De vrolijke kant van Amsterdam

Vanaf zaterdag staat Amsterdam twee weken in het teken van de Gay Games. Er worden honderdduizenden bezoekers verwacht, homo en hetero. De Gay Capital van Europa heeft de homoseksuele toerist m/v een veelheid aan café's en disco's te bieden. Van leer en fetish tot theater en stijldansen. Een inventarisatie.

HESTER CARVALHO

Feest bij het COC

Ik leid in mijn vrije tijd een volledig homoseksueel leven', zegt kunstenaar Frans Franciscus (39). Dat betekent dat hij sport, uitgaat en omgaat met vrijwel uitsluitend gelijkgeaarde mannen. Voor Carolien Faaij (35) geldt hetzelfde. Faaij, ambtenaar van beroep: ,,In mijn vrije tijd zoek ik plekken waar ik me prettig voel, en dat zijn meestal cafés, theaters en disco's die bedoeld zijn voor lesbische vrouwen.''

In Amsterdam bestaan twee culturen naast elkaar: een hetero en een 'roze', ofwel homo. Van tuinieren tot stijldansen, van voetballen tot uit eten gaan - wie als homoseksueel de locaties kent hoeft geen man/vrouw-paartje tegen te komen. Veel van het vertier wordt nog altijd georganiseerd door het COC. Deze vereniging werd in 1946 opgericht als de Wetenschappelijke Culturele en Ontspanningsvereniging Shakespeare Club (later afgekort tot Cultuur en Ontspannings Centrum) en biedt feesten, lezingen, belangenbehartiging en tijdschriften. ,,Het COC loopt als een rode draad door mijn leven'', zegt Carolien Faaij. ,,Als toevluchtsoord toen ik nog niet voor mijn lesbisch-zijn was uitgekomen en later als ontmoetingsplek. En nog steeds zie je nieuwe jonge meisjes hun weg er naartoe vinden.''

Restaurant Getto

In het Amsterdamse roze leven hebben mannelijke homoseksuelen de meeste keus; de lijst cafés, disco's, sportscholen, hotels, cruise-locaties (ontmoetingsplekken voor snelle seks) en reisbureaus is eindeloos. Niet altijd zijn deze gelegenheden per se bedoeld voor homo-mannen. Een restaurant als Hemelse Modder of een terras/restaurant als Kort is populair bij allerlei mensen, maar omdat de leiding zelf homoseksueel is en gelijkgestemde vrienden en bekenden trekt, staan ze in de gidsen wel als 'homo-locatie' opgenomen. Op lesbiennes gerichte initiatieven hebben vaak een minder horeca-achtig en meer cultureel karakter: in de sfeer van zang, dans en toneel. En wat er nog niet is, richten de vrouwen zelf op. Zoals Pien Produkties, het theaterimpressariaat dat Carolien Faaij drie jaar geleden opzette omdat ze vond dat in Amsterdam te weinig theaterstukken met lesbische thema's te zien waren. ,,Homoseksuele mannen promoten zichzelf beter. Zij bereiken dat podium wel. Daarom werd het tijd dat iemand de vrouwen een beetje steunde.'' Faaij verkoopt voorstellingen, is zakelijk leider en doet de financiën van bijvoorbeeld Theatergroep Rood, die een paar jaar geleden een lesbische versie bracht van Grease.

Faaij doet tijdens de Gay Games mee aan het onderdeel 'stijldansen'. Dat leert ze bij Step By Step, een dansschool speciaal voor 'uniparen' (man/man, vrouw/vrouw). En eens in de twee maanden organiseert Carolien Spotlight, een feestavond met muziek en toneeloptredens in het COC, waar dj Dees 's nachts plaatjes draait. Al is het uitgaans-aanbod kleiner dan voor mannen, er is elk weekeinde wel een lesbische party te vinden, zegt Faaij. ,,Maar omdat het er dan maar één is, vallen wij niet uiteen in scenes, zoals je bij de mannen ziet. Allerlei soorten vrouwen, oud en jong, butch en femme, opgetut of neutraal, lopen door elkaar heen. Dat bevalt me wel.'' Sommige avonden richten zich op een bepaalde doelgroep. Zo wordt in Akhnaton maandelijks De Brug georganiseerd voor vrouwen boven de vijfendertig, en geeft het COC feesten speciaal voor dertigplus. De Pussy Lounge in discotheek RoXY trekt vooral '16- met blote navel', zegt Carolien Faaij, al is het daar niet per se voor bedoeld. 'Lesbische terrassen' kent ze niet in Amsterdam, en ook het aantal cafés en restaurants is schamel: Saarijn, Vandenberg en Vivelavie om te drinken, en La Strada voor het eten, maar daar komen ook mannen-homo's.

Sportschool Splash

Het op mannen gerichte horeca-aanbod is zo groot dat er moeiteloos verschillende typen te onderscheiden zijn: ruig in de Warmoesstraat, jolig rond de Halvemaansteeg en gestroomlijnd in de Reguliersdwarsstraat. Ooit gold de Kerkstraat als 'homostraat' maar inmiddels heeft de (oudere) op het bruine café gestelde homo zich verplaatst naar de cluster bars rond de hoek Amstel/Halvemaan- steeg, zoals De Amstel Taveerne, Entre Nous, Monopole Taveerne, De Steeg en Le Shako. De afgelopen vijftien jaar heeft de Reguliersdwarsstraat zich ontwikkeld tot all-round uitgaansstraat met bars (Havana, April, Reality), disco's (Exit, en het niet exclusief homoseksuele Richter), restaurant (Garlic Queen, al geldt hier: meer 'garlic' dan 'queen') en winkels met prikkelend ondergoed (Mantalk, De Stringslip). Rond borreltijd wordt de straat geblokkeerd door een jeugdig publiek, veelal in spijkerbroek met wit T-shirt of overhemd, dat zich voorbereidt op een lange nacht. Na twaalven bezoekt men de RoXY (op woensdag met speciale gay-night) of de iets verderop gelegen iT. De iT trekt afgetrainde mannen zonder bovenkleding. ,,Als volslanke eind-dertiger heb ik er weinig te flirten'', zegt Frans Franciscus. Behalve om haar 'hard bodies' staat de iT ook bekend om de travestieten, in het publiek en als werknemer (toiletdames en snoep/sigarettenver koopster). Maar volgens Franciscus is de homo-scene in het algemeen nu niet zo extravagant: ,,Voor de bijzonder uitgedoste freaks moet je niet meer bij de homo's zijn. Daarvoor is de scene te 'bovengronds'.''

Franciscus voelt zich het meest thuis in de Warmoesstraat. De daar gevestigde bars (Club Jaecques, Argos, The Eagle, Dirty Dicks) en disco (Cockring) gelden als 'leer'- of 'fetish'-clubs, wat wil zeggen dat er een dress code geldt van leer, rubber of naakt. De meeste clubs hebben dark rooms en de sfeer is 'seksueel geladen', zegt Franciscus. Al zit praten over seks 'in het pakket', aldus Franciscus, hij gaat er graag gewoon een biertje drinken en plannen maken voor nieuwe schilderijen. ,,In een bar als Argos kan alles, maar toch vind ik het geen vleesmarkt. Als een van de besnorde, kale bezoekers iets van je wil, vragen ze het op de man af. Het gaat er daar niet om hoe groot je lul is of hoe dik je buik.''

In de Warmoesstraat is een restaurant waar homovrouwen en -mannen komen (Getto) en er zijn verschillende leerwinkels voor de juiste attributen (Master Leather, Mr B). De beste leerfeesten worden georganiseerd door het COC, vindt Franciscus, met grote verscheidenheid in het publiek, een gemoedelijke sfeer en allerlei voorzieningen, zoals slings (een soort hangmatjes), glory holes (om lichaamsdelen doorheen te steken) en plasseksbassins.

Vrouwencafé Vandenberg

De mannelijke homoseksuelen zijn 'body conscious', een trend die zo'n tien jaar geleden overwaaide uit Amerika. Waar de meeste lesbiennes zich pas sinds een jaar of vijf met hoge hakken en make-up willen vertonen, zitten de mannen trouw in de sportschool hun figuur te corrigeren. Sportschool Mandate profileert zich nadrukkelijk als 'homoseksueel' en laat uitsluitend mannen toe. Trainer/mede-eigenaar Rob Bruinsma noemt de zaak in de eerste plaats een sportgelegenheid, maar 'er kunnen zich natuurlijk ontmoetingen voordoen'. Ook A Bigger Splash en Sporting Club Leidseplein zijn geliefd bij homoseksuele mannen.

Maar volgens Franciscus is het tij kerend. Al zijn er nog genoeg mannen die met trainen en behulp van anabole steroïden hun torso oppompen en de heupen afsmallen, de 'beer' is in opkomst. ,,Dat hangt, denk ik, samen met de zorg om aids. Dun en mager staat tegenwoordig voor 'ongezond' en mollig voor 'gezond'. In Amerika noemen ze dikke mannen 'bears', behaarde mannen heten 'huggy bears'.

Al zijn de beren in de iT nog niet bepaald in de meerderheid, in de leerscene zie je ze komen.''. En het COC zou het COC niet zijn als voor deze groepering niet al een werkgroep in het leven was geroepen; Dikke Maatjes voor zware en eventueel sterk behaarde mannen, compleet met gezelligheidsbijeenkomsten, oftewel bearhugs.

Foto's: Cleo Campert

Meer informatie en adressen