De uitbraak van het zeer besmettelijke mond- en klauwzeervirus bij Brits vee, veroorzaakt ook in Nederland onrust. De ziekte brak hier voor het laatst uit in 1983. Boeren die dat hebben meegemaakt, pleiten voor inenting van het vee.

Door onze correspondent KARIN DE MIK

NAGELE, 23 FEBR. Zijn eerste gedachte toen hij van de uitbraak van mond- en klauwzeer in Engeland hoorde: "Als het hier maar niet weer komt. " Alle honderd koeien van veehouder Theo Veerbeek uit Nagele (gemeente Noordoostpolder) werden in december 1983 afgevoerd, nadat op zijn bedrijf de uiterst besmettelijke virusziekte was vastgesteld. "Het was net na Kerst. Ik zag in de stal een koe die niet wilde vreten en zwak op de poten stond." De gealarmeerde veearts constateerde mond- en klauwzeer. Het ruimen van zijn bedrijf hoopt Veerman nooit meer mee te maken. "Het deed zeer. De meeste dieren had ik geboren zien worden."

De enige oplossing om een uitbraak van tongblaar te voorkomen is nu preventief te gaan inenten, zegt hij stellig. Het inentingsprogramma tegen de ziekte werd begin jaren negentig afgeschaft. Veerman: "Het buitenland wil geen vlees waar een inentingsstof in zit. Je kunt niet zien of het om een dode of levende afweerstof gaat." Hij staat achter de door minister Brinkhorst genomen maatregelen. "Het virus kan zich razendsnel verspreiden en we importeren veel schapen en varkens uit Engeland."

Veerbeek verwacht niet dat het vertrouwen van de consument in de vleessector opnieuw een knauw krijgt. "Ach, die heeft met de varkenspest en BSE al heel wat over zich heen gekregen. Dit is een gewone virusziekte die niet kan overgaan op de mens." Veerbeek zegt niet te weten welke voorzorgsmaatregelen hij zelf zou moeten treffen. "Ik kan mijn boerderij moeilijk in plastic inpakken. Ik verzorg mijn vee zo goed mogelijk, verder kun je weinig doen." Bij Veerbeeks overburen, op het akkerbouwbedrijf van de familie Habets, komen de herinneringen aan de uitbraak van mond- en klauwzeer op hun bedrijf deze dagen weer naar boven. Zeventien jaar geleden werden 45 koeien en 120 varkens afgemaakt. "Mijn man zag dat een koe schuim op zijn bek had. Twee jongere dieren hadden hun bek vol blaren", herinnert boerin Ineke Habets zich. De oudere runderen waren ingeënt tegen mond- en klauwzeer; de jongere dieren nog niet. Aanvankelijk werd eerst het jongvee afgevoerd, later volgden de volwassen koeien. "Het was verschrikkelijk toen ze weggingen. We hadden onze veestapel zelf opgebouwd met acht koeien uit de stal van mijn schoonvader", vertelt Habets. "Met elk dier hadden we een band." Drie maanden hadden ze geen vee. "Alles moest worden ontsmet. Ook een deel van de aardappelen werd afgevoerd, omdat mijn man daar overheen was gelopen."

Gerlof Bleeker uit het Friese Tzummarum maakt zich weinig zorgen. Hij werkt ruim dertig jaar als boer en heeft een gemengd bedrijf. Op zijn staldeur hangt een bordje: "voeten ontsmetten". Ervoor staat een witte bak met chloor. "Al jaren", verduidelijkt hij. "Indertijd om koeiengriep niet te verspreiden. Veeartsen en veekopers gaan van het ene naar het andere bedrijf. Wie de stal in gaat, moet even met de schoenen de bak in." Bleeker heeft 130 melkkoeien, nog eens 130 stuks jongvee en tevens ongeveer 200 rammen. "De kans dat het virus zich hier verspreidt, is niet zo groot", denkt hij. "Ik zit hier tussen de akkerbouwbedrijven." Net als Veerbeek pleit hij voor het inenten van koeien tegen mond- en klauwzeer. "Het is een verschrikkelijk besmettelijk virus, dat ook door de lucht kan worden vervoerd. Als de ziekte in Nederland uitbreekt, is de ramp niet te overzien." Extra maatregelen neemt hij niet. " Je moet alleen geen vreemd vee aankopen. Dan zoek je het gevaar op." Dat hij zijn afgemeste rammen volgende week, gezien het verbod op het samenbrengen van vee, niet naar de Leeuwarder veemarkt kan brengen, vindt hij niet erg. "Ik hou ze gewoon wat langer op mijn bedrijf. De prijs is toch al slecht. Voor een ram krijg ik maar 250 gulden."

Zie ook:

Brinkhorst gelast alle runder- en varkensmarkten af (22 februari 2001)