Twijfel over verklaring euthanasie

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 31 OKT. In de Tweede Kamer leeft twijfel over de waarde van de schriftelijke wilsverklaring bij euthanasie. Een aantal fracties vreest dat een arts zo'n verzoek om euthanasie te gemakkelijk naast zich neerlegt.

Andere fracties menen dat de verklaring niet kan worden gebruikt omdat de arts zich dan niet houdt aan de regels die hij moet volgen om vrijgesteld te worden van strafvervolging.

Dit bleek gisteren tijdens de (technische) behandeling van het wetsvoorstel dat de euthanasie en de hulp bij zelfdoding regelt door de vaste commissies voor volksgezondheid en justitie uit de Tweede Kamer. Een ruime meerderheid in de Kamer steunt het voorstel van de regering om euthanasie en hulp bij zelfdoding als misdrijf in het Wetboek van Strafrecht te handhaven (waarop een gevangenisstraf van maximaal twaalf jaar staat). Er wordt voor de behandelende arts een strafuitsluitingsgrond aan toegevoegd: als hij voldoet aan zes in de wet opgenomen zorgvuldigheidseisen én de euthanasie meldt bij de lijkschouwer wordt hij niet vervolgd. Of de arts zorgvuldig heeft gehandeld beoordelen vijf regionale toetsingscommissies waarin een jurist, arts en ethicus zitten.

Het wetsvoorstel geeft ook de schriftelijke wilsverklaring die iemand ooit tijdens zijn leven heeft opgesteld een formele status. De arts kan zo'n verklaring beschouwen als een weloverwogen verzoek van iemand die op een gegeven moment zijn wil niet meer kan uiten. Iemand kan bijvoorbeeld in zo'n verklaring aangeven dat hij niet verder meer wil leven als hij getroffen wordt door dementie. Een deel van de Kamer meent dat zo'n verklaring echter nooit in de plaats kan komen van een mondeling verzoek omdat, op het moment dat iemand deze verklaring opstelt, deze zich niet goed zou kunnen inleven in de situatie waarin hij vooraf zegt niet meer te willen leven. Volgens de ministers Borst (Volksgezondheid) en Korthals (Justitie) is de wilsverklaring gelijkwaardig aan het mondelinge verzoek. Maar de wilsverklaring wint wel aan kracht als die door de opsteller regelmatig wordt geactualiseerd en wordt besproken met zijn huisarts, aldus de bewindslieden.

Aan het bezwaar dat een arts bij het honoreren zo'n wilsverklaring niet aan alle zorgvuldigheidsvereisten kan voldoen (zoals de eis dat de arts 'samen met de patiënt tot de overtuiging is gekomen dat er geen andere oplossingen zijn'), tilde minister Borst niet zo zwaar. Volgens haar gaat het er vooral om dat de arts in 'redelijke mate zorgvuldig' handelt. Een belangrijk doel van de wet is, aldus Borst, artsen te verleiden zich aan de wet te houden door euthanasie en hulp bij zelfdoding te melden. Om artsen niet af te schrikken voelt de minister ook niets voor de suggestie van meerdere fracties de toetsingscommissies te verplichten steeds de arts ook mondeling te horen. "Artsen willen die rompslomp niet en zullen minder gaan melden. Als ze op dit moment door de commissie uitgenodigd worden gaan ze wel, maar ze zien er tegenop", aldus de bewindsvrouw.

Zie ook:

Ook zonder ziekte hulp bij zelfdoding (31 oktober 2000)
Een leeftijd om te willen sterven 31 oktober 2000)

( a d v e r t e n t i e s )