Klimaattop zonder beoogd akkoord

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 25 NOV. De 180 deelnemende landen aan de VN-klimaatconferentie in Den Haag hebben gisteravond hun ambitie voor een verreikend en gedetailleerd akkoord over de beperking van broeikasgassen laten varen.

In plaats daarvan probeerden ze het de afgelopen nacht eens te worden over een politieke overeenkomst op hoofdlijnen. Dit heeft Michael Williams, de woordvoerder van conferentievoorzitter Jan Pronk, bekendgemaakt.

Hiermee lijkt de Haagse conferentie niet de mijlpaal te worden, waarop Pronk en zijn medewerkers vooraf hadden gehoopt. De kans dat de rijke geïndustrialiseerde landen er nog in zullen slagen om hun uitstoot van CO en andere broeikasgassen fors te verminderen, zoals ze in 1997 in het Japanse Kyoto overeenkwamen, slinkt hierdoor verder. Vrij algemeen werd 'Den Haag' als een laatste kans gezien om de doelstellingen van Kyoto via gedetailleerde afspraken ook in de praktijk te realiseren.

In Kyoto werd afgesproken dat de rijke geïndustrialiseerde landen, die de meeste broeikasgassen produceren, hun emissies met 5,2 procent zouden terugbrengen ten opzichte van het ijkjaar 1990. De doelstelling voor de Europese Unie was acht procent minder dan in 1990, terwijl de VS beloofden hun uitstoot met zeven procent te verminderen.

Vanmorgen vroeg wilde Pronk een nieuw voorstel aan de congresgangers voorleggen. Die zouden vervolgens voor de middag moeten proberen het daarover eens te worden.

Het eerste compromisvoorstel, waarmee Pronk donderdagavond probeerde de conferentie vlot te trekken, heeft vooralsnog niet het gewenste resultaat gehad. Hij probeerde daarmee naar eigen zeggen de 'pijn' van noodzakelijke klimaatmaatregelen zo eerlijk mogelijk te verdelen over de verschillende partijen.

Nadat eerder de Europese Unie zich hiervan al had gedistantieerd omdat het "de integriteit van Kyoto" zou aantasten, volgde gistermiddag ook een afwijzende Amerikaanse reactie. Delegatieleider Frank Loy liet in een schriftelijke verklaring weten dat de Amerikanen "diep teleurgesteld" waren over het voorstel van Pronk. Hij omschreef het als "onaanvaardbaar onevenwichtig". Hij gaf geen nadere toelichting.

Ook de G77, een groep van ruim 130 ontwikkelingslanden, zei bedenkingen te koesteren tegen Pronks concept. Volgens hen was onvoldoende duidelijk in hoeverre ontwikkelingslanden toegang zouden hebben tot financiële steun van de rijke landen om de schadelijke gevolgen van een klimaatverandering te ondervangen.

Ook de talrijke niet-gouvernementele milieuorganisaties, die in de marge van de conferentie aanwezig zijn, staken hun afkeer van Pronks voorstel niet onder stoelen of banken. "Deze deal is rotzooi", aldus The friends of the Earth. Het Wereldnatuurfonds en Greenpeace kwamen beide met berekeningen waaruit viel af te leiden dat op grond van dit voorstel de geïndustrialiseerde landen hun uitstoot van broeikasgassen niet zouden reduceren vergeleken met 1990, maar juist zouden vermeerderen.

Het voorstel van Pronk zou de afgelopen nacht niettemin in eerste instantie als basis voor de verdere onderhandelingen blijven fungeren. De partijen konden tot gisteravond laat amendementen indienen. Aan de hand daarvan zou Pronk dan in de loop van de nacht een nieuw document opstellen, dat wellicht op meer instemming zou kunnen rekenen van de betrokken landen.

Verscheidene afgevaardigden wezen er overigens op dat het tot op het laatste moment uiterst moeilijk bleef om te voorspellen of de Haagse conferentie een succes dan wel een mislukking zou worden. Ook in Kyoto was het bij voorbeeld tot op het laatste moment onduidelijk of er een beginselakkoord over klimaatmaatregelen viel te bereiken of niet.

Zie ook:

Kritiek EU op compromis Pronk (24 november 2000)
Uitstoot CO2 blijft twistpunt tussen VS en Europa (22 november 2000)
'Economie heeft thermostaat ontregeld' (22 november 2000)
Klimaatconferentie (13 november 2000)

( a d v e r t e n t i e s )