T V V O O R A F :
De hersenpan van een rotjong
DANIELLE PINEDO
Als foetus schopte Danny al
alsof zijn leven ervan afhing. Eenmaal ter wereld, werd het er niet
beter op. Danny is amper acht als hij het keukeninterieur met een
schaar vernielt, het vloerkleed met een heet strijkijzer bewerkt, de
cavia van zijn zus doodt en een leerkracht in het gezicht slaat. En dat
alles in razend tempo. "We gaan van het ene rotmoment naar het andere,
er zit geen pauze tussen, alles draait om Danny," roept zijn moeder
wanhopig. Volgens zijn vader is Danny an evil little bastard.
"Zoiets als dat kind uit The Exorcist, maar dan een jongen."
Danny, voortreffelijk vertolkt door de jonge Eric Byrne, is de
hoofdpersoon in de 3-delige Britse dramaserie Kid in the corner,
die de komende zondagavonden bij de Vara te zien is. In het eerste deel
lijkt hij nog onder te brengen in de categorie 'moeilijk opvoedbare
kinderen', waarvan iedere klas er wel een paar telt. Maar gaandeweg
wordt duidelijk dat Danny's gedrag symptomatisch is, en dat er een naam
voor bestaat: ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), soms
vereenvoudigd tot 'Altijd Druk, Héél Druk'.'ADHD is een
van de meest voorkomende psychiatrische kinderziektes van deze tijd.
Naar schatting drie procent van de minderjarigen lijdt eraan. De meeste
artsen definiëren ADHD als een grotendeels erfelijk bepaalde neuro-
biologische aandoening waarbij sommige hersendelen slecht functioneren.
Deze hersenstoornis vertaalt zich in concentratieproblemen en impulsief,
dan wel hyperactief gedrag. Of, zoals Danny het voor zijn vader
samenvat : "Als ik mij verveel, scheurt mijn hersenpan door de midden."
En, na een korte stilte: "Wat dacht je van een pleeggezin, pap?"
Zover komt het nooit, want ondanks zijn onhandelbaarheid gaan Danny's
ouders tot het uiterste om hem thuis te houden. Achtereenvolgens
bezoeken zij de huisarts ("ouders leggen vaak grote druk op hun
kinderen om perfect te zijn, geef hem meer tijd"), de relatietherapeut
("u komt uit zulke verschillende milieus, levert dat geen problemen op
bij de opvoeding?") en de kinderarts (" Danny is slechthorend, mogelijk
is dat een verklaring voor zijn gedragsproblemen"). Pas na een
toevallige ontmoeting met een vrouw wier kleinzoon ADHD heeft, worden
Theresa en Alex Letts op een ander spoor gezet. En dan is de diagnose
snel gemaakt.
Daarmee komen we meteen terecht in een maatschappelijk relevante
discussie, want hoe behandel je kinderen met ADHD? In de praktijk
blijken er onvoldoende richtlijnen te bestaan voor kinderartsen,
gedragswetenschappers en huisartsen hoe de ziekte te behandelen.
Met name de toediening van het middel methylfenidaat - beter bekend als
Ritalin - lijkt effect te hebben, maar de bijwerkingen op de langere
termijn zijn nauwelijks onderzocht. Eind vorig jaar sprak de
Gezondheidsraad in een advies aan minister Borst nog haar zorg uit dat
het middel "te snel" wordt voorgeschreven. Bij verkeerd gebruik kan
Ritalin dezelfde effecten hebben als harddrugs. Volgens de Verenigde
Naties wordt het middel op Amerikaanse scholen steeds vaker gesnoven en
verhandeld.
Bij Danny lijkt Ritalin goed aan te slaan, al vraagt zijn vader zich af
of hij er niet té dociel van wordt - "hij maakt nu zelfs zijn
huiswerk". Zijn voorgevoel blijkt te kloppen, want naarmate Danny zich
meer aanpast, neemt ook de innerlijke onrust en vertwijfeling toe. "Ik
ben een mislukkeling", werpt hij zichzelf aan het einde van deel twee
toe, waarna het verhaal een plotselinge wending neemt.
In Groot-Brittannië sleepte Kid in the corner meerdere
prijzen in de wacht - waaronder een Mental Health Media Award - en ook
recensenten zwaaiden de makers niets dan lof toe. Tony Marchant, die
zeven maanden research deed en zelf vader is van een autistische zoon,
werd uitgeroepen tot "een van de meest interessante Britse
scriptschrijvers van dit moment". Ook de 30.000 telefoontjes die
Channel 4 direct na uitzending ontving toonden aan dat Kid in the
corner bij vele Britten een gevoelige snaar had geraakt. In
Nederland zal dat niet anders zijn.
Kid in the corner, zondag, Vara, Ned.3, 22.35-23.28u.