrecorder opnam, en de meest genadeloos desolate plaat ooit verschenen is, zijn zelfs die wanhoop voorbij. In het volstrekte "wasteland" waarin zij zich bevinden komt er nog maar één principe bovendrijven: om met de jongen te spreken die tijdens een ritje met zijn meisje tien mensen had doodgeschoten en vlak voor zijn executie gevraagd werd naar het waarom, "Well sir, I guess there's just a meanness in this world". De songs op Nebraska zijn een soort worst case scenario's voor de gevolgen van het vastlopen van de Amerikaanse Droom maar ook voor het vastlopen van Springsteens eigen leven.

Dankzij de rock 'n' roll had hij zich weten te bevrijden uit de duisternis die hij van thuis had meegekregen, maar nu was hij op een donkere wolk gestoten, die hij niet meer met zijn gitaar kon verdrijven, omdat ze daarvan juist de schaduw was. "Crashing into the walls of the dream room," heeft hij dat zelf genoemd, en de enige manier om uit die met droom-restanten gecapitonneerde isoleercel te ontsnappen, was om zich, zoals hij op Nebraska heeft gedaan, tot op het bot uit te kleden - muzikaal, tekstueel, emotioneel. "Deliver me from nowhere" is op die plaat tot twee keer toe de slotzin van een song, verlos mij uit het Niets, en zijn grote jongensstem krimpt tot het nachtelijk gehuil van een gewond beest.

[ De ware Amerikanen ]

NRC Webpagina's © NRC Handelsblad (24 februari 1996 / web@nrc.nl)