OUDERS WILLEN WETEN waar hun kinderen naar kijken, zodat ze het kijkgedrag eventueel kunnen bijsturen. Ze willen weten hoeveel seks er in een film voorkomt, hoe gewelddadig een computerspelletje is, hoeveel er wordt gevloekt in een tv-programma, of hoe angstaanjagend een videofilm is.

Dat zegt het Nederlands Instituut voor de Classificatie van Audiovisuele Media ( NICAM), dat het ouderlijke verlan gen naar informatie ontleent aan een NOS Kijk- en Luiste ronderzoek uit 1999. Dus introduceerde het NICAM vorige week het classificatiesysteem Kijkwijzer. Eerst voor bioscoopfilms, later dit jaar voor andere media. Pictogrammen in combinatie met leeftijdsaanduidingen wijzen op mogelijke schadelijke invloeden. Een mondiale primeur is de zelfregulering: door het invullen van een gestandaardiseerde vragenlijst vellen medewerkers uit de audiovisuele branche zelf het oordeel over hun productie.

Het CDA vreesde onbetrouwbare oordelen, maar die zelf regulering blijkt vooralsnog niet het probleem van Kijkwijzer. Het probleem is de slechte voorbereiding, en de geringe samenwerking tussen de betrokken partijen. In advertenties van bioscopen worden de pictogrammen niet vermeld. Oude leeftijdsaanduidingen van de opgeheven Filmkeuring worden nog gebruikt, maar zijn niet te onderscheiden van de nieuwe etiketten. De coderingen zijn zelfs niet te vinden op de website van het NICAM. Distributeurs beklagen zich over absurde coderingen die ze moeten geven aan kunstzinnige films en enkele filmtheaters boycotten daarom Kijkwijzer. Een week na de introductie is Kijkwijzer een zooitje.

JE KUNT HET niet eens zijn met de pictogrammen - een spinnetje betekent angst, vier voetjes betekenen seks. Je kunt je vrolijk maken over de vragenlijst - heeft het opdringen van seksuele handelingen negatieve gevolgen voor de dader? hoe vaak is er sprake van fantasiewezens die zich bedreigend gedragen? Je kunt je afvragen of zo'n classificatie überhaupt zin heeft, bijvoorbeeld omdat internet niet gekeurd kan worden, of omdat de leeftijd van jonge bioscoopbezoekers toch niet wordt gecontroleeerd. Dat laatste is overigens strafbaar: de bioscoopexploitant die te jong publiek toelaat bij een 16+-film, loopt het risico van maximaal een jaar gevangenisstraf. Ook al geldt in dezen het Hollandse gedoogbeleid, vrijblijvend is Kijkwijzer allerminst.

Ondanks dergelijke kanttekeningen is de semi-objectieve Kijkwijzer een betere optie dan de arbitraire Filmkeuring, die door niemand nog serieus werd genomen. Daarom is het onbegrijpelijk dat het nieuwe keuringssysteem, in ontwikkeling sinds eind 1999, zo slordig is geïntroduceerd. Met als gevolg dat Kijkwijzer zijn belangrijkste taak, het informeren van ouders, niet waarmaakt.

Zie ook:

'Kijkwijzer heeft geen enkele zin' (26 februari 2001)
Waarschuwing bij schadelijke films en tv- programma's (16 februari 2001)
De branche doet zijn best (16 februari 2001)