Websites als PlanetOut en nieuwsgroepen als nl.roze zijn belangrijke ontmoetingsplekken geworden in de homoseksuele wereld. ,,Juist het semi-anonieme van Internet maakt het communiceren makkelijk.''

MARIE-JOSÉ KLAVER

Een bankdirecteur wordt ontslagen omdat een collega denkt dat hij homoseksueel is. Zes grote televisiestations vinden een reclamespotje met twee zoenende mannen te erg en weigeren het uit te zenden.

Recente voorbeelden uit de Verenigde Staten, maar bijna overal wordt door de media, en vaak ook door klasgenoten en ouders, vijandig op homoseksualiteit gereageerd. Dat maakt het voor jongeren niet gemakkelijk om in de openbare bibliotheek een boek over homoseksualiteit te lenen of bij de lokale boekhandel een homotijdschrift te kopen - stappen die meestal vooraf gaan aan het uitkomen voor de eigen homoseksualiteit in familie- en vriendenkring.

Internet biedt jongeren niet alleen de mogelijkheid om zich anoniem te informeren over homoseksualiteit, maar biedt ook een ontsnapping aan de vele stereotyperingen van homoseksuelen die de reguliere media aanbieden. De laatste jaren zijn er talloze informatieve websites, discussiefora, mailinglijsten en chatboxen voor homoseksuelen ontstaan. ,,Juist het (semi-)anonieme van Internet maakt het makkelijker om over homoseksualiteit te praten. Ik heb al met heel wat jongens meegemaakt dat ze er via Internet wat makkelijker over konden gaan doen'', vertelt Tigran Spaan.

PlanetOut

Spaan (32), taalkundig onderzoeker aan de Universiteit van Utrecht, voelde zich jarenlang gedwongen zijn seksuele geaardheid voor zijn omgeving verborgen te houden. Internet speelde een belangrijke rol bij zijn coming out-proces, vertelt hij per e-mail.

,,Pas op mijn 29e wist ik zeker dat ik als nicht verder wilde.'' Via Internet kwam hij in contact met andere homoseksuele mannen en vrouwen. Voor het uitgaansleven is hij te verlegen. ,,Wat ik wel doe is uitgebreid corresponderen. Over relaties, losse contacten, uitgaan, onzekerheid. Via email.''

Tigrans verhaal is te lezen op de coming out-pagina van Anco Smit (www.xs4all.nl/~anco).

Smit heeft op zijn homepage een twintigtal coming out-verhalen verzameld van Nederlandse lesbo's en homo's. ,,Ik ben zelf vrij laat uit de kast gekomen'', vertelt de 36-jarige informaticus. ,,Ik was bang dat als ik het ooit zou vertellen, de doos van Pandora open zou breken en ik de rest van mijn leven op straat nagewezen zou worden.'' Die angst zou tot zijn 27e duren, tot een vriend hem ,,uit de kast trok''. Om anderen te helpen bij hun coming out richtte Anco Smit de Nederlandse nieuwsgroep nl.roze op. ,,Ik wou dat ik indertijd een dergelijke bron van informatie had gehad. Ik denk dat ik me een stukje minder eenzaam had gevoeld.''

Tigran Spaan is een van de vaste "bewoners' van de groep. Bijna dagelijks neemt hij aan de discussies in de groep mee. De contacten tussen de verschillende deelnemers aan nl.roze beperken zich overigens niet tot het virtuele. Regelmatig gaat een groepje "rozenaren', zoals ze zichzelf noemen, uit eten.

Megan Smith nam drie jaar geleden ontslag bij het automatiseringsbedrijf General Magic om een virtual community voor lesbo's en homo's op te zetten bij de de onlinedienst Microsoft Network (www.planetout.com). Al snel was PlanetOut ook gratis via het World Wide Web toegankelijk. PlanetOut is met tientallen discussiefora en chatboxen een levendige ontmoetingsplek voor lesbische vrouwen en homoseksuele mannen. Behalve een ontmoetingsplek is het ook dé plek op het web voor nieuws over antidiscriminatiewetgeving, boeken en films. De site wordt maandelijks door 425.000 mensen bezocht. Het bereik van PlanetOut is daarmee groter dan dat van de populaire homo- en lesbotijdschriften Advocate, Out en Girlfriends.

PlanetOut vult een belangrijk gat in de markt, ontdekte Smith de afgelopen jaren. Homoseksuelen die niet in de grote steden wonen of bang zijn om een boek of een video met een roze thema te kopen, bestellen via PlanetOut en masse literatuur, muziek en films. De site biedt zowel boekrecensies als een reusachtig filmarchief.

All over me, een film die via PlanetOut te koop is.

In het Civic center van PlanetOut hebben homoseksuele burgerrechtenorganisaties als Digital Queers en de International Gay and Lesbian Human Rights Commission onderdak gevonden. In de Verenigde Staten is homoseksualiteit in sommige staten strafbaar. Digital Queers helpt lokale homo-organisaties om via Internet hun strijd voor gelijke rechten te coördineren.

Amnesty International verwacht dat de digitale media een belangrijke rol gaan spelen in de strijd om de mensenrechten, nu steeds meer landen toegang tot het Net hebben. Informatie is macht. Hoe sneller informatie over schendingen van mensenrechten verspreid kan worden, des te eerder kan er actie worden ondernomen. In het kader van de Gay Games in Amsterdam organiseert Amnesty volgende week een aantal seminars over homoseksualiteit en mensenrechten.

Frank Stevens van de homo-groep van Amnesty vertelt dat het storm loopt met de aanmeldingen voor de workshop over online-activisme. ,,Er komen mensen uit Tobago, Trinidad, Turkije en Namibië.'' Onder leiding van Internetdeskundigen van de Maatschappij voor Oude en Nieuwe Media zullen de deelnemers leren hoe ze een webpagina maken en efficiënt gebruik kunnen maken van e-mail.