HET WOORD ondoorgrondelijk zit vastgeklonken aan de naam Lubbers. Als Nederlands politicus maakte hij school met het uitdenken van 'onmogelijke' compromissen en oplossingen. Ze hadden vaak één ding gemeen: ze waren altijd verrassend.

Wat dit betreft is de volkomen onverwachte voordracht van Lubbers voor de post van Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen geheel in lijn. De voorgestelde benoeming is een vondst zoals eigenlijk alleen Lubbers die kan bedenken. Het was echter secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan, die met zijn verrassende voordracht iedereen in Nederland op het verkeerde been heeft gezet.

De Nederlandse regering moet blij zijn dat de belangrijke post van Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen aan een landgenoot is toegevallen. Maar tegelijkertijd moet de Nederlandse regering onaangenaam getroffen zijn, omdat zij gebruuskeerd is. Want niet de door Nederland formeel gekandideerde Jan Pronk is het geworden, maar de niet-genomineerde Lubbers.

Deze zeer bijzondere 'overwinningsnederlaag' roept toch vragen op over de diplomatieke inspanningen van Nederlandse zijde. Want opnieuw is gebleken dat het Haagse wereldbeeld niet overeenstemt met dat van de rest van de wereld. Weliswaar is veel rondom de voordacht voor de hoge VN-post nog onduidelijk. Maar zeker is wel dat het Pronk aan voldoende krediet ontbrak. Dat die signalen Den Haag tot voor kort niet hadden bereikt - men wist niet beter of Pronk zou worden benoemd - geeft te denken.

Tevens kan de vraag worden gesteld of Nederland er verstandig aan heeft gedaan de kandidatuur te beperken tot één persoon. In een eerder stadium heeft minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) laten weten dat Nederland, als een van de grotere contribuanten aan de UNHCR, aanspraak kon maken op de functie. Als het Nederland om de functie te doen was, en dus niet zozeer om de man, waarom zijn er dan niet verschillende kandidaten achter de hand gehouden? Pronk is immers niet alleen in Nederland een uitgesproken figuur. Als de lezing van minister- president Kok over de gang van zaken de juiste is, heeft Nederland tegen beter weten in een alles-of-niets-spel willen spelen. En het is vervolgens aan secretaris-generaal Kofi Annan te danken dat dit niet op de zoveelste teleurstelling is uitgelopen. Nu resteert slechts de diplomatieke blamage.

MET LUBBERS als Hoge Commissaris voor de Vluchtelin gen heeft Nederland weer een belangrijke internationale post. Een post die eerder beschouwd moet worden als internationale erkenning dan als wezenlijk voor het Nederlandse belang. De Hoge Commissaris is er immers voor de vluchtelingen. Voor de UNHCR als organisatie lijkt de voordracht van Lubbers er op te wijzen dat de voorkeur is gegeven aan een fundraiser en een man van statuur boven een veldwerker. Lubbers zelf heeft nu, na vele blauwtjes, eindelijk een functie die in overeenstemming is met zijn twaalf jaar ervaring als premier. Voor het binnenlandse politiek gebruik ten slotte blijven vooral de ironische aspecten van de voordracht over. De secretaris-generaal van de VN die de paarse coalitie volledig verrast met het uit de hoed toveren van een prominent CDA- politicus. Maar die ook het CDA verrast. De voordracht wordt ook wel in verband gebracht met de bereidheid van Nederland troepen te leveren voor een vredesmacht in Afrika. Maar uitgerekend het CDA, de partij van Lubbers, keerde zich daar afgelopen week tegen.

Zie ook:

Kabinet onaangenaam verrast door benoeming Lubbers
(25 oktober 2000)
Lubbers krijgt hoge VN-post (24 oktober 2000)

( a d v e r t e n t i e s )