Door onze redacteur JOOP MEIJNEN

NICE, 10 DEC. Op de Europese top in het Zuid-Franse Nice over de bestuurlijke hervorming van de Europese Unie is het zondag tot een botsing gekomen tussen Nederland en België. De Belgen konden zich niet vinden in een voorstel van fungerend EU-voorzitter Frankrijk om Nederland in het besluitvormende orgaan van de EU, de Raad van Ministers, een stem meer toe te delen. Na de confrontatie trok Frankrijk het voorstel weer in.

De regeringsleiders van de vijftien landen van de Europese Unie blijven na bijna vier dagen onderhandelen verdeeld over de bestuurlijke inrichting van de Unie. Nog niet eerder duurde een Europese top zo lang.

De bestuurlijke hervorming is nodig met het oog op de uitbreiding van de EU met landen in Midden- en Oost-Europa, voorzien vanaf 2004. De discussie spitst zich toe op drie onderwerpen, die alle te maken hebben met de machtsverdeling in de EU: de omvang en samenstelling van de Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de EU), de herverdeling van de stemmen tussen de landen in de Raad van Ministers (het besluitvormende EU-orgaan) en de verdere beperking van het vetorecht.

In de loop van zaterdag tekenden zich op het eerste punt, de omvang en samenstelling van de Commissie, de contouren van een overeenkomst af. Over beide andere hete hangijzers bleken de lidstaten nog zeer verdeeld. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, V'edrine, zei gisteravond dat een akkoord ,,moeilijk, maar mogelijk" is. De Nederlandse premier Kok zei dat pas van een akkoord kan worden gesproken als de lidstaten het over ,,het totaalpakket" eens zijn.

De botsing tussen Nederland en België had plaats nadat het Franse voorzitterschap had voorgesteld de vier grote landen in de toekomst 30 stemmen (nu 10) in de Raad van Ministers te geven, Spanje 28 stemmen (nu 8), Nederland 12 (nu 5) en België, Portugal en Griekenland 11 stemmen (nu 5, evenveel als Nederland). Bij België en Portugal stuitte dit op onoverkomenlijke bezwaren, waarna Frankrijk het voorstel introk.

Duitsland, dat zijn grotere inwonertal ook graag uitgedrukt had gezien in meer stemmen in de Raad, kon er zich uiteindelijk wel in vinden. Duitsland krijgt zijn zin met een nieuwe regeringsconferentie in 2004 over de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen Brussel en de lidstaten. In dat jaar bekleden achtereenvolgens Nederland (januari tot en met juni) en Luxemburg (juli tot en met december) het roulerend voorzitterschap van de EU. De leiding van die regeringsconferentie ligt derhalve in handen van beide landen.

Het bijna-akkoord over de omvang en samenstelling van de Europese Commissie komt er op neer dat de vijf grote EU-landen in 2005, als de zittingstermijn van de huidige Commissie afloopt, één van hun twee commissarissen inleveren. De lidstaten, ook de landen die in de toekomst tot de EU toetreden, houden het recht een commissaris aan te wijzen, totdat het er meer dan 27 worden. Vanaf dat moment gaat de EU werken met een kleinere Commissie en wijzen de lidstaten bij toerbeurt commissarissen aan. Het staat nog niet vast wanneer dat ingaat en hoeveel leden de Commissie dan gaat tellen. De EU onderhandelt momenteel met twaalf landen over toetreding tot de EU, tien in Midden- en Oost-Europa, alsmede Cyprus en Malta. Als zij tot de EU toetreden mogen ze volgens dit bijna-akkoord dus ook een Commissaris aanwijzen.

Zie ook:

Charges bij begin Eurotop (7 december 2000)
Nederland wil meer snelheid (7 december 2000)
Frankrijk: 'Duitsers intomen' (7 december 2000)
Veto voor alle Britse kwesties (7 december 2000)
Duitsland meer stemgewicht/a> (7 december 2000)
Nederland wordt warm noch koud van Europa (7 december 2000)
Perspectief voor Eurotop is somber (4 december 2000)
Twee dagen om de macht in Europa te verdelen (4 december 2000)
Toekomst Europese Unie staat in Nice op het spel (2 december 2000)
Prodi vreest mislukking EU-top Nice (1 december 2000)
Jospin en Chirac willen elkaar vliegen afvangen (1 december 2000)
'Brussel' leeft, vooral op papier (30 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )