Door onze correspondent KOERT LINDIJER
NAIROBI, 27 OKT. Terwijl de barricades buiten nog smeulden, is gisteren Laurent Gbagbo in een marmeren hal van het presidentiële paleis in Abidjan beëdigd tot nieuwe president van Ivoorkust. Hij stak een verzoenende hand uit naar zijn rivaal Alassane Quattara, maar wees oproepen uit alle delen van de wereld om nieuwe verkiezingen te organiseren van de hand.

In de middag had de Nationale verkiezingscommissie de resultaten gepubliceerd van de zondag gehouden omstreden verkiezingen. Gbagbo kreeg 59,6 procent van de stemmen tegen generaal Robert Guéï 32,7. De verblijfplaats van de tegen Guéï gerichte volksopstand is nog steeds onbekend. Volgens sommige berichten week hij uit naar Benin, volgens andere berichten bevindt hij zich in zijn geboortedorp in Ivoorkust, enkele honderden kilometer van de commerciële hoofdstad Abidjan. Een sterke traditie in Ivoorkust gebiedt dat, wanneer je in je geboortedorp verkeert, niemand je daar kan bedreigen.

Na het groene licht van het Hooggerechtshof was de constitutionele weg naar het presidentschap vrij voor Gbagbo. Onder het toeziend oog van diplomaten, militaire en kleurrijk geklede traditionele leiders werd de zichtbaar ontroerde Gbagbo de eed afgenomen. De links georiënteerde professor in de geschiedenis voert al twintig jaar oppositie en zag zijn droom eindelijk vervuld. "Dit land is zichzelf niet meer. Gevechten, geweld, doden, voor niets", verzuchtte de verse president na zijn acceptatie.

In verzoenende woorden sprak hij zijn rivalen toe. "Ik steek mijn hand naar iedereen uit", verklaarde hij met een duidelijk gebaar naar Alassane Quattara. In eerdere onderhandelingen had Gbagbo al een akkoord bereikt met de partij van de in december afgezette president Henri Konan Bedié, de Democratische partij van Ivoorkust(PCDI). Daarna vonden gesprekken plaats met de Republikeinse partij (RDR) van Quattara, waarvan aanhangers gisteren slaags raakten met die van Gbagbo. Ten minste 25 mensen kwamen daarbij gisteren om. Het overleg leidde tot een oproep op televisie van Gbagbo's en Quattara's partijen om de rust te herstellen. Vanmiddag maakte Quattara bekend dat zijn RDR niet zal toetreden tot de regering.

Gbagbo wil de macht die hem door de bijzondere gebeurtenissen de afgelopen dagen plots is te beurt gevallen, niet meer afstaan. "We kunnen de grondwet niet herschrijven en geen nieuwe verkiezingen organiseren", verklaarde hij. Na een door de militaire machthebbers doorgevoerde controversiële grondwetswijziging vorige maand mocht Quattara niet aan de verkiezingen meedoen, omdat zijn vader geen Ivoriaan zou zijn. Quattara's aanhangers boycotten daarom de verkiezingen, met het gevolg dat slechts éénderde van de kiezers zondag kwam opdagen. VN-secretaris-generaal Kofi Anan en vele andere wereldleiders deden gisteren een oproep voor nieuwe presidentsverkiezingen. De voormalige koloniale machthebber Frankrijk nam echter een afwijkend standpunt in. Volgens Parijs heeft de beëdiging van Gbagbo nu prioriteit, gevolgd door parlementsverkiezingen.

Na de beëdiging van Gbagbo dronken de gasten nog een glaasje en speelde een militaire band marsmuziek. Daarna haasten de genodigden zich om voor het ingaan van de avondklok om negen uur thuis te kunnen zijn.

'Burkinezen weg', klinkt het op straat

De volksopstand tegen de junta in Ivoorkust is ontaard in een bloedige afrekening, die politiek én raciaal getint is. Beelden uit de straten van Abidjan.

ABIDJAN, 27 OKT. Overal vandaan zijn spullen aangesleepd naar het centrale plein in de wijk van de '220 logementen' in Adjamé. Kleine groepjes mensen staan bij de barricades die daar zijn opgeworpen. De kiosken van de Nationale Loterij in de omgeving zijn in brand gestoken, de houten karkassen smeulen nog na. "Wij willen verkiezingen, echte verkiezingen", zegt Abdoulaye Bassandé, 32 jaar, met overslaande stem. Hij staat vlak naast een brandende band, zijn gezicht is besmeurd met roet.

Plotseling komen met hoge snelheid twee geblindeerde personenbusjes en een vrachtwagen van de gendarmerie het plein op rijden. Als ze tot stilstand zijn gekomen, springen politiemannen uit de voertuigen. Ze hebben helmen op en in hun handen houden ze traangasgeweren. De kleine menigte van demonstranten stuift naar alle kanten uiteen. De geur van traangas vermengt zich met die van de rook die boven het plein hangt.

Vanachter de vrachtwagen duiken mannen in burger op. Ze lopen naar een barricade en beginnen die op te ruimen. Dan, met de wapenstok in de hand, lopen ze op een groepje vrouwen toe die niet op tijd weg kon wegkomen. Als ze de vrouwen hebben ingesloten, schreeuwen ze in hun gezichten: "Burkinezen willen we hier niet" - een toespeling op de Burkinese achtergrond van ex-premier Alassane Quattara, de leider van de Rassemblement des Républicains (RDR) die door de nieuwe machthebber in Ivoorkust, Laurent Gbagbo, buitenspel wordt gehouden.

"Dat zijn de stoere jongens van de FPI", het socialistische Front Populaire Ivorien van de nieuwe president Gbagbo, fluistert een toeschouwer. Overal langs de grote straat die door de wijk loopt, zijn barricades te zien en auto's, die op hun zij of op hun kop liggen. Een kleine stoet van demonstranten komt voorbij. 'Wij willen kiezen, wij willen kiezen!', scanderen zij. Het zijn aanhangers van Allasane Quattara, de man die eerder deze maand - op instigatie van de eergisteren bij de volksopstand verdreven militaire leider, generaal Robert Guéï - door het Hooggerechtshof werd uitgesloten van deelneming aan de presidentsverkiezingen in Ivoorkust en die daarom nu herverkiezingen eist. In de duurdere wijk Cocody weerklinken andere leuzen. 'We zullen ze doden', wordt er geschreeuwd, terwijl er een ware mensenjacht op gang komt. Honderden aanhangers van de FPI scanderen 'Alassane, Burkinees, ga terug naar je land'. Ze hebben hun gezichten wit gemaakt met porseleinaarde, en ze maken aanstalten om de woning van Quattara aan te vallen. Met stokken en machetes in hun hand jagen ze iedereen in de wijk na die op een dioula lijkt, iemand die uit het (overwegend islamitische) noorden van het land komt, de streek waaruit Quattara afkomstig is. De welgestelde bewoners van de villa's in de buurt vangen de gewonden op.

Ook hier is de gendarmerie aanwezig. Politiemannnen hebben zich opgesteld op het dak van een naburige woning. Ze houden hun geweren in de aanslag, de lopen zijn gericht op de ingang van het luxueuse onderkomen van de voormalige regeringsleider. Een dozo, een traditionele krijgsman die behoort tot de bewakingsdienst van Quattara, opent het vuur. De aanvallers roepen dat een van hen dodelijk is getroffen. Daarop wordt een groep aanhangers van de vroegere premier hardhandig uiteen geslagen. Dat is het startsein voor een bloedige achtervolging in de wijk, waarbij de vluchtenden vaak niet op tijd weg zijn om de slagen met machetes te ontwijken. In het dorpje Blokosso, aan de oever van de lagune, ziet een journalist van het Franse persbureau AFP zes lijken bij elkaar liggen. De lichamen zijn zwaar toegetakeld. Een aantal journalisten die de gebeurtenissen filmt en fotografeert wordt verrast door de menigte, en weet zich pas na lang praten in veiligheid te stellen.

In de wijk Cocody slaat de gendarmerie er stevig op los. In Plateau, niet ver van de woning van de afgezette generaal Guëï, ziet een Westerse journalist hoe politieagenten vijf mannen in elkaar slaan. Hun slachtoffers zijn volledig ontkleed en ze worden gedwongen over de grond te kruipen. Als de politieagenten de journalist waarnemen, schreeuwen ze hem woedend toe dat hij maar beter snel weg kan wezen. (AFP)

Zie ook:

Opstand Ivoorkust is nog niet eind van crisis (27 oktober 2000)

( a d v e r t e n t i e s )